Zasady ustalania i kontroli bankowej funduszu płac.

UCHWAŁA Nr 44
RADY MINISTRÓW
z dnia 7 kwietnia 1978 r.
w sprawie zasad ustalania i kontroli bankowej funduszu płac.

Rada Ministrów po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych uchwala, co następuje:
§  1.
1.
Uchwała dotyczy, z zastrzeżeniem ust. 2, przedsiębiorstw, zakładów i innych jednostek gospodarki uspołecznionej na pełnym rozrachunku gospodarczym nie wchodzących w skład przedsiębiorstw, zwanych dalej "jednostkami gospodarczymi", oraz nadzorujących je zjednoczeń (jednostek równorzędnych), zwanych dalej "organizacjami gospodarczymi".
2.
Następujące przepisy uchwały nie mają zastosowania do:
1)
kopalń węgla kamiennego - § 3 i 4,
2)
biur projektów - § 3 i § 4 ust. 1 i 2,
3)
Zjednoczenia Gospodarki Rybnej i Zespołów Portowych - § 9.
§  2.
Ilekroć w uchwale jest mowa o:
1)
"ministrach" - należy przez to rozumieć również kierowników urzędów centralnych, nadzorujących działalność jednostek wymienionych w § 1 ust. 1,
2)
"funduszu premiowym" - należy przez to rozumieć:
a)
fundusz premiowy tworzony z zysku lub w stosunku do zysku na podstawie zasad ustalonych w uchwale nr 298 Rady Ministrów z dnia 24 listopada 1972 r. w sprawie premiowania pracowników zajmujących kierownicze i inne samodzielne stanowiska pracy oraz innych pracowników inżynieryjno-technicznych, ekonomicznych i administracyjno-biurowych, zatrudnionych w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych oraz w grupujących je zjednoczeniach (Monitor Polski z 1975 r. Nr 23, poz. 151),
b)
w jednostkach gospodarczych i organizacjach gospodarczych nie tworzących funduszu premiowego z zysku - fundusz premiowy pracowników zajmujących kierownicze i inne samodzielne stanowiska pracy - za wyniki w zakresie działalności podstawowej,
3)
"nowym systemie ekonomiczno-finansowym" - należy przez to rozumieć system ekonomiczno-finansowy wprowadzony na podstawie uchwał:
a)
nr 329 Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1972 r. w sprawie wprowadzenia kompleksowych zasad ekonomiczno-finansowych,
b)
nr 48 Rady Ministrów z dnia 18 marca 1977 r. w sprawie modyfikacji systemu funkcjonowania państwowych organizacji gospodarczych w dostosowaniu do celów i warunków realizacji narodowego planu społeczno-gospodarczego na lata 1976-1980,
c)
nr 35 Rady Ministrów z dnia 24 marca 1978 r. w sprawie systemu ekonomiczno-finansowego państwowych przedsiębiorstw i organizacji gospodarczych handlu środkami produkcji objętych planem centralnym (Monitor Polski Nr 13, poz. 45).
§  3.
1.
Właściwi ministrowie ustalają dla organizacji gospodarczych i podległych im bezpośrednio jednostek gospodarczych, a dyrektorzy organizacji gospodarczych dla podległych im jednostek gospodarczych:
1)
działających na podstawie zasad nowego systemu ekonomiczno-finansowego:
a)
wieloletnie normatywy R lub U,
b)
wskaźniki przyrostu dyspozycyjnego funduszu płac nie podlegającego zmniejszeniu na rzecz resortowej rezerwy funduszu płac,
c)
tabele określające stopień zmniejszenia przyrostu funduszu płac ponad poziom, o którym mowa w pkt 1 lit. b),
2)
nie działających na podstawie zasad nowego systemu ekonomiczno-finansowego - wskaźniki bankowej korekty funduszu płac.
2.
Przy ustalaniu wskaźników, o których mowa w ust. 1, ministrów obowiązują w pełnym zakresie zadania, środki oraz relacje ekonomiczne wynikające z uchwały Rady Ministrów o narodowym planie społeczno-gospodarczym na dany rok.
§  4.
1.
Jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze mają prawo do wykorzystywania dopuszczalnej kwoty funduszu płac, o której mowa w ust. 2.
2.
Przez dopuszczalną kwotę funduszu płac rozumie się ustalony za pomocą mierników, normatywów i współczynników, określonych zgodnie z § 3, fundusz płac:
1)
planowany (planowany skorygowany) w zakresie składników objętych dyrektywnymi wskaźnikami, zmniejszony o obligatoryjne obciążenia z tytułu przyrostu zatrudnienia,
2)
dyspozycyjny, zmniejszony o obligatoryjne obciążenia z tytułu przyrostu zatrudnienia i przyrostu dyspozycyjnego funduszu płac.
3.
Poza funduszem płac, o którym mowa w ust. 1 i 2, jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze mogą wykorzystywać dodatkowo fundusz płac w wysokości wynikającej z podziału rezerw funduszu płac według zasad określonych w odrębnych przepisach o tworzeniu i gospodarowaniu rezerwami funduszu płac, a jednostki objęte nowymi zasadami ekonomiczno-finansowymi i biura projektów ponadto w kwocie przyznanego im antycypacyjnego kredytu na fundusz płac.
§  5.
Odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę funduszem płac ponoszą dyrektorzy jednostek gospodarczych i organizacji gospodarczych oraz nadzorujący je ministrowie.
§  6.
Jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze są obowiązane sporządzać roczne plany funduszu płac w powiązaniu z planami zadań gospodarczych - z podziałem na kwartały i składać je w banku, w trybie i terminach ustalonych odrębnie.
§  7.
Banki kontrolują gospodarkę funduszem płac w jednostkach gospodarczych i organizacjach gospodarczych oraz wskazują środki zmierzające do usunięcia stwierdzonych uchybień i do usprawnienia gospodarki funduszem płac. W szczególności banki:
1)
kontrolują gospodarkę funduszem płac na podstawie materiałów planistycznych i sprawozdawczych, wykorzystując w tym celu również wyniki własnych inspekcji w jednostkach gospodarczych i organizacjach gospodarczych,
2)
sprawdzają poprawność rozliczeń funduszu płac, dokonywanych przez jednostki i organizacje gospodarcze,
3)
ustalają na podstawie rozliczeń nadwyżki i przekroczenia funduszu płac,
4)
kontrolują prawidłowość gospodarowania rezerwami funduszu płac,
5)
informują jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze oraz ich jednostki nadrzędne o ujawnionych nieprawidłowościach w gospodarce funduszem płac, postulując podjęcie odpowiedniego działania dla poprawy tej gospodarki,
6)
stosują sankcje za przekroczenie funduszu płac przewidzianego w § 9 i 10 oraz występują z wnioskiem o rozpatrzenie przez komisje dyscypliny płac spraw związanych z przekroczeniem funduszu płac,
7)
stosują podwyższone oprocentowanie kredytów obrotowych na podstawie odrębnych przepisów.
§  8.
1.
Jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze są obowiązane rozliczać fundusz płac z bankami:
1)
za okresy kwartalne - w rachunku narastającym od początku roku,
2)
za okresy roczne.
2.
Rozliczenie funduszu płac polega na porównaniu wydatkowanego funduszu płac z dopuszczalną kwotą wykorzystania funduszu płac, określoną zgodnie z § 4, i ustaleniu nadwyżek lub przekroczeń oraz stanu rezerw funduszu płac, przy czym:
1)
nadwyżkę funduszu płac stanowi dodatnia różnica między dopuszczalną kwotą wykorzystania funduszu płac a wydatkowanym funduszem płac,
2)
przekroczenie funduszu płac stanowi ujemna różnica między dopuszczalną kwotą wykorzystania funduszu płac a wydatkowanym funduszem płac.
3.
Jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze objęte nowym systemem ekonomiczno-finansowym dokonują:
1)
rozliczeń za okresy kwartalne i wstępnych rozliczeń za okresy roczne w sprawozdaniach z zatrudnienia i funduszu płac sporządzanych według wzorów i zasad ustalonych w instrukcjach Głównego Urzędu Statystycznego,
2)
ostatecznych rozliczeń za okresy roczne według wzorów i zasad ustalonych w instrukcjach bankowych.
4.
Jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze, nie wymienione w ust. 3, dokonują rozliczeń za okresy kwartalne i roczne (wstępnych i ostatecznych) według wzorów i zasad ustalonych w instrukcjach bankowych.
5.
Kopie sprawozdań za okresy kwartalne, o których mowa w ust. 3 pkt 1, jednostki gospodarcze i organizacje gospodarcze obowiązane są składać w banku.
§  9.
1.
Jeżeli z kwartalnego rozliczenia funduszu płac jednostki gospodarczej lub organizacji gospodarczej wynika przekroczenie funduszu płac, które nie ma pokrycia w jej własnej rezerwie funduszu płac w części przeznaczonej do wydatkowania w roku obliczeniowym, zgodnie z odrębnymi przepisami, bank wstrzymuje należne tej jednostce gospodarczej lub organizacji gospodarczej za dany okres obliczeniowy wypłaty z funduszu premiowego - do wysokości zaistniałego przekroczenia funduszu płac i zawiadamia o tym jej jednostkę nadrzędną.
2.
Dokonanie wypłat z funduszu premiowego, wstrzymanych stosownie do przepisów ust. 1, może nastąpić na podstawie decyzji kierownika jednostki nadrzędnej nad jednostką gospodarczą lub organizacją gospodarczą rozliczającą, stwierdzającej, iż cała kwota przekroczenia znajduje pokrycie w rezerwie funduszu płac posiadanej przez tę jednostkę nadrzędną w części przeznaczonej do wydatkowania w danym roku obliczeniowym, zgodnie z odrębnymi przepisami, i że odpowiednia część tej rezerwy została zablokowana.
§  10.
1.
Jeżeli z rocznego rozliczenia funduszu płac jednostki gospodarczej lub organizacji gospodarczej wynika przekroczenie funduszu płac, które nie ma pokrycia w jej własnej rezerwie w części przeznaczonej do wydatkowania w danym roku obliczeniowym, zgodnie z odrębnymi przepisami, bank wstrzymuje należne tej jednostce gospodarczej lub organizacji gospodarczej za dany rok obliczeniowy wypłaty z funduszu premiowego i zawiadamia o tym jej jednostkę nadrzędną.
2.
Wypłata całości lub części środków z funduszu premiowego, wstrzymanych zgodnie z ust. 1, może nastąpić na podstawie decyzji kierownika jednostki nadrzędnej nad jednostką gospodarczą lub organizacją gospodarczą rozliczającą, stwierdzającej, że:
1)
przekroczenie funduszu płac zostało pokryte z rezerwy jednostki nadrzędnej w części przeznaczonej do wydatkowania w roku bieżącym lub
2)
dokonano odpowiedniego zmniejszenia funduszu premiowego jednostki lub organizacji gospodarczej rozliczającej.
3.
Zmniejszenia funduszu premiowego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, dokonuje się w kwocie przekroczenia funduszu płac nie pokrytego z rezerwy funduszu płac. Zmniejszenie to nie może przewyższać 100% funduszu premiowego naliczonego za dany rok. Zmniejszenia dokonuje się z nie wypłaconego funduszu premiowego za dany rok.
4.
Jeżeli kwota nie wypłaconego funduszu premiowego za dany rok jest niższa od wymaganego zmniejszenia funduszu premiowego, o którym mowa w ust. 2, o różnicę zmniejsza się fundusz premiowy naliczany w roku następnym.
5.
Równowartość funduszu premiowego, potrąconego zgodnie z ust. 3 i 4, podlega odprowadzeniu do budżetu Państwa.
§  11.
W razie wystąpienia w jednostkach gospodarczych lub organizacjach gospodarczych nieprawidłowości w gospodarce funduszem płac:
1)
ministrowie - w odniesieniu do organizacji gospodarczych,
2)
dyrektorzy organizacji gospodarczych - w odniesieniu do jednostek gospodarczych,

- zobowiązani są do pozbawienia premii pracowników, odpowiedzialnych za gospodarkę funduszem płac oraz naruszających dyscyplinę płac, do pełnej wysokości przypadającej na podstawie regulaminu premiowania.

§  12.
1.
Banki dokonują wypłaty środków pieniężnych na płace do wysokości kwot zadysponowanych przez jednostki gospodarcze lub organizacje gospodarcze, z wyjątkiem:
1)
środków na premie z funduszu premiowego - w razie przekroczenia funduszu płac,
2)
środków na wynagrodzenia wypłacane poza planowanym (dyspozycyjnym) funduszem płac.
2.
W razie przekroczenia funduszu płac środki na premie z funduszu premiowego mogą być wypłacane z zachowaniem warunków określonych w § 9 i 10.
3.
Środki na wynagrodzenia nie objęte planowanym (dyspozycyjnym) funduszem płac mogą być wypłacane po uprzednim sprawdzeniu, czy tytuł wynagrodzenia kwalifikuje się - zgodnie z odrębnymi przepisami - do tej kategorii wynagrodzeń.
§  13.
1.
Ministrowie rozliczają fundusz płac ogółem i w układzie działowym za okresy kwartalne i roczne w stosunku do Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministra Finansów oraz Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych. Podstawę do rozliczenia stanowią wskaźniki ustalone w uchwałach o narodowym planie społeczno-gospodarczym oraz dopuszczone do wykorzystania w danym okresie w obowiązującym trybie kwoty rezerw. Wyniki rozliczeń ministrowie podają do wiadomości prezesom banków finansujących.
2.
Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustali szczegółowe zasady i tryb rozliczania funduszu płac, o którym mowa w ust. 1.
§  14.
1.
Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów w porozumieniu z Ministrem Finansów oraz Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, określa szczegółowe zasady tworzenia i gospodarowania funduszem płac oraz kontroli bankowej funduszu płac, z uwzględnieniem zasad gospodarowania i kontroli nie limitowanego funduszu płac.
2.
Minister Górnictwa w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministrem Finansów oraz Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych określi zasady ustalania i gospodarowania funduszem płac w kopalniach węgla kamiennego.
3.
Minister Rolnictwa w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministrem Finansów oraz Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych dostosuje zasady niniejszej uchwały do jednostek gospodarczych i organizacji gospodarczych rozliczających się w roku gospodarczym.
§  15.
Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes Banku Gospodarki Żywnościowej oraz Prezes Zarządu Banku Handlowego w Warszawie S. A. dostosują instrukcje bankowe dotyczące kontroli funduszu płac w jednostkach gospodarczych i organizacjach gospodarczych do postanowień uchwały oraz uzgodnią z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego zakres informacji statystycznych niezbędnych dla bankowej kontroli funduszu płac.
§  16.
Przepisy uchwały dotyczące ministrów stosuje się odpowiednio do wojewodów (prezydentów miast stopnia wojewódzkiego) nadzorujących działalność jednostek wymienionych w § 1 ust. 1.
§  17.
Zaleca się centralnym organizacjom spółdzielczym stosowanie przepisów uchwały.
§  18.
Tracą moc:
1)
uchwała nr 73 Rady Ministrów z dnia 31 marca 1966 r. w sprawie zasad obowiązujących przy wypłatach funduszu płac i ich kontroli w kopalniach węgla kamiennego,
2)
uchwała nr 91 Rady Ministrów z dnia 7 maja 1971 r. w sprawie zasad korekty funduszu płac oraz zasad i trybu kontroli funduszu płac przedsiębiorstw uspołecznionych wykonywanej przez banki (Monitor Polski z 1971 r. Nr 32, poz. 201, z 1973 r. Nr 40, poz. 240, z 1974 r. Nr 6, poz. 40, z 1977 r. Nr 15, poz. 84 i Nr 32, poz. 156),
3)
uchwała nr 65 Rady Ministrów z dnia 3 marca 1972 r. w sprawie zasad ekonomiczno-finansowych zjednoczeń budownictwa przemysłowego i specjalistycznego oraz zgrupowanych w nich przedsiębiorstw,
4)
uchwała nr 66 Rady Ministrów z dnia 3 marca 1972 r. w sprawie organizacji i zasad ekonomiczno-finansowych kombinatów budownictwa mieszkaniowego,
5)
§ 8 ust. 2 i 3 oraz § 9 uchwały nr 50 Rady Ministrów z dnia 7 marca 1975 r. w sprawie zwiększenia efektywności zatrudnienia w uspołecznionych zakładach pracy oraz tworzenia resortowych rezerw funduszu płac,
6)
uchwała nr 232 Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 1975 r. w sprawie poprawy gospodarki funduszem płac w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych i budowlano-montażowych oraz w grupujących je zjednoczeniach,
7)
uchwała nr 92 Rady Ministrów z dnia 17 czerwca 1977 r. w sprawie bankowej kontroli funduszu płac (Monitor Polski Nr 15, poz. 84).
§  19.
W zakresie unormowanym uchwałą nie stosuje się przepisów rozdziału V załącznika do zarządzenia nr 134 Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1971 r. w sprawie wprowadzenia branżowych zasad zarządzania i planowania w przedsiębiorstwach geologicznych i hydrologicznych Centralnego Urzędu Geologii.
§  20.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i ma zastosowanie począwszy od rozliczeń funduszu płac za 1978 r. W jednostkach gospodarczych i organizacjach gospodarczych rozliczających swoją działalność w okresie roku gospodarczego od 1 lipca do 30 czerwca uchwała wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1978 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1978.14.47

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady ustalania i kontroli bankowej funduszu płac.
Data aktu: 07/04/1978
Data ogłoszenia: 15/04/1978
Data wejścia w życie: 15/04/1978, 01/07/1978