Szczegółowe zasady eksploatacji turbin parowych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRÓW GÓRNICTWA I ENERGETYKI ORAZ GOSPODARKI MATERIAŁOWEJ I PALIWOWEJ
z dnia 31 lipca 1987 r.
w sprawie szczegółowych zasad eksploatacji turbin parowych.

Na podstawie art. 30 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o gospodarce energetycznej (Dz. U. Nr 21, poz. 96) oraz w związku z § 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1985 r. w sprawie określenia kompetencji niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej zastrzeżonych w przepisach szczególnych dla organów zniesionych (Dz. U. Nr 63, poz. 334) zarządza się, co następuje:
§  1.
Zarządzenie określa szczegółowe zasady eksploatacji turbin parowych o mocy 0,5 MW i większej w jednostkach gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz przez osoby fizyczne i inne podmioty.
§  2.
Przez turbiny parowe, zwane dalej turbinami, rozumie się także układy i urządzenia zapewniające bezpieczną i poprawną pracę turbin.
§  3.
Eksploatację turbin należy prowadzić zgodnie z przepisami zarządzenia oraz ogólnymi zasadami eksploatacji określonymi w zarządzeniu Ministrów Górnictwa i Energetyki oraz Gospodarki Materiałowej i Paliwowej z dnia 18 lipca 1986 r. w sprawie ogólnych zasad eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych (Monitor Polski Nr 25, poz. 174).
§  4.
1.
Turbiny nowe, po remoncie kapitalnym lub przebudowane mogą być przyjęte do eksploatacji po poddaniu ruchowi próbnemu, trwającemu co najmniej 72 godziny.
2.
Warunki ruchu próbnego i pomiarów gwarancyjnych powinny być uzgodnione między użytkownikiem i dostawcą.
3.
Turbiny nowe lub przebudowane, przyjmowane do eksploatacji, powinny być wyposażone w szczególności w:
1)
urządzenia do automatycznej regulacji prędkości obrotowej wirnika,
2)
urządzenia do automatycznej regulacji poziomu skroplin w podgrzewaczach regeneracyjnych i w skraplaczu,
3)
urządzenia do zabezpieczenia turbiny:
a)
przed nadmiernym wzrostem prędkości obrotowej,
b)
przed nadmiernym spadkiem ciśnienia oleju smarującego łożyska,
c)
przed wzrostem ciśnienia pary przy wylocie z turbiny i spadkiem próżni w skraplaczu,
d)
przed zwrotnym przepływem pary upustowej do turbiny - w razie awaryjnego obciążenia turbiny,
e)
przed przedostaniem się wody z podgrzewaczy regeneracyjnych do turbiny - w razie awaryjnego wzrostu poziomu skroplin w podgrzewaczach,
4)
urządzenia umożliwiające nieprzerwaną kontrolę:
a)
ciśnienia pary za stopniem regulacyjnym,
b)
ciśnienia (podciśnienia) pary na króćcu wylotowym,
c)
ciśnienia, temperatury i ilości pary przy wlocie do turbiny,
d)
temperatury stopu łożyskowego i oleju smarującego przy wylocie z łożysk,
e)
poziomu oleju w głównym zbiorniku olejowym,
f)
ciśnienia oleju smarującego i regulacyjnego,
g)
prędkości obrotowej wirnika.
4.
Niezależnie od wyposażenia określonego w ust. 3 turbiny nowe lub przebudowane:
1)
o mocy większej od 25 MW powinny być wyposażone w:
a)
urządzenia do automatycznej regulacji ciśnienia pary lub wody do zewnętrznych uszczelnień turbiny, a w razie konieczności w urządzenia dostosowujące temperaturę pary do stanu cieplnego uszczelnień dławicowych,
b)
urządzenia zabezpieczające przed nadmiernym przesuwaniem wirnika w łożysku oporowym,
c)
urządzenia umożliwiające nieprzerwaną kontrolę amplitudy drgań pokryw łożysk lub wału oraz wydłużeń względnych wirników i wydłużeń całkowitych kadłubów,
d)
układy pomiarowe z automatyczną rejestracją temperatur metalu i pary, umożliwiające nieprzerwaną kontrolę pośrednią naprężeń termicznych w wybranych elementach,
2)
z wtórnym przegrzewaczem pary, pracujące w układach blokowych, powinny być wyposażone w urządzenia do zdalnego sterowania stacji redukcyjno-schładzających turbin,
3)
wielokadłubowe powinny być wyposażone w urządzenia do pomiaru temperatury pary przy wylocie z części wysokoprężnej,
4)
o mocy 100 MW i większej powinny być wyposażone w urządzenia do prowadzenia kontrolowanego rozruchu przebiegu procesu nagrzewania i przyspieszonego chłodzenia podczas wyłączania i po wyłączeniu turbiny z ruchu.
§  5.
Przed uruchomieniem turbiny powinny być przeprowadzone oględziny w zakresie określonym w instrukcji eksploatacji.
§  6.
Turbiny nie wolno uruchamiać w razie stwierdzenia:
1)
zagrożenia pożarowego,
2)
braku lub niesprawności rezerwowych pomp oleju smarującego i regulacyjnego,
3)
niesprawności układu próżniowego,
4)
niesprawności układu olejowego,
5)
niesprawności układu regulacyjnego i zabezpieczeń, w szczególności zaworów szybko zamykających i regulacyjnych,
6)
krzywizny wału lub wydłużeń względnych wirnika większych niż wielkości dopuszczalne, określone w instrukcji eksploatacji,
7)
różnicy temperatur metalu górnej i dolnej części kadłuba większej niż wielkości dopuszczalne, określone w instrukcji eksploatacji,
8)
niesprawności układów automatyki, pomiarów, sterowania i blokad.
§  7.
1.
Sposób uruchamiania i prowadzenia ruchu oraz zatrzymywania turbiny, dopuszczalne szybkości zmian i wartości graniczne parametrów, a także maksymalne trwałe i chwilowe wartości prędkości obrotowej i obciążenia turbiny powinny być określone w instrukcji eksploatacji.
2.
Urządzenia rezerwowe turbiny należy uruchamiać okresowo, zgodnie z instrukcją eksploatacji, w celu utrzymania ich w stałej gotowości ruchowej.
§  8.
Prowadzenie eksploatacji turbiny w warunkach odbiegających od znamionowych, określonych w instrukcji eksploatacji, wymaga uzgodnienia z wytwórcą turbiny.
§  9.
Turbinę należy natychmiast wyłączyć z ruchu:
1)
jeżeli nastąpił wzrost prędkości obrotowej do wartości, na którą został nastawiony regulator bezpieczeństwa, a regulator ten nie zadziałał,
2)
przy wzroście drgań powyżej wartości dopuszczalnej, określonej w instrukcji eksploatacji,
3)
przy przekroczeniu granicznych wartości wydłużeń względnych wirnika,
4)
przy uderzeniu wodnym (drganiach i nagłym obniżeniu się temperatury pary),
5)
przy nagłej zmianie temperatury pary świeżej do wartości dopuszczalnej lub wyższej, jeżeli stan ten trwa dłużej, niż to określa wytwórca,
6)
przy przerwaniu dopływu pary do turbiny,
7)
przy zapaleniu się oleju przy turbinie,
8)
przy przekroczeniu wartości dopuszczalnej temperatury stopu łożyskowego lub oleju w jednym z łożysk, określonej w instrukcji eksploatacji,
9)
przy nagłym wzroście temperatury oleju w łożyskach,
10)
przy nagłym spadku ciśnienia oleju w łożyskach, jeżeli nie udało się go podnieść do wymaganej wartości,
11)
w razie obniżenia się oleju w zbiorniku poniżej najniższego dopuszczalnego poziomu,
12)
przy spadku próżni, jeżeli nie zadziałało zabezpieczenie,
13)
przy powstaniu ciągłego lub powtarzającego się metalicznego dźwięku w turbinie,
14)
przy przekroczeniu dopuszczalnej wartości przesuwu osiowego wirnika, jeżeli nie zadziałało zabezpieczenie,
15)
w innych przypadkach określonych w instrukcji eksploatacji.
§  10.
1.
Ocena stanu technicznego turbiny powinna być dokonywana nie rzadziej niż raz w roku, na podstawie badań określonych w załączniku do zarządzenia.
2.
Oględziny turbiny powinny być przeprowadzane w czasie każdej zmiany, a usterki odnotowywane w dokumentacji eksploatacyjnej.
3.
Przeglądy turbiny powinny być przeprowadzane co najmniej raz w roku.
4.
Zakres i terminy oględzin oraz przeglądów określa instrukcja eksploatacji.
§  11.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

BADANIA TECHNICZNE STANU TURBIN

Lp. Rodzaj badań Wymagania techniczne Częstotliwość badań
turbiny nowe turbiny po remoncie lub przebudowie
1 2 3 4 5
1 Pomiary cieplne w zakresie wyznaczenia zużycia ciepła oraz sprawności Wartości jednostkowego zużycia ciepła oraz sprawności powinny odpowiadać wartościom określonym w umowie z dostawcą turbiny Wartości jednostkowego zużycia ciepła oraz sprawności powinny odpowiadać wartościom określonym w dokumentacji remontu lub przebudowy 1. Co najmniej raz na 7 lat oraz po uruchomieniu turbiny nowej lub modernizacji układu przepływowego turbiny

2. Przed i po remoncie turbiny oraz w razie usterek układu przepływowego należy wykonać skrócone pomiary sprawności turbiny

2 Pomiary układu regulacji prędkości obrotowej w zakresie:

a) wyznaczenia stopnia proporcjonalności regulacji,

b) wyznaczenia charaktery styk statycznych i dynamicznych, w tym przyrostu prędkości obrotowej po wyłączeniu generatora z sieci przy nominalnym obciążeniu

Zgodnie z Polską Normą Po uruchomieniu turbiny nowej oraz po remoncie
3 Kontrola szczelności zaworów szybko zamykających i regulacyjnych turbiny Spadek prędkości obrotowej:

1) od wartości nominalnej do zera po zamknięciu zaworów szybko zamykających,

2) od wartości nominalnej do wartości nie wyższej niż 2000 obr./min po zamknięciu wyłącznie zaworów regulacyjnych

powinien odpowiadać wymaganiom określonym przez wytwórcę

Po remoncie
4 Kontrola działania regulacji bezpieczeństwa 1. Czas zamknięcia zaworów szybko zamykających od momentu pobudzenia regulacji bezpieczeństwa nie powinien być dłuższy niż 0,5 s

2. Pobudzenie regulacji bezpieczeństwa powinno odpowiadać wartości prędkości obrotowej określonej przez wytwórcę, jednak nie wyższej niż 1,12 nominalnej prędkości obrotowej

1. Przed uruchomieniem turbiny i co 1500 godzin pracy turbiny, jednak co najmniej raz na 3 miesiące - przy ręcznym pobudzaniu regulacji bezpieczeństwa

2. Co najmniej raz w roku oraz po remoncie turbiny i przeglądzie lub remoncie regulacji turbiny - przez zwiększenie prędkości obrotowej, przy której powinna włączyć się regulacja bezpieczeństwa

5 Sprawdzenie zabezpieczeń pomp w układzie oleju smarującego łożyska Najniższe ciśnienie oleju do łożysk w czasie prób zabezpieczeń powinno być zgodne z wymaganiem wytwórcy Przed uruchomieniem turbiny oraz po remoncie lub naprawie zabezpieczeń
6 Sprawdzenie zabezpieczeń technologicznych Stan zabezpieczeń technologicznych powinien odpowiadać warunkom określonym w dokumentacji technicznej i instrukcji eksploatacji Co najmniej raz na 3 miesiące
7 Kontrola jakości oleju Jakość oleju powinna odpowiadać jakości określonej w Polskiej Normie lub przez wytwórcę Raz na miesiąc oraz w razie pogorszenia się właściwości oleju
8 Kontrola stanu wibracyjnego Wartości amplitud drgań łożysk powinny odpowiadać wartościom określonym w Polskiej Normie lub przez wytwórcę W razie zmiany stanu wibracyjnego, jednak co najmniej raz w miesiącu oraz przed i po remoncie turbiny
9 Kontrola szczelności układu próżniowego turbiny Prędkość spadku próżni nie powinna być większa niż 5 mmHg/min Co najmniej raz w tygodniu

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1987.24.193

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Szczegółowe zasady eksploatacji turbin parowych.
Data aktu: 31/07/1987
Data ogłoszenia: 20/08/1987
Data wejścia w życie: 20/08/1987