(Załącznik do uchwały stanowi oddzielny załącznik do niniejszego numeru)
KRAJOWY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI 2010
| * | BAT | - Best Available Techniques (najlepsze dostępne techniki) |
| * | CEPiK | - Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców |
| * | GIOŚ | - Główny Inspektorat Ochrony Środowiska |
| * | GUS | - Główny Urząd Statystyczny |
| * | KPGO |
- krajowy plan gospodarki odpadami przyjęty uchwałą Nr 219 Rady Ministrów z dnia 29 października 2002 r. (M.P. z 2003 r. Nr 11, poz. 159) |
| * | Kpgo 2010 | - Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 |
| * | KPOŚK |
- Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych przyjęty w grudniu 2003 r. wraz z aktualizacją z dnia 7 czerwca 2005 r. |
| * | RLM |
- liczba równoważnych mieszkańców - liczba wyrażająca wielokrotność ładunku zanieczyszczeń zawartych w ściekach w stosunku do jednostkowego ładunku zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych od jednego mieszkańca w ciągu doby. |
| * | PCB |
- polichlorowane bifenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005% wagowo łącznie |
| * | PKB | - Produkt Krajowy Brutto |
| * | PN-EN | - norma europejska transponowana do Polskiej Normy |
| * | s.m. | - sucha masa |
| * | TZO | - trwałe zanieczyszczenia organiczne |
| * | WFOŚiGW | - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej |
| * | WIOŚ | - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska |
WPROWADZENIE
Pierwszy krajowy plan gospodarki odpadami (KPGO) przyjęty został uchwałą Nr 219 Rady Ministrów z dnia 29 października 2002 r. (M.P. z 2003 r. Nr 11, poz. 159). W 2006 r. upływa termin jego aktualizacji.
"Sprawozdanie z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami za okres od 29 października 2002 r. do 29 października 2004 r." wykazało niewielki postęp w zakresie poprawy gospodarki odpadami, w szczególności odpadami komunalnymi i komunalnymi osadami ściekowymi. Zawarto w nim szereg rekomendacji, z których część została zrealizowana, a część jest w trakcie realizacji. Do najważniejszych zrealizowanych rekomendacji należy przedstawienie przez Rząd Parlamentowi propozycji nowelizacji ustaw związanych z gospodarką odpadami (I połowa 2005 r.), które miały na celu między innymi ułatwienie gminom przejmowania od właścicieli nieruchomości obowiązków w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi oraz zdyscyplinowanie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie realizacji przez nie ustawowych obowiązków (rekomendacja 5.10, 5.5 i 5.12). Należy zauważyć, że Parlament nadał inny kształt proponowanym rozwiązaniom systemowym, które zostały zawarte w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458 oraz z 2006 r. Nr 63, poz. 441). Pośród rekomendacji, które są w trakcie realizacji, należy wymienić rekomendację 5.2 dotyczącą analizy stawek opłat za korzystanie ze środowiska w przypadku składowania odpadów. Przewiduje się, że nowe podwyższone stawki opłat za składowanie odpadów wejdą w życie z dniem 1 lipca 2007 r. (trwają prace nad przygotowaniem stosownego projektu rozporządzenia Rady Ministrów). Ponadto prowadzone są prace nad przygotowaniem Programu Operacyjnego "Infrastruktura i Środowisko", aby możliwe było finansowanie inwestycji w zakresie gospodarki odpadami (m.in. rekomendacja 5.3 i 5.11).
W 2006 r. w Ministerstwie Środowiska utworzono Departament Gospodarki Odpadami. Głównym zadaniem Departamentu jest koordynacja działań w zakresie tworzenia i wdrażania polityki dotyczącej gospodarki odpadami w kraju i na poziomie Unii Europejskiej.
Od 1 stycznia 2008 r. zadania w zakresie gospodarki odpadami będące dotychczas w kompetencjach wojewody zostaną przeniesione do kompetencji marszałka województwa zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. Nr 175, poz. 1462, Nr 189, poz. 1604 i Nr 267, poz. 2257 oraz z 2006 r. Nr 144, poz. 1043 i Nr 220, poz. 1601). Dzięki temu nastąpi skupienie w jednym urzędzie na szczeblu województwa zadań w zakresie m.in. planowania gospodarki odpadami i wydawania decyzji, co powinno korzystnie wpłynąć na wdrażanie polityki województwa w zakresie gospodarki odpadami. Kompetencje w zakresie gospodarki odpadami organów na poziomie powiatu i gminy nie ulegają zmianie.
Ze względu na zgłaszane ze strony jednostek samorządu terytorialnego wnioski, aby w krajowym planie gospodarki odpadami określić docelowy system gospodarki odpadami oraz w bardziej konkretny sposób zadania, przyjęto nieco odmienną formułę "Krajowego planu gospodarki odpadami 2010" (Kpgo 2010) w porównaniu do pierwszego krajowego planu gospodarki odpadami (KPGO).
Plan obejmuje pełny zakres zadań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami w kraju w sposób zapewniający ochroną środowiska, uwzględniając obecne i przyszłe możliwości i uwarunkowania ekonomiczne oraz poziom technologiczny istniejącej infrastruktury.
Plan gospodarki odpadami dotyczy zarówno odpadów powstających w kraju, a w szczególności odpadów komunalnych, odpadów niebezpiecznych, odpadów opakowaniowych i komunalnych osadów ściekowych, jak i odpadów przywożonych na teren kraju.
Plan uwzględnia tendencje we współczesnej gospodarce światowej, jak również krajowe uwarunkowania rozwoju gospodarczego.
Przedstawione w planie cele i zadania dotyczą okresu 2007-2010 oraz perspektywicznie okresu 2011-2018.
Plan gospodarki odpadami obejmuje:
- opis aktualnego stanu gospodarki odpadami, zawierający informacje dotyczące:
* rodzaju, ilości i źródeł pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku lub unieszkodliwiania,
* posiadaczy odpadów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,
* rozmieszczenia istniejących instalacji do zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,
* identyfikacji problemów w zakresie gospodarowania odpadami,
- prognozowane zmiany w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami,
- cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania,
- system gospodarowania odpadami,
- zadania, których realizacja zapewni poprawą sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami,
- rodzaj przedsięwzięć i harmonogram ich realizacji,
- instrumenty finansowe służące realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami, zawierające następujące elementy:
* wskazanie źródeł finansowania planowanych działań,
* harmonogram rzeczowo-finansowy planowanych działań zmierzających do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego gospodarowania nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska,
- system monitoringu i sposób oceny realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami.
Dla potrzeb planu dokonano podziału odpadów na:
- odpady komunalne,
- odpady niebezpieczne,
- pozostałe odpady, w tym odpady powstające w przemyśle, osady ściekowe, odpady opakowaniowe, przy czym szczegółowo odniesiono się do tych rodzajów odpadów, dla których zidentyfikowano znaczące problemy.
"Krajowy plan gospodarki odpadami 2010" opracowano według stanu prawnego na dzień 15 października 2006 r. Grupy, podgrupy i rodzaje odpadów określano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).
Do przeprowadzenia analizy wykorzystane zostały w głównej mierze dane Głównego Urzędu Statystycznego, a także dane zebrane w centralnej i wojewódzkich bazach danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami oraz gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz dane zgromadzone przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) i Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska (WIOŚ), jak również przygotowane w ostatnich latach opracowania. W przypadku danych dotyczących masy wytwarzanych i zagospodarowanych odpadów, pozyskanych głównie z Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), za rok bazowy został przyjęty rok 2004, przy czym należy zaznaczyć, że dane o odpadach komunalnych pochodzące z GUS dotyczą tylko ilości odpadów zebranych (a nie wytworzonych), natomiast dane dotyczące istniejących instalacji zostały przedstawione według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r. W wyjątkowych sytuacjach, gdy zostały wprowadzone istotne zmiany regulacji prawnych, uwzględniano dane za 2006 r. Dotyczy to m.in. stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, dla których przedstawiono dane według stanu na dzień 31 października 2006 r. Korzystano także ze specjalistycznych baz danych, np. z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPIK).
ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI
| 2.1 | ODPADY KOMUNALNE |
Odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
Źródłami powstawania odpadów komunalnych są:
* gospodarstwa domowe,
* obiekty infrastruktury (handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo, przemysł w części "socjalnej" i inne).
Z danych statystycznych wynika, że około 2/3 odpadów komunalnych generują gospodarstwa domowe, 1/3 tych odpadów powstaje w obiektach infrastruktury.
Bilans odpadów komunalnych wytworzonych w Polsce w 2004 r. przedstawiono w tabeli 2-1.
Tabela 2-1 Bilans odpadów komunalnych wytworzonych w Polsce w 2004 r.
| Lp. | Nazwa |
Ilość [tys. Mg] |
| 1. | Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie | 243 |
| 2. | Odpady zielone z ogrodów i parków | 326 |
| 3. | Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym: | 10.417 |
| 3-1 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 2.486 |
| 3-2 | Odpady zielone | 250 |
| 3-3 | Papier i tektura | 2.114 |
| 3-4 | Odpady wielomateriałowe | 711 |
| 3-5 | Tworzywa sztuczne | 1.529 |
| 3-6 | Szkło | 889 |
| 3-7 | Metal | 521 |
| 3-8 | Odzież, tekstylia | 160 |
| 3-9 | Drewno | 192 |
| 3-10 | Odpady niebezpieczne | 93 |
| 3-11 | Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa | 1.472 |
| 4. | Odpady z targowisk | 114 |
| 5. | Odpady z czyszczenia ulic i placów | 251 |
| 6. | Odpady wielkogabarytowe(1) | 451 |
| RAZEM | 11.802 | |
|
(1) - meble i inne odpady dużych rozmiarów (poza zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym). | ||
Ilość odpadów komunalnych wytworzonych w 2004 r. była o ok. 0,6% mniejsza niż w roku 2000 (11.946 tys. Mg).
Średni skład morfologiczny wytwarzanych zmieszanych odpadów komunalnych wytwarzanych, ustalono w oparciu o wyniki badań prowadzonych na terenie kraju w latach 2000-2005. Na rysunkach: 2-1, 2-2 i 2-3 przedstawiono średni procentowy skład odpadów komunalnych wytwarzanych w miastach, na obszarach wiejskich i w obiektach infrastruktury.
Rysunek 2-1 Skład morfologiczny odpadów wytwarzanych w miastach
Rysunek 2-2 Skład morfologiczny odpadów wytwarzanych na obszarach wiejskich
Rysunek 2-3 Skład morfologiczny odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury
2.1.2 Odpady ulegające biodegradacji
Szacunkowy bilans odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zawarto w tabeli 2-2.
Tabela 2-2 Ilości wytworzonych odpadów ulegających biodegradacji w 2004 r.
| Lp. | Nazwa |
Ilość [tys. Mg] |
| 1. | Papier i tektura zbierane selektywnie | 66,7 |
| 2. | Odzież i tekstylia (z materiałów naturalnych) zbierane selektywnie | 7,1 |
| 3. | Odpady zielone (z ogrodów i parków) | 326,0 |
| 4. | Odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień zmieszanych odpadów komunalnych | 5.040,4 |
| 5. | Odpady z targowisk (część ulegająca biodegradacji) | 80,0 |
| Razem | 5.520,2 | |
Ilość wytworzonych odpadów ulegających biodegradacji w 2004 r. była o 14% większa niż w roku 2000 i o 26% większa w porównaniu do roku bazowego - 1995.
Ilość wytwarzanych odpadów ulegających biodegradacji w 1995 r. wyznaczona została na poziomie 4,38 mln Mg, co oznacza, że na statystycznego mieszkańca miasta przypadało wówczas 155 kg/rok, a na mieszkańca wsi 47 kg/rok.
W 2004 r. z ogólnej ilości wytworzonych odpadów ulegających biodegradacji wynoszącej 5,52 mln Mg - 278 tys. Mg poddano przekształceniu biologicznemu, a w wyniku selektywnego zbierania w gospodarstwach domowych 66,7 tys. Mg odpadów papieru można było poddać recyklingowi. Z ogólnej masy 467,5 tys. Mg poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych z papieru i tektury, znacząca ilość pochodziła z obiektów infrastruktury.
Ponadto część wytworzonych odpadów ulegających biodegradacji, zwłaszcza na wsiach oraz w małych miastach, jest zagospodarowana we własnym zakresie przez mieszkańców. Przyjęto, że 70% odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych na wsiach oraz 15% tych odpadów w małych miastach wykorzystuje się do kompostowania, skarmiania zwierząt oraz spala się w paleniskach domowych. Ilość tych odpadów oszacowano łącznie w 2004 r. na poziomie ok. 770 tys. Mg.
Szacuje się, że w 2004 r. składowano ok. 4 mln odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, czyli ok. 91% w odniesieniu do ilości wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w roku bazowym 1995.
2.1.3 System gospodarowania odpadami komunalnymi
W 2004 r. przedsiębiorcy posiadający stosowne zezwolenia oraz gminne jednostki organizacyjne zebrały ok. 9,8 mln Mg odpadów komunalnych (tabela 2-3). W ogólnej ilości zebranych odpadów komunalnych tylko 0,24 mln Mg zebrano selektywnie, natomiast z 9,5 mln Mg odpadów zmieszanych 6,6 mln Mg zebrano z gospodarstw domowych, a 2,9 mln Mg z infrastruktury.
Tabela 2-3 Ilości odpadów komunalnych zebranych w latach 2000-2004
| Rok | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 |
| Ilość odpadów [mln Mg] | 12,2 | 11,1 | 10,5 | 9,9 | 9,8 |
W latach 2000 - 2004 obserwowano sukcesywny spadek ilości zebranych odpadów. Przyczynami tego stanu są między innymi:
* niezgodna ze stanem faktycznym rejestracja ilości odpadów trafiających do obiektów odzysku i unieszkodliwiania, jednym z powodów jest brak ważenia odpadów przyjmowanych na składowiska (w 2004 r. tylko 32% składowisk było wyposażonych w wagę),
* niezawieranie umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów i pozbywanie się odpadów poprzez umieszczanie ich na "dzikich" wysypiskach odpadów lub ich wykorzystywanie we własnych gospodarstwach domowych,
* brak kontroli ze strony gmin spełniania wymogów zezwoleń w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,
* zmniejszający się ciężar objętościowy odpadów (wzrasta ich objętość, maleje ciężar).
Utworzony w gminach system ewidencji zawartych umów między wytwórcami odpadów a przedmiotami odbierającymi odpady umożliwia wskazanie mieszkańców gminy, którzy uchylają się od obowiązku zawarcia takich umów i podjęcie w stosunku do nich odpowiednich działań. Równocześnie realizacja przez odbierających odpady ustawowego obowiązku składania sprawozdań dotyczących sposobów odzysku i unieszkodliwiania odpadów, pozwala na kontrolowanie przez gminy działań przedsiębiorców - w oparciu o kryterium ich zgodności z uchwalonymi planami gospodarki odpadami.
Rysunek 2-4 Aktualny model systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.
Zgodnie z obowiązującym prawem każdy właściciel nieruchomości powinien mieć podpisaną umowę zapewniającą mu odbieranie odpadów komunalnych. Stroną umowy może być każdy przedsiębiorca posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych (wydane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta). W zezwoleniu określa się miejsca odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych zgodnie z wojewódzkim planem gospodarki odpadami. Odbierającym odpady może być też przygotowana do tego gminna jednostka organizacyjna, która jest zwolniona z obowiązku uzyskiwania ww. zezwolenia, ale musi spełniać wymagania określone dla przedsiębiorców w tym zakresie przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Podmioty działające na terenie danej gminy mają obowiązek przekazywania jej władzom informacji o zawartych umowach z właścicielami nieruchomości. Ewidencję tych umów prowadzą gminy. W przypadku, gdy właściciel nie podpisał umowy z odbierającym gmina dokonuje tzw. wykonania zastępczego (obciąża go opłatą nałożoną w drodze decyzji i organizuje odbieranie odpadów komunalnych od tego właściciela; opłata jest przekazywana na konto gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej). Ponadto podmioty te są obowiązane do przekazywania władzom gminy sprawozdań dotyczących gospodarowania odpadami komunalnymi.
Jeżeli na terenie danej gminy nie działają przedsiębiorcy odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości gmina musi zorganizować system zbierania odpadów komunalnych dla wszystkich mieszkańców gminy.
Odpady komunalne powinny być zbierane i odbierane w sposób selektywny zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy (który jest aktem prawa miejscowego) uchwalonym przez radą gminy. Regulamin powinien być dostosowany do gminnego planu gospodarki odpadami.
Selektywne zbieranie odpadów
W 2004 r. selektywnie zebrano około 243 tys. Mg odpadów, co stanowiło około 2% ilości wytworzonych odpadów komunalnych lub około 2,5% ilości zebranych odpadów, z czego 66,7 tys. Mg papieru i tektury, 73,4 tys. Mg szkła, 31,3 tys. Mg tworzyw sztucznych, 9,7 tys. Mg metali, 14,2 tys. Mg tekstyliów, 47,9 tys. Mg odpadów wielkogabarytowych oraz 102 Mg odpadów niebezpiecznych i 12 Mg zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
W 2000 r. ilość wyselekcjonowanych odpadów wynosiła 13 tys. Mg, co stanowiło wówczas 0,1% całości zebranych odpadów.
Jest więc obserwowana w tym zakresie tendencja wzrostowa, jednak postęp jest zbyt wolny i efekty nie odzwierciedlają oczekiwań.
Zagospodarowanie odpadów
Procesom przekształcania biologicznego (R3, D8) - poddano w 2004 r. - około 278 tys. Mg odpadów, co stanowiło około 2,3% całości wytwarzanych odpadów komunalnych i około 5% oszacowanej ilości odpadów ulegających biodegradacji, które wchodzą w strumień odpadów komunalnych.
Od 2000 r. nie odnotowano znacznego zwiększenia stosowania biologicznych metod przekształcania odpadów; wówczas ilość odpadów poddana kompostowaniu wynosiła 248 tys. Mg.
Termicznemu przekształcaniu odpadów (R1, D10) poddano 44 tys. Mg odpadów, co stanowiło 0,4% ogólnej ilości wytwarzanych odpadów i 0,4% ogólnej ilości zebranych odpadów. Nie zanotowano w tym zakresie żadnego postępu w odniesieniu do roku 2000.
2.1.4 Istniejące instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
W dalszym ciągu podstawowym rodzajem instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych w Polsce są składowiska odpadów. Według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r. w Polsce istniało 762 legalnych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których były składowane odpady komunalne (dane z urzędów marszałkowskich opracowane we współpracy z urzędami wojewódzkimi i wojewódzkimi inspektoratami ochrony środowiska). Wykaz tych składowisk zamieszczono w załączniku do niniejszego "Krajowego planu gospodarki odpadami 2010".
Na koniec 2005 r. było w kraju 59 sortowni odpadów komunalnych selektywnie zbieranych, 19 sortowni zmieszanych odpadów komunalnych oraz 25 sortowni, w których sortowano zarówno odpady komunalne selektywnie zbierane, jak i zmieszane odpady komunalne. Ponadto, według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r., było w kraju 58 kompostowni odpadów zielonych i selektywnie zebranych odpadów organicznych, 6 zakładów fermentacji odpadów komunalnych, 20 zakładów mechaniczno-biologicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych oraz jedna spalarnia zmieszanych odpadów komunalnych.
Na rysunku 2-5 przedstawiono rozmieszczenie istniejących obiektów gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.
Rysunek 2-5 Rozmieszczenie istniejących obiektów gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.
W wojewódzkich planach gospodarki odpadami zostaną zamieszczone szczegółowe wykazy instalacji (zakładów) zagospodarowania odpadów komunalnych oraz mapy przedstawiające przestrzenne rozmieszczenie tych instalacji (zakładów) według stanu na dzień 31 grudnia 2006 r. Wykazy będą obejmować co najmniej rodzaj instalacji, nazwę, adres, zdolności przerobowe, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone niewypełnione pojemności składowiska i przewidywaną masę odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska.
2.1.5 Identyfikacja problemów w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi
Zidentyfikowano następujące problemy w gospodarce odpadami komunalnymi:
* brak wystarczającej liczby instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów (poza składowaniem), w tym w szczególności dla odpadów ulegających biodegradacji, i w konsekwencji zbyt niskie ilości odpadów poddawanych procesom biologicznego i termicznego przekształcania,
* niska aktywność części gmin w działaniach związanych z tworzeniem ponadgminnych jednostek organizacyjnych, które realizowałyby kompleksową gospodarkę odpadami komunalnymi,
* brak instrumentów dyscyplinowania jednostek samorządu terytorialnego w przypadku niewypełniania przez nie obowiązków ustawowych,
* niezgodny z wymaganiami prawnymi stan techniczny znacznej części składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne, na których są składowane odpady komunalne,
* niskie opłaty za składowanie zmieszanych odpadów komunalnych,
* zbyt niski postęp w selektywnym zbieraniu odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych,
* brak jednolitego systemu ewidencji rodzajów i ilości wytwarzonych odpadów komunalnych oraz obiektów odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
* brak systematycznych badań morfologii odpadów komunalnych,
* niedostateczny stan świadomości ekologicznej społeczeństwa,
* brak wymagań dla mechaniczno-biologicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych, które pozwalałyby na uznanie przetworzonych odpadów za spełniające kryteria przyjmowania tych odpadów na składowiska odpadów.
| 2.2 | ODPADY NIEBEZPIECZNE |
2.2.1 Źródła powstawania, ilości wytworzone, poddane odzyskowi i unieszkodliwianiu
Podstawowym źródłem powstawania odpadów niebezpiecznych jest działalność przemysłowa i usługowa. Odpady niebezpieczne powstają również w gospodarstwach domowych, służbie zdrowia, szkolnictwie oraz w dziedzinie obronności.
W 2004 r. wytworzono w Polsce około 1.680 tys. Mg odpadów niebezpiecznych. Największe ich ilości pochodziły z następujących gałęzi przemysłu:
- hutnictwa żelaza (odpady z podgrupy 10 02),
- hutnictwa ołowiu, cynku i miedzi (odpady z podgrup: 10 04,10 05 i 10 06),
- przemysłu chemicznego (odpady z grup: 06,07 i 11),
- przemysłu naftowego (odpady z grupy 05),
a najmniejsze z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego, grupa 04 (0,001%).
Procentowy udział poszczególnych grup odpadów niebezpiecznych wytworzonych w kraju przedstawiono na rysunku 2-6.
Rysunek 2-6 Udział procentowy poszczególnych grup odpadów niebezpiecznych wytworzonych w Polsce w 2004 roku
Ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych w 2004 r. w porównaniu do 2000 r. wzrosła o około 12%, odpowiednio z 1.480 tys. Mg do 1.680 tys. Mg.
Nie odzwierciedla to jednak w pełni stanu faktycznego i spowodowane było brakiem informacji o odpadach niebezpiecznych wytworzonych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw oraz mającą miejsce w 2002 r. zmianą klasyfikacji odpadów.
Sposoby zagospodarowania odpadów niebezpiecznych wytworzonych w 2004 r. na obszarze kraju przedstawiono na rysunku 2-7.
Rysunek 2-7 Struktura gospodarowania odpadami niebezpiecznymi w Polsce w 2004 r.
Istniejące instalacje i urządzenia do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych
Na terenie kraju, w 2005 r., zlokalizowanych było około 500 instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym: około 35 składowisk (składowiska, wydzielone kwatery) oraz około 100 instalacji do termicznego przekształcania odpadów.
Nie ma potrzeby budowy nowych składowisk odpadów niebezpiecznych, poza składowiskami przeznaczonymi dla odpadów zawierających azbest, lecz istnieje konieczność modernizowania istniejących obiektów. Przedsiębiorcy powinni stosować nowe technologie zapewniające zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych oraz stopnia ich szkodliwości.
Transgraniczne przemieszczanie odpadów niebezpiecznych
W 2004 r. Główny Inspektor Ochrony Środowiska wydał 84 zezwolenia na transgraniczne przemieszczanie odpadów niebezpiecznych, w tym 57 na przywóz odpadów i 27 na wywóz odpadów. Zezwoleniem na przywóz objęto około 85 tys. Mg odpadów niebezpiecznych z następujących grup: 06, 07, 12, 13, 16 i 20, natomiast zezwoleniem na wywóz - około 150 tys. Mg odpadów niebezpiecznych z grup: 06, 07, 10, 11, 13, 15, 16, 17 i 20.
Identyfikacja problemów w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi
Analiza stanu aktualnego w zakresie wytwarzania i sposobów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi oraz wydajności istniejących instalacji do ich odzysku i unieszkodliwiania wskazuje na następujące główne problemy w przedmiotowym obszarze:
* brak wzajemnej korelacji pomiędzy istniejącymi systemami zbierania odpadów niebezpiecznych ze źródeł rozproszonych, w tym również odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych,
* niewielkie wykorzystanie nowoczesnych (innowacyjnych) technologii,
* bariera kapitałowa przy wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych mogących przyczynić się do minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów oraz zwiększenia stopnia ich odzysku,
* niewystarczająca motywacja ekonomiczna do podejmowania działań proekologicznych,
* przepisy wspólnotowe dotyczące ograniczenia możliwości udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom,
* niewystarczający monitoring gospodarki odpadami niebezpiecznymi w odniesieniu do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, szczególnie wytwarzających małe ilości odpadów niebezpiecznych (np. zakłady fotograficzne, poligraficzne i pracownie rentgenowskie),
* niezadowalający poziom edukacji i świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Rozwiązanie wyżej wymienionych problemów zapewni wzrost masy odpadów niebezpiecznych poddanych procesom odzysku i eliminację nieprawidłowych praktyk w zakresie postępowania z tymi odpadami.
2.2.2 Odpady zawierające PCB
Źródła powstawania, ilości wytworzone i unieszkodliwione
Ze względu na swoje właściwości dielektryczne PCB znalazły zastosowania jako:
* podstawowe składniki cieczy izolacyjnych do napełniania transformatorów i kondensatorów,
* płyny hydrauliczne,
* dodatki do farb i lakierów,
* plastyfikatory do tworzyw sztucznych,
* środki konserwujące i impregnujące.
Łącznie w 2004 r. zebrano około 160 Mg odpadów zawierających PCB, z czego unieszkodliwieniu poddano 149 Mg oraz magazynowaniu 11 Mg.
W 2004 r. przeprowadzona inwentaryzacja urządzeń zawierających (lub mogących zawierać) PCB wykazała istnienie 44,5 tys. tych urządzeń w 661 obiektach przemysłowych. Były to kondensatory (65%), transformatory (28%), wyłączniki (6%) oraz inne urządzenia (1%). Szacowana masa odpadów zawierających PCB kształtuje się na poziomie 39,2 tys. Mg odpadów. W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono również, że około 90% urządzeń zawierających (lub mogących zawierać) PCB aktualnie eksploatowanych znajduje się w dobrym stanie technicznym.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 96, poz. 860) powinno następować sukcesywne oczyszczanie lub eliminowanie instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane PCB. Dopuszcza się wykorzystywanie PCB w użytkowanych urządzeniach lub instalacjach, nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2010 r.
Istniejące instalacje do unieszkodliwiania
Obecnie na terenie kraju funkcjonuje 1 instalacja do dekontaminacji transformatorów o mocy przerobowej 600 Mg/rok. Oleje i ciecze zawierające PCB unieszkodliwiane są metodą termicznego przekształcania w 2 instalacjach o łącznej maksymalnej mocy przerobowej 14.000 Mg/rok. Brak jest w kraju instalacji do unieszkodliwiania kondensatorów zawierających PCB.
Identyfikacja problemów:
- zbyt wolno przebiegający proces wycofywania z użytkowania urządzeń zawierających PCB.
2.2.3 Oleje odpadowe
Źródła powstawania, ilości zebrane, poddane odzyskowi i unieszkodliwianiu
Oleje odpadowe powstają w wyniku planowej wymiany zużytych olejów, awarii instalacji i urządzeń, jak również w wyniku usuwania ich z innych odpadów, między innymi pojazdów wycofanych z eksploatacji. W 2004 r. zebrano około 84,5 tys. Mg olejów odpadowych, z czego około 50% poddano procesowi regeneracji.
Istniejący system gospodarowania
Na rynku polskim działają obecnie 4 organizacje odzysku, które w imieniu producentów i importerów olejów organizują zbieranie i zagospodarowanie olejów odpadowych w celu osiągnięcia wymaganych poziomów odzysku i recyklingu. Schemat działania tych organizacji przedstawia rysunek 2-8.
Istniejące instalacje do odzysku i unieszkodliwiania
Na terenie kraju działają 3 znaczące instalacje do regeneracji olejów odpadowych o łącznej mocy przerobowej 145 tys. Mg/rok.
Identyfikacja problemów:
- brak wystarczająco rozwiniętego systemu zbierania olejów odpadowych z małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych,
- brak zorganizowanych miejsc magazynowania olejów odpadowych powstałych na skutek wypadków morskich.
Rysunek 2-8 Schemat działania organizacji odzysku zajmujących się gospodarowaniem olejami odpadowymi
2.2.4 Zużyte baterie i akumulatory
Źródła powstawania, ilości wytworzone, poddane odzyskowi i unieszkodliwianiu
Akumulatory kwasowo-ołowiowe
Akumulatory kwasowo-ołowiowe są stosowane głównie jako akumulatory samochodowe. Zużyte akumulatory wymieniane są na nowe (jest to jedno ze źródeł powstawania odpadów). Odpady tego rodzaju powstają również w stacjach demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. W 2004 r. poddano recyklingowi w procesie technologicznym mającym na celu odzysk ołowiu i kwasu siarkowego około 79 tys. zużytych akumulatorów kwasowo-ołowiowych, z czego 56 tys. Mg związane było z wymianą zużytych akumulatorów na nowe.
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe występują w postaci wielkogabarytowej i małogabarytowej.
Ilość zużytych baterii i akumulatorów Ni-Cd jest trudna do określenia, ze względu na ich długą żywotność - rzędu 10-12 lat. Szacuje się, że rocznie wycofywanych jest z eksploatacji około 2 tys. Mg tego typu baterii i akumulatorów.
Baterie manganowo-cynkowe z elektrolitem alkaliczny i solnym (Mn - Zn), cynkowo-węglowe (Zn), cynkowo-manganowe (Zn-Mn), litowe (Li), litowo-jonowe (Li-ion) i inne
Według danych szacunkowych na rynek krajowy w 2004 r. trafiło ponad 250 milionów sztuk baterii, głównie cynkowo-węglowych, cynkowo-manganowych i litowo-jonowych o łącznej masie około 7 tys. Mg. Z uwagi na krótki okres ich użytkowania szacuje się, że rocznie wytwarzana jest porównywalna ilość zużytych baterii tego typu, tj. około 7 tys. Mg. W 2004 r. w kraju zebrano tylko około 700 Mg baterii tego typu, które następnie zostały w całości przekazane do specjalistycznych instalacji celem poddania ich procesom odzysku i unieszkodliwiania.
Istniejący system gospodarowania
Firmy zajmujące się recyklingiem akumulatorów kwasowo-ołowiowych posiadają własną sieć zbierania akumulatorów kwasowo-ołowiowych obejmującą teren całego kraju.
Systemy zbierania pozostałych typów baterii i akumulatorów są obecnie tworzone i funkcjonują na ograniczonym obszarze kraju.
Zebrane zużyte baterie i akumulatory są przetwarzane w istniejących na terenie kraju instalacjach.
Istniejące instalacje do odzysku i unieszkodliwiania
Na terenie kraju według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r. działa 6 instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z podgrupy 16 06 o łącznej mocy przerobowej około 180 tys. Mg/rok, w tym 2 zajmujące się recyklingiem akumulatorów kwasowo-ołowiowych.
Identyfikacja problemów:
- brak informacji o wszystkich przedsiębiorcach prowadzących import lub wewnątrzwspólnotowe nabycie baterii,
- niewystarczająco rozwinięty system zbierania baterii małogabarytowych z małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych, w tym w jednostkach handlu detalicznego,
- brak opracowanych efektywnych ekologicznie i ekonomicznie technologii dla przerobu baterii oraz akumulatorów gwarantujących osiągnięcie poziomu recyklingu 50% (oprócz akumulatorów kwasowo-ołowiowych oraz niklowo-kadmowych).
2.2.5 Odpady medyczne i weterynaryjne
Źródła powstawania, ilości zebrane, poddane odzyskowi i unieszkodliwianiu
Odpady medyczne i weterynaryjne powstają we wszystkich placówkach medycznych i weterynaryjnych działających na terenie kraju.
W 2004 r. w tych placówkach selektywnie zebrano około 20 tys. Mg odpadów medycznych i weterynaryjnych (w tym około 80 Mg odpadów weterynaryjnych), które w całości przekazano do unieszkodliwienia.
Istniejący system gospodarowania
W większości placówek medycznych i weterynaryjnych stosuje się selektywne zbieranie odpadów do specjalistycznych pojemników (według wewnętrznego regulaminu), niemniej jednak system ten nie jest ujednolicony w skali kraju. W 2004 r. odpady te były odbierane przez firmy i unieszkodliwiane głównie przez termiczne przekształcanie (D10), dezynfekcję termiczną (D9) lub autoklawowane (D9).
Istniejące instalacje do unieszkodliwiania
Według stanu na dzień 31 października 2006 r. funkcjonowało 37 spalarni odpadów medycznych i weterynaryjnych o łącznej mocy przerobowej około 4 tys. kg/h, a ponadto 9 innych instalacji do termicznego przekształcania odpadów przyjmowało do spalania odpady medyczne i weterynaryjne.
Identyfikacja problemów:
- niska wiarygodność danych dotyczących ilości poszczególnych rodzajów odpadów wytwarzanych na terenie placówek służby zdrowia i weterynaryjnych,
- mało efektywny nadzór nad prawidłowością postępowania z odpadami medycznymi i weterynaryjnymi,
- brak sprawnych systemów gospodarowania odpadami medycznymi oraz odpadami weterynaryjnymi,
- brak systemu monitorowania ilości wytwarzanych odpadów weterynaryjnych,
- brak systemów zbierania przeterminowanych lekarstw z gospodarstw domowych w wielu regionach kraju.
2.2.6 Pojazdy wycofane z eksploatacji
Źródła powstawania, ilości wytworzone, poddane odzyskowi i unieszkodliwianiu
Szacuje się, że w 2003 r. przekazano do demontażu około 370 tys. pojazdów (około 344 tys. Mg), w 2004 r. - około 400 tys. pojazdów (około 376 tys. Mg), a w 2005 r. - około 660 tys. pojazdów (około 624 tys. Mg). Zatem w latach 2003-2005 nastąpił 45% wzrost ilości pojazdów przekazywanych do demontażu.
Istniejące punkty zbierania pojazdów i stacje demontażu
Według stanu na dzień 31 października 2006 r. na terenie kraju funkcjonowało 81 punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz 445 stacji demontażu o łącznej zdolności przetwórczej około 580 tys. Mg/rok (według decyzji), przy czym liczba stacji demontażu o zdolności przetwórczej co najmniej 3.000 Mg/rok nie przekracza 35.
Identyfikacja problemów:
- brak wiarygodnych i kompletnych informacji w zakresie ilości samochodów zarejestrowanych i wyrejestrowanych,
- brak sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji pokrywającej terytorium całego kraju,
- brak rzetelnych danych na temat ilości pojazdów poddanych demontażowi pomimo działającej już Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK),
- masowy import i wewnątrzwspólnotowe nabycie używanych (często w znacznej mierze wyeksploatowanych) pojazdów,
- prowadzenie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji poza stacjami demontażu.
2.2.7 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
Źródła powstawania, ilości wytworzone, poddane odzyskowi i unieszkodliwianiu
W 2004 r. zebrano około 4 tys. Mg zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy zostały poddane procesom unieszkodliwiania w ilości około 1,5 tys. Mg (w tym przez składowanie około 0,1 tys. Mg). Pozostała ilość wytworzonych odpadów została przekazana do odzysku (około 0,7 tys. Mg) lub złożona w magazynach (około 1,7 tys. Mg).
Istniejący system gospodarowania
Dotychczas głównym sposobem postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym pochodzącym z sektora komunalnego było jego magazynowanie lub składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Natomiast w przypadku zużytego sprzętu pochodzącego z innych źródeł niż gospodarstwa domowe, był on odbierany przez specjalistyczne firmy posiadające stosowne zezwolenia.
W 2006 r. jest wprowadzany nowy system gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym, w szczególności pochodzącym z gospodarstw domowych. Użytkownicy sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych są zobowiązani do jego selektywnego zbierania i przekazywania podmiotom zajmującym się zbieraniem tego rodzaju odpadów (mogą to być firmy odbierające odpady komunalne, punkty zbierania odpadów oraz jednostki handlowe w przypadku gdy klient zakupuje nowy sprzęt - tego samego rodzaju w ilości 1:1). Zakazane jest mieszanie tego rodzaju odpadów z innymi odpadami. Zużyty sprzęt jest następnie przekazywany do zakładów przetwarzania, gdzie następuje jego demontaż. Wyodrębnione frakcje odpadów są przekazywane do specjalistycznych instalacji. Do finansowania całego systemu zobowiązani są wprowadzający sprzęt na rynek krajowy. System gospodarowania (zbieranie, przetwarzanie, odzysk, recykling) zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym przedstawiono na rysunku 2-9.
Rysunek 2-9 System gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym
W przypadku użytkowników innych niż gospodarstwa domowe wprowadzający sprzęt są obowiązani bezpośrednio od nich odbierać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny.
Istniejące zakłady przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Według stanu na dzień 31 października 2006 r. do rejestru Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska było wpisanych 58 zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Identyfikacja problemów:
- brak wiarygodnych danych o polskim rynku sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
- brak dostatecznej ilości zakładów przetwarzania,
- brak zorganizowanego wtórnego obiegu przestarzałego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
2.2.8 Odpady zawierające azbest
Źródła powstawania, ilości wytworzone i unieszkodliwiane
W 2004 r. zebrano i unieszkodliwiono przez składowanie około 141 tys. Mg odpadów zawierających azbest. Na tę ilość składały się zawierające azbest: materiały izolacyjne, materiały konstrukcyjne, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, okładziny hamulcowe odpady oraz azbestowe z elektrolizy. Na terenie kraju pozostało jeszcze około 15 mln Mg materiałów zawierających azbest.
Istniejący system gospodarowania
Demontaż elementów izolacyjnych i budowlanych zawierających azbest mogą wykonywać tylko posiadacze odpadów posiadający decyzje administracyjne oraz stosowne zaświadczenia kwalifikacyjne w zakresie bezpiecznego postępowania i usuwania wyrobów zawierających azbest.
Istniejące instalacje do unieszkodliwiania
Jedyną dopuszczoną prawem metodą unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest jest ich składowanie. Według stanu na dzień 31 października 2006 r. eksploatowano na terenie kraju 26 składowisk. Były to składowiska odpadów niebezpiecznych lub wydzielone kwatery na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.
Identyfikacja problemów:
- brak zachęt ekonomicznych dla prywatnych posiadaczy do demontażu wyrobów zawierających azbest (eternit),
- trudności w lokalizacji ogólnodostępnych składowisk odpadów zawierających azbest, co wymagałoby weryfikacji "Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski".
2.2.9 Przeterminowane pestycydy
Źródła powstawania, ilości wytworzone i unieszkodliwione
Przeterminowane pestycydy i odpady pestycydowe pochodzą z:
- przeterminowanych preparatów, które zostały wycofane z obrotu i zdeponowane w mogilnikach lub magazynach środków ochrony roślin,
- bieżącej produkcji, dystrybucji i stosowania w rolnictwie,
- ze starej produkcji, zgromadzone na składowiskach.
W 2004 r. zebrano łącznie około 170 Mg przeterminowanych pestycydów i odpadów pestycydowych, które w całości poddano procesowi termicznego unieszkodliwienia.
Według stanu na dzień 30 września 2006 r. na terenie kraju istniało 129 mogilników, w których, według szacunków, znajdowało się około 4,2 tys. Mg przeterminowanych środków ochrony roślin.
Istniejące instalacje unieszkodliwiania
Obecnie na terenie kraju funkcjonują 2 instalacje do unieszkodliwiania odpadów pestycydowych o łącznej mocy przerobowej 6 tys. Mg/rok.
Identyfikacja problemów
- trudności we właściwym sformułowaniu specyfikacji istotnych warunków zamówienia przy zleceniu likwidacji mogilników przez organy administracji publicznej,
- ograniczone środki finansowe na sukcesywną likwidację składowisk, mogilników i magazynów przeterminowanych środków ochrony roślin oraz na prowadzenie monitoringu terenów skażonych pestycydami.
2.2.10 Odpady materiałów wybuchowych
Źródła powstawania, ilości wytworzone, odzysk i unieszkodliwianie
Odpady materiałów wybuchowych powstają w wyniku działalności wojska zarówno w okresie minionym (również wojsk Federacji Rosyjskiej), jak i prowadzonej obecnie, w tym na terenach związanych z działalnością szkoleniową (poligony, place ćwiczeń), jak również w policji, służbie granicznej oraz w przedsiębiorstwach produkujących bądź stosujących materiały wybuchowe. Są to między innymi: odpady amunicji, odpadowe wyroby pirotechniczne oraz inne materiały wybuchowe.
W 2004 r. wytworzono około 62 tys. Mg odpadów tego rodzaju, tzw. zbędnych środków bojowych. Środki te są obecnie zgromadzone w 12 Składach Materiałowych Rejonowych Baz Materiałowych Sił Zbrojnych RP.
Identyfikacja problemów
- brak programu zagospodarowania odpadowej amunicji i likwidacji nagromadzonych zasobów.
2.2.11 Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych
Na rysunku 2-10 przedstawiono rozmieszczenie w Polsce wybranych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (PCB, oleje odpadowe, zużyte baterie i akumulatory, odpady medyczne i weterynaryjne, pojazdy wycofane z eksploatacji, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady zawierające azbest oraz pestycydy) według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r. za wyjątkiem spalarni, w których termicznemu przekształcaniu poddawano odpady medyczne i weterynaryjne, stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji i zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz składowisk odpadów, na których składowano odpady zawierające azbest, dla których podano informacje według stanu na dzień 31 października 2006 r.
Rysunek 2-10 Rozmieszczenie w Polsce wybranych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r. (z wyjątkiem spalarni, w których termicznemu przekształcaniu poddawano odpady medyczne i weterynaryjne, stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji i zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, dla których podano informacje według stanu na dzień 31 października 2006 r.)
W wojewódzkich planach gospodarki odpadami zostaną zamieszczone szczegółowe wykazy instalacji (zakładów) zagospodarowania odpadów niebezpiecznych oraz mapy ilustrujące przestrzenne rozmieszczenie tych instalacji (zakładów) według stanu na dzień 31 grudnia 2006 r. Wykazy będą obejmować co najmniej rodzaj instalacji, nazwę, adres, zdolności przerobowe, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone niewypełnione pojemności składowiska i przewidywaną masę odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska.
| 2.3 | ODPADY POZOSTAŁE |
2.3.1 Zużyte opony
Rodzaje, źródła powstawania, ilość wytwarzanych odpadów
Zużyte opony powstają w wyniku bieżącej eksploatacji pojazdów mechanicznych. Ich źródłem są też pojazdy wycofane z eksploatacji. Ilość wytwarzanych odpadów szacuje się na podstawie ilości kupowanych opon na wymianę lub na podstawie ilości zarejestrowanych pojazdów, uwzględniając czas zużycia opon. Szacunki wskazują, że w roku 2004 wytworzono około 131 tys. Mg zużytych opon. Ilości zużytych opon wytworzonych w Polsce w latach 2000 - 2004 przedstawia tabela 2-4.
Tabela 2-4 Ilości wytworzonych zużytych opon w Polsce w latach 2000 - 2004
| Rok | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 |
| Ilość zużytych opon (tys. Mg) | 114 | 118 | 121 | 127 | 131 |
Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania
W 2004 r. procesom odzysku poddano około 88,7 tys. Mg, a w tym recyklingowi 17,3 tys. Mg. Uzyskany poziom odzysku opon wyniósł 58,87% i był wyższy od wymaganego o 8,57%. Wskaźnik recyklingu wyniósł 11,45% i był wyższy od wymaganego o 5,45%.
System gospodarowania odpadami
Sieć zbierania zużytych opon obejmuje: punkty serwisowe ogumienia (podstawowe źródło zużytych opon), firmy eksploatujące pojazdy, stacje demontażu, gminy i osoby fizyczne. Ilość zbieranych zużytych opon zależy od sezonu, najwięcej opon pozyskuje się w okresie wymian jesienno-zimowej i wiosennej. Tworzeniem kompleksowego systemu zbierania, odzysku i unieszkodliwiania zużytych opon, prowadząc współpracą z operatorami logistycznymi oraz firmami zajmującymi się odzyskiem lub unieszkodliwianiem opon, zajmuje się organizacja odzysku.
Identyfikacja problemów:
- spalanie części zużytych opon w instalacjach nieprzystosowanych do tego celu,
- mieszanie tych odpadów z odpadami komunalnymi i ich składowanie na składowiskach odpadów.
2.3.2 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej
Rodzaje, źródła powstawania, ilość wytwarzanych odpadów
Odpady z budowy, remontów i demontażu powstają w budownictwie mieszkaniowym i przemysłowym oraz w drogownictwie i kolejnictwie - zarówno na etapie budowy, jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Źródła ich powstawania są rozproszone, co powoduje trudności z oszacowaniem ich ilości. W 2004 roku wytworzono około 1,8 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowiło 1,5 % odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów wykazywała nieznaczne wahania: do 2002 r. obserwowano tendencje do zmniejszania ilości wytwarzanych odpadów z budowy i remontów, natomiast od roku 2003 następował stopniowy wzrost ich wytwarzania. Różnice wynosiły około 10% w stosunku rocznym. Ilość odpadów wytworzona w 2004 r. była mniejsza o około 10% w porównaniu z rokiem 2000. Z końcem roku 2004 na składowiskach nagromadzono około 230 mln Mg odpadów.
Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania
Odpady z budowy, remontów i demontażu są poddawane procesom odzysku w instalacjach oraz w inny sposób, np. niwelacja terenu, rekultywacja wyrobisk (łącznie około 1,2 mln Mg) oraz procesom unieszkodliwienia (około 0,3 mln Mg). Pozostałe odpady były magazynowane. Odpady były unieszkodliwiane głównie poprzez składowanie.
System gospodarowania odpadami
Zbieraniem i transportem odpadów z budowy, remontów i demontażu zajmują się obecnie:
- wytwórcy tych odpadów, np. firmy budowlane, remontowe i demontażowe oraz osoby prywatne prowadzące te prace,
- specjalistyczne podmioty działające w zakresie zbierania i transportu odpadów.
Gruz budowlany i inne odpady towarzyszące budowie i remontom mieszkań usuwane są na zasadzie podstawienia przez podmiot odbierający odpady komunalne pojemnika na zlecenie i koszt wytwórcy odpadów. W 2005 r. funkcjonowało 236 instalacji i obiektów do odzysku odpadów grupy 17, których moc przerobowa wynosiła około 540 tys. Mg. Instalacje i obiekty posiadają wolne moce przerobowe do odzysku całego strumienia odpadów z budowy, remontów i procesów demontażu.
Identyfikacja problemów:
* odpady z grupy 17 nie zawsze są zbierane w sposób selektywny, umożliwiający ich zagospodarowanie,
* system zbierania odpadów nie obejmuje wszystkich wytwórców,
* wysoki udział odpadów unieszkodliwianych poprzez składowanie oraz magazynowanych w stosunku do istniejących mocy przerobowych instalacji i obiektów do ich odzysku.
2.3.3 Komunalne osady ściekowe
Źródła powstawania i ilość wytwarzanych odpadów
Komunalne osady ściekowe powstają w komunalnych oczyszczalniach ścieków w procesie oczyszczania ścieków. Ilość powstających osadów uzależniona jest od zawartości zanieczyszczeń w ściekach, przyjętej i realizowanej technologii oczyszczania, oraz stopnia rozkładu substancji organicznych w procesie tzw. stabilizacji. Odpady te są klasyfikowane w grupie 19 i określone kodem 19 08 05 - ustabilizowane komunalne osady ściekowe. W 2004 r. w 2.875 komunalnych oczyszczalniach ścieków, obsługujących blisko 60% ludności Polski, powstało sumarycznie ponad 476 tys. Mg komunalnych osadów ściekowych w przeliczeniu na suchą masę. Zgodnie z polityką ekologiczną państwa oraz założeniami niniejszego Kpgo 2010 i Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), ilość oczyszczanych w Polsce ścieków systematycznie wzrasta, co łączy się z dynamiczną rozbudową sieci kanalizacyjnej (około 5 tys. km rocznie w latach 2000-2004). Wymiernym efektem jest wzrastający odsetek mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnie oraz ciągły wzrost ilości komunalnych osadów ściekowych.
Tabela 2-5 Ilości komunalnych osadów ściekowych wytwarzanych w Polsce w latach 1999-2004
| Rok | Ilość osadów wytwarzanych [tys. Mg s.m.] | Odsetek ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie [%] |
| 1999 | 354 | 48,0 |
| 2002 | 435 | 56,7 |
| 2004 | 476 | 59,0 |
Najwięcej osadów powstaje w województwach charakteryzujących się wysokim zaludnieniem, w których obrębie znajdują się skupiska miejskie o charakterze dużych aglomeracji, jak np.: śląskie, wielkopolskie, mazowieckie i dolnośląskie. Najmniej osadów powstaje w woj. świętokrzyskim. Około 44% wytworzonych osadów ściekowych pochodzi z aglomeracji o RLM ≥ 100.000, około 40% osadów z aglomeracji o RLM 15.000-100.000, a w aglomeracjach o RLM 2.000-15.000 wytwarza się około 16% ogólnej ilości osadów.
Ilościowo dominują w Polsce biologiczne oczyszczalnie ścieków (2.080 obiektów), obsługujące blisko 9 mln mieszkańców. Z kolei największy odsetek ludności obsługiwany jest przez oczyszczalnie z podwyższonym usuwaniem biogenów - ponad 12,7 mln. Na koniec 2004 r. w Polsce funkcjonowało 689 takich oczyszczalni - były to głównie duże obiekty działające w dużych aglomeracjach miejskich.
Ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania
Podobnie jak w latach poprzednich, tak i w 2004 roku dominującym kierunkiem zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych było ich unieszkodliwianie poprzez składowanie - ponad 41% masy osadów wytworzonych. Obok przyczyn ekonomicznych (składowanie generowało najniższe koszty unieszkodliwienia osadów), przyczyną takiego stanu był brak możliwości skierowania osadów do odpowiednich instalacji (kompostowania lub termicznego przekształcania), oraz przekroczenia dopuszczalnych parametrów jakościowych osadu, które wykluczały bądź ograniczały możliwość zastosowania rolniczego lub do rekultywacji. W stosunku do roku 2000, biorąc pod uwagę wzrost ilości osadów wytwarzanych, proporcje pomiędzy osadami wykorzystywanymi i składowanymi są podobne. Rysunek 2-11 ilustruje strukturę gospodarki osadami wytwarzanymi w kraju w 2004 r.
Według wielkości aglomeracji sposoby gospodarki osadami ściekowymi w 2004 r. były następujące:
- w aglomeracjach o RLM ≥ 100.000: składowanie (ok. 29%), rekultywacja terenów (ok. 24%), wykorzystanie rolnicze (ok. 21%),
- w aglomeracjach o 15.000 ≤ RLM < 100.000: składowanie (ok. 51%), wykorzystanie rolnicze (ok. 22%), rekultywacja (ok. 13%),
- w aglomeracjach o 2.000 ≤ RLM < 15.000: rekultywacja terenów (ok. 62%), składowanie (ok. 28%), wykorzystanie rolnicze (ok. 5%).
Rysunek 2-11 Struktura gospodarki komunalnymi osadami ściekowymi wytworzonymi w Polsce w roku 2004
Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzyska i unieszkodliwiania osadów
W 2005 r. komunalne osady ściekowe były kierowane do 35 kompostowni na terenie całego kraju. Były to zarówno duże obiekty komunalne, gdzie osad ściekowy stosowano jako dodatek do kompostowanej biomasy, jak również kompostownie przy oczyszczalniach, w których osad ściekowy był głównym składnikiem wsadu. Obróbka termiczna osadów ściekowych była prowadzona w jednej cementowni jako współspalanie w procesie wypalania klinkieru.
Identyfikacja problemów:
- wysoki odsetek składowanych osadów,
- brak instalacji do termicznego przekształcania osadów ściekowych.
2.3.4 Odpady opakowaniowe
Rodzaje, źródła powstawania, ilość wytwarzanych odpadów, rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania
Odpady opakowaniowe są to odpady powstałe z opakowań jednostkowych, zbiorczych oraz transportowych zastosowanych w ramach całego systemu pakowania towarów wprowadzonych do obrotu. Odpady te powstają głównie na trenie zakładów produkcyjnych, jednostek handlowych, innych podmiotów gospodarczych, gospodarstw domowych, a także biur, szkół, urzędów, innych miejsc użyteczności publicznej, ulic, barów szybkiej obsługi, targowisk itp.
Masy wytworzonych i poddanych odzyskowi odpadów opakowaniowych w Polsce w 2004 r. i uzyskane poziomy odzysku i recyklingu dla poszczególnych grup materiałowych zestawiono w tabeli 2-6.
Tabela 2-6 Masa odpadów opakowaniowych wytworzonych w Polsce w 2004 r. i uzyskane poziomy odzysku, w tym recyklingu
| Materiał |
Masa odpadów [Mg] |
Masa odpadów poddana odzyskowi [Mg] |
Poziom recyklingu [%] |
Poziom odzysku [%] |
|||||||
| recykling materiałowy | inne formy recyklingu | recykling razem | odzysk energii | inne formy odzysku | spalanie w spalarniach odpadów z odzyskiem energii | całkowity odzysk | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | |
| Szkło | 914.700 | 250.000 | 0 | 250.000 | 0 | 0 | 0 | 250.000 | 27,3 | 27,3 | |
| Tworzywa | 663.300 | 108.200 | 5.500 | 113.700 | 48.500 | 0 | 7.500 | 169.700 | 17,1 | 25,6 | |
| Papier/tektura | 1.182.000 | 467.533 | 0 | 467.533 | 33.800 | 30.000 | 7.500 | 538.833 | 39,6 | 45,6 | |
| Metale | Aluminium | 47.000 | 18.100 | 0 | 18.100 | 0 | 0 | 0 | 18.100 | 38,5 | 38,5 |
| Stal | 121.000 | 20.000 | 0 | 20.000 | 0 | 0 | 0 | 20.000 | 16,5 | 16,5 | |
| Razem | 168.000 | 38.100 | 0 | 38.100 | 0 | 0 | 0 | 38.100 | 22,7 | 22,7 | |
| Drewno | 480.000 | 10.000 | 86.400 | 96.400 | 345.600 | 0 | 0 | 442.000 | 20,1 | 92,1 | |
| Inne | 5.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0,0 | 0,0 | |
| Razem | 3.413.000 | 873.833 | 91.900 | 965.733 | 427.900 | 30.000 | 15.000 | 1.438.633 | 28,3 | 42,2 | |
System gospodarowania odpadami
Podstawy, na których opiera się funkcjonujący w kraju od 2002 r. system gospodarki odpadami opakowaniowymi, to:
- wprowadzenie odpowiedzialności przedsiębiorców wprowadzających swoje produkty w opakowaniach za powstałe odpady opakowaniowe, polegającej przede wszystkim na ustalonym prawnie obowiązku uzyskania określonego poziomu odzysku i recyklingu,
- możliwości przejęcia i realizacji obowiązków przedsiębiorców w zakresie odzysku i recyklingu przez organizacje odzysku, powołane w formie spółek akcyjnych,
- wdrożenie monitoringu odpadów, prowadzonego w ramach obowiązkowej sprawozdawczości,
- wprowadzenie dla opakowań wymagań dotyczących ochrony środowiska.
Finansowanie prac związanych ze zbieraniem odpadów opakowaniowych oraz przygotowaniem ich do recyklingu zapewniają opłaty wpłacane przez przedsiębiorców do organizacji odzysku oraz opłaty produktowe wpłacane do urzędów marszałkowskich. Organizacje odzysku, w zależności od przyjętej w statucie formy działania, finansują firmy usług komunalnych pozyskujące odpady lub jednostki samorządu gminnego organizujące zbieranie odpadów na swoim terenie. Wariant finansowania gminnego zbierania odpadów z opłat produktowych został zasadniczo ograniczony na skutek obniżenia wpływów z tych opłat. Jak wykazują dane sprawozdawcze w 2004 r. przez selektywne zbieranie organizowane przez jednostki samorządu gminnego zebrano jedynie 132,5 tys. Mg odpadów.
Dane zawarte w tabl. 2-6 wskazują, że w roku 2007 będzie możliwe zrealizowanie krajowego poziomu recyklingu określonego dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. Urz. WE L 365 z 31.12.1994, str. 10, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 13, str. 34), czyli 25 %. W związku z ograniczonymi możliwościami odzysku energii obowiązkowy poziom odzysku wynoszący 50 %, należy zrealizować zwiększonym recyklingiem tych grup odpadów, które stanowią znaczącą masę i dla których istnieją zdolności przetwórcze tj.: tekturą opakowaniową, szkłem, takimi tworzywami sztucznymi, jak: polietylen, polipropylen oraz politereftalan etylenu. Obecne zdolności w zakresie odzysku energii są niewystarczające (zakład termicznego przekształcania odpadów w Warszawie oraz spalanie paliwa z odpadów w cementowniach).
Identyfikacja problemów:
- niewystarczający rozwój systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powstających w gospodarstwach domowych - teoretycznie z gospodarstw domowych można było pozyskać około 900 tys. Mg odpadów opakowaniowych przydatnych do recyklingu, w tym około 150 tys. Mg makulatury (głównie tektura), 200 tys. Mg tworzyw sztucznych (głównie poliolefiny i politereftalan etylenu), 500 tys. Mg szkła, 50 tys. Mg złomu stalowego; w większości masa ta została zdeponowana na składowiskach odpadów jako zmieszane odpady komunalne,
- niedostateczna liczba instalacji oraz mocy przerobowych w przypadku niektórych rodzajów odpadów,
- wymóg podwójnego potwierdzania recyklingu,
- brak rejestru przedsiębiorców zajmujących się przetwarzaniem, odzyskiem, w tym recyklingiem, oraz unieszkodliwianiem odpadów opakowaniowych,
- wadliwie wydane decyzje na prowadzenie procesów odzysku (R).
2.3.5 Odpady z wybranych gałęzi gospodarki, których zagospodarowanie stwarza problemy
Źródła powstawania, rodzaje i ilości wytworzone
Odpady inne niż komunalne i niebezpieczne stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Polsce. Odpady te powstają głównie w tzw. sektorze gospodarczym, za który uważa się poszczególne branże przemysłu, rolnictwo, rzemiosło i niektóre usługi.
W 2004 r. zinwentaryzowano około 121 mln Mg odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne, co stanowi około 90% wszystkich odpadów wytworzonych w Polsce w 2004 r. Ilość odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne wytwarzanych w Polsce ulega zmniejszeniu: w 1990 r. wytworzono ich około 144 mln Mg, a w 2000 r. - około 125 mln Mg. Jest to głównie efektem zmian restrukturyzacyjnych w przemyśle.
Największe ilości odpadów powstają w przemyśle wydobywczym - 58,3% całości wytwarzanych odpadów, w przemyśle energetycznym - 23,0%, rolno-spożywczym - 7,3% oraz z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych - 4,7%. Poniżej przedstawiono stan wytwarzania i gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne i komunalne w 2004 r. (tabela 2-7).
Tabela 2-7 Ilość wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne oraz sposoby gospodarowania w 2004 r. w Polsce
| Grupa | Odpady | Poddane | Unieszkodliwione | Magazynowanie | Nagromadzone | |||||||
| wytworzone | odzyskowi | razem | termicznie | kompostowanie | składowanie | inne | na składowiskach | |||||
| 01 |
70.504,8 100 |
61.033,7 86,6 |
8.868,7 12,6 |
- | - |
8.850,6 12,5 |
18,1 0,02 |
602,4 0,8 |
1.266.255,0 | |||
| 02 |
8.868,7 100 |
7.724,9 87,1 |
693,3 7,8 |
72,2 0,8 |
34,8 0,4 |
289,8 3,3 |
296,5 3,3 |
450,5 5,1 |
1.207,4 | |||
| 03 |
2.430,3 100 |
2.156,4 88,7 |
195,2 8,0 |
97,2 4,0 |
- |
72,0 2,9 |
26,0 1,1 |
78,7 3,2 |
1.141,5 | |||
| 04 |
95,4 100 |
7,7 8,1 |
49,5 51,9 |
1,3 1,4 |
- |
11,4 12,0 |
36,8 38,6 |
38,2 40,0 |
139,9 | |||
| 05 |
405,1 100 |
3,2 0,8 |
401,8 99,2 |
1,4 0,3 |
- |
0,1 0,02 |
400,3 98,8 |
0,1 0,02 |
4,4 | |||
| 06 |
2.271,8 100 |
198,5 8,7 |
2.066,4 95,3 | - |
0,9 0,04 |
2.025,8 89,2 |
39,7 1,7 |
6,9 0,3 |
91.691,7 | |||
| 07 |
195,8 100 |
113,2 57,8 |
27,2 13,9 |
0,2 0,1 |
- |
24,1 12,3 |
2,9 1,5 |
55,4 28,3 |
5.026,3 | |||
| 08 |
22,4 100 |
8,6 38,4 |
8,6 38,4 |
0,6 2,7 |
- |
1,7 7,6 |
6,3 28,1 |
5,2 23,2 |
10,9 | |||
| 10 |
27.860,1 100 |
20.874,2 74,9 |
5.036,4 18,1 |
9,7 0,03 |
- |
4.691,0 16,8 |
335,7 1,2 |
1.949,5 7,0 |
331.165,9 | |||
| 11 |
8,7 100 |
6,7 77,0 |
2,0 23,0 |
0,8 9,2 |
- |
0,4 4,6 |
0,8 9,2 |
- | 32,4 | |||
| 12 |
596,6 100 |
538,5 90,3 |
49,9 8,4 |
- | - |
30,5 5,1 |
19,4 3,2 |
8,2 1,4 |
34,6 | |||
| 16 |
204,2 100 |
117,9 57,7 |
76,6 37,5 |
- | - |
40,8 20,0 |
35,6 17,4 |
9,9 4,8 |
872,2 | |||
| 17 |
1.811,3 100 |
1.225,5 67,7 |
267,5 14,8 |
0,7 0,04 |
- |
232,5 12,8 |
34,2 1,9 |
318,3 17,6 |
230.788,8 | |||
| 19 |
5.664,8 100 |
2.050,4 36,2 |
3.421,1 60,4 |
3,2 0,06 |
1,7 0,03 |
298,8 5,3 |
3.117,5 55,0 |
193,2 3,4 |
14.029,0 | |||
| razem |
120.940,0 100 |
96.059,4 79,4 |
21.164,3 17,5 |
187,3 0,15 |
37,4 0,03 |
16.569,5 13,7 |
4.369,9 3,6 |
3.716,5 3,1 |
1.942.400,0 | |||
|
Xxx = tys. Mg Yyy % | ||||||||||||
Rysunek 2-12 Ilość wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne w poszczególnych grupach w 2004 r.
Największe ilości odpadów wytworzono w rejonie Polski południowej, w województwach: śląskim (około 41,9% całego strumienia), dolnośląskim (około 26,9%) i małopolskim (około 7,3%).
Najmniejsze ilości odpadów powstały w województwach: lubuskim (0,48%), warmińsko-mazurskim (0,54%) oraz podlaskim (0,74%).
Na składowiskach zakładowych nagromadzono pod koniec 2004 r. około 1.942 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne. Największe ilości odpadów nagromadzono na składowiskach w województwach dolnośląskim i śląskim.
Odpady inne niż komunalne i niebezpieczne zaliczone zostały do następujących grup:
Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin (grupa 01)
Źródłem wytwarzania odpadów z grupy 01 są zakłady górnicze, oraz - w ograniczonym zakresie - przedsiębiorstwa poszukiwawcze i samodzielne zakłady przeróbcze, nie prowadzące eksploatacji. W 2004 r. wytworzono około 71 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowiło około 58% odpadów wytwarzanych w Polsce. Ilość odpadów wytwarzanych w grupie 01 zmniejszyła się od 2000 roku o 4%. Odrębne zagadnienie stanowią duże ilości odpadów grupy 01 zdeponowane w formie starych hałd kopalnianych, zwałowisk zewnętrznych i osadników przemysłowych. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 1.266 mln Mg odpadów z grupy 01. Najważniejsze problemy w tej grupie odpadów to: duża ilość powstających odpadów, brak pełnego zbilansowania odpadów składowanych i nagromadzonych oraz specyfika eksploatacji złóż - kopaliny prawie nigdy nie mają właściwości umożliwiających ich bezpośrednie wykorzystanie w gospodarce, dlatego ich eksploatacja, a następnie wzbogacanie w ciągu procesów przeróbki powodują powstanie urobku, który nie znajduje bezpośredniego zastosowania.
Odpady powstające z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa, przetwórstwa żywności (grupa 02)
Odpady z grupy 02 powstają głównie w: ubojniach, zakładach przetwórstwa mięsnego, mleczarniach, chłodniach, gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych, cukrowniach, browarach, gorzelniach oraz innych zakładach zajmujących się produkcją i przetwórstwem żywności. Liczba zakładów, w których powstają odpady zaliczane do grupy 02 w Polsce jest bardzo duża i sięga kilkunastu - kilkudziesięciu tysięcy. Wiele gałęzi przemysłu spożywczego działa w trybie kampanii, tzn. w bardzo krótkim okresie powstaje duża ilość odpadów. W 2004 r. wytworzono około 9 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 7% wszystkich odpadów wytworzonych w Polsce. W porównaniu do roku 2000 ilość odpadów z grupy 02 zmniejszyła się o około 17%. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 1 mln Mg odpadów z grupy 02. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: rozproszenie źródeł powstawania odpadów, sezonowość wytwarzania dużej ilości odpadów (tryb kampanii), brak ekonomicznego uzasadnienia dla stosowania procesów odzysku dla części rodzajów odpadów z tej grupy oraz trudności z transportem na większe odległości.
Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (grupa 03)
Odpady z grupy 03 powstają na wszystkich etapach obróbki drewna, produkcji mebli i płyt, a także podczas produkcji papieru i celulozy. Odpady te powstają głównie w tartakach, zakładach przetwórstwa drzewnego, zakładach stolarskich, wytwórniach płyt pilśniowo - wiórowych, fabrykach papierniczo - celulozowych. W 2004 r. wytworzono około 2,5 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 2% odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów wytwarzana w grupie 03 zmniejszyła się o około 45% w porównaniu do 2000 r. Obecnie zauważa się nieznaczną tendencję wzrostową ilości wytwarzanych odpadów (około 4% rocznie). Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 1 mln Mg odpadów z grupy 03, głównie szlamów i odrzutów z przeróbki makulatury oraz osadów z zakładowych oczyszczalni ścieków. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należy duże uwodnienie niektórych rodzajów odpadów (np. osadów ściekowych), utrudniające ich unieszkodliwianie i odzysk.
Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego (grupa 04)
Odpady z przemysłu skórzanego powstają w procesie garbowania skór. W Polsce funkcjonuje około 20 dużych garbarni wytwarzających 80% ogólnej ilości gotowych skór oraz około 430 małych i bardzo małych zakładów. Do przemysłu włókienniczego należy działalność produkcyjna obejmująca przygotowanie i przędzenie włókien (naturalnych, sztucznych i syntetycznych), tkanie i wykańczanie materiałów włókienniczych oraz produkcję wyrobów nietkanych. W 2004 r. wytworzono około 100 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 0,1% odpadów wytworzonych w Polsce. Utrzymuje się stała tendencja spadkowa wytwarzanych odpadów - ilość odpadów z grupy 04 w 2004 roku spadła o około 28% w stosunku do roku 2000. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 150 tys. Mg odpadów z grupy 04. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: nieprawidłowości występujące w małych zakładach, w których powstają odpady ciekłe, w niewystarczającym stopniu zneutralizowane i odprowadzane nielegalnie do środowiska oraz magazynowanie dużej części odpadów.
Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla (grupa 05)
Odpady z grupy 05 powstają w zakładach przetwórstwa ropy naftowej (rafinerie, petrochemie), hutach, zakładach metalurgicznych, kombinatach koksochemicznych, fabrykach chemicznych (np. parafiny), kopalniach gazu ziemnego, zakładach przeróbki gazu ziemnego, zakładach zajmujących się regeneracją olejów, zakładach produkujących grafit syntetyczny i elektrody węglowe. Odpady tej grupy powstają również w zakładach zajmujących się przetwarzaniem odpadowych tworzyw (np. poliolefinowych), wytwarzających półprodukty do produkcji paliw. W 2004 r. wytworzono ok. 400 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne z grupy 05, co stanowi około 0,3% odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów wytwarzanych w grupie 05 systematycznie rośnie - w 2004 r. była wyższa o 64,5% niż w roku 2000. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 5 tys. Mg odpadów z grupy 05. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: zwiększająca się ilość wytwarzanych odpadów w związku ze wzrostem przeróbki ropy naftowej oraz nagromadzone w przeszłości na terenie zakładów znaczne ilości odpadów.
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej (grupa 06)
Wytwórcami odpadów z grupy 06 są zakłady produkujące nawozy mineralne, zakłady chemiczne, huty miedzi oraz stali, zakłady produkujące sodę, pigmenty, leki oraz celulozę. W 2004 r. wytworzono około 2 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 2% odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów wytworzona w 2004 r. jest niższa od ilości wytworzonej w 2000 r. o około 25%. Obecnie panuje tendencja zwyżkowa ilości wytwarzanych odpadów, na poziomie 7% rocznie. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 90 mln Mg odpadów z grupy 06. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą odpady wytwarzane w dużych ilościach - fosfogipsy, dla których brak jest ekonomicznie uzasadnionych metod odzysku i są obecnie unieszkodliwiane poprzez składowanie.
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej (grupa 07)
Podstawowymi gałęziami przemysłu wytwarzającymi odpady z grupy 07 są firmy produkujące nawozy sztuczne, barwniki i pigmenty, podstawowe chemikalia organiczne, farby, lakiery i inne substancje powłokowe, farby drukarskie i masy uszczelniające, pestycydy i środki agrochemiczne, farmaceutyki, produkty tłuszczowe, mydła, kosmetyki i detergenty, preparaty myjące i czyszczące, produkty przemysłu gumowego i tworzyw sztucznych. W Polsce funkcjonuje około 540 różnych firm wytwarzających odpady z przemysłu syntezy organicznej. W 2004 r. wytworzono około 200 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 0,2% odpadów wytworzonych w Polsce. W porównaniu do roku 2000 ilość odpadów wzrosła o około 75%. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 5 mln Mg odpadów z grupy 07. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: trudności z zagospodarowaniem osadów ściekowych z zakładowych oczyszczalni ścieków, które obecnie są w większości składowane.
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (grupa 08)
Do grupy 08 zaliczono odpady powstające w wyniku produkcji, nakładania i usuwania powłok lakierniczych, czyszczenia narzędzi, opakowań po produktach, pozostałości lub opakowań farb drukarskich oraz stosowania i produkcji klejów, kitów, mas szpachlowych. W 2004 r. wytworzono ok. 20 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 0,02% odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów wytwarzanych w grupie 08 wzrosła od 2000 r. o około 40%. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 10 tys. Mg odpadów z grupy 08. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: brak informacji o ilości odpadów wytwarzanych w licznych źródłach rozproszonych, deponowanie odpadów na składowiskach niedostosowanych do tego celu oraz usuwanie odpadów płynnych do kanalizacji lub środowiska gruntowo - wodnego.
Odpady z procesów termicznych (grupa 10)
Odpady z grupy 10 powstają w energetyce, głównie w procesie spalania surowców energetycznych (węgiel kamienny i brunatny) i w wyniku stosowania metod oczyszczania gazów odlotowych oraz w hutnictwie żelaza i stali oraz metali nieżelaznych. Znaczne ilości odpadów powstają w zakładach zajmujących się przetwórstwem surowców, posiadających odlewnie. W 2004 r. wytworzono około 28 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 23,0 % odpadów wytworzonych w Polsce. W stosunku do roku 2000 nastąpił wzrost wytwarzania odpadów o około 2%. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono ok. 330 mln Mg odpadów z grupy 10. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: masowość wytwarzanych odpadów, przypadki niewłaściwego zastosowania odpadów ze spalania paliw stałych do np. makrorekultywacji lub rekultywacji terenu, duże ilości nagromadzonych w przeszłości odpadów.
Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych (grupa 11)
Odpady z grupy 11 wytwarzane są głównie w przemyśle przetwórstwa i obróbki powierzchniowej stali i metali nieżelaznych, w przemyśle wyrobów metalowych, w przemyśle elektrycznym, elektronicznym i samochodowym. W 2004 r. wytworzono około 10 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 0,1% odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów wytworzonych w grupie 11 wykazuje stałą tendencją zwyżkową - o około 15% w latach 2001 - 2002 oraz aż około 100% w latach 2002 - 2004. Ilość odpadów w stosunku do roku 2000 zwiększyła się o około 200%. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 30 tys. Mg odpadów z grupy 11. Najważniejszym problemem jest niedostateczny postęp we wdrażaniu zmian technologicznych w produkcji umożliwiających zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów.
Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (grupa 12)
Odpady z grupy 12 powstają w produkcji elementów metalowych i z tworzyw sztucznych, ich obróbce końcowej oraz w procesach remontowych. W 2004 roku wytworzono 596,6 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi 0,5 % odpadów wytworzonych w Polsce. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono 34,6 tys. Mg odpadów z grupy 12. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należy brak możliwości zagospodarowania odpadów występujących w formie pylistej oraz szlamów z obróbki metali.
Odpady nie ujęte w innych grupach (grupa 16)
Do grupy 16 zaliczane są wszystkie odpady, które nie zostały zakwalifikowane do innych grup, w tym pojazdy wycofane z eksploatacji i zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, omówione w części dotyczącej odpadów niebezpiecznych. W 2004 r. wytworzono około 200 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 0,2% odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów z grupy 16 wykazuje nieznaczne wahania - w latach 2000 - 2002 obserwowano tendencję zniżkową, od roku 2003 nastąpił wzrost ilości wytwarzanych odpadów o około 7 - 12% rocznie. W stosunku do roku 2000 nastąpił jednak spadek ilości wytwarzanych odpadów o około 25%. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 900 tys. Mg odpadów z grupy 16. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: duży odsetek składowanych odpadów, różnorodność i zmienność ich właściwości oraz brak pełnej informacji o odpadach wytwarzanych w źródłach rozproszonych.
Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych (grupa 19)
Do grupy 19 zaliczane są odpady ze spalania i termicznego rozkładu odpadów komunalnych, fizykochemicznej przeróbki odpadów przemysłowych, odpady z tlenowej i beztlenowej fermentacji odpadów stałych oraz odpady z oczyszczalni ścieków i stacji uzdatniania wody. W 2004 roku wytworzono około 6 mln Mg odpadów innych niż niebezpieczne z tej grupy, co stanowi około 5% odpadów wytworzonych w Polsce. Ilość odpadów wytwarzanych w grupie 19 wykazuje znaczne wahania, rzędu 25% rocznie. Obecnie obserwuje się tendencję spadkową w wytwarzaniu tych odpadów, niemniej w stosunku do roku 2001 ich ilość zwiększyła się o około 6%. Do grupy 19 zaliczane są odpady z mechanicznej obróbki, np. o kodzie 19 12 12, których ilość będzie wzrastać. Z końcem roku 2004 na składowiskach własnych podmiotów wytwarzających odpady zgromadzono około 14 mln Mg odpadów z grupy 19. Do najważniejszych problemów w gospodarce tymi odpadami należą: różnorodność i zmienność właściwości wytwarzanych odpadów, masowość wytwarzania, duży procent składowanych odpadów (np. w podgrupach 19 02 oraz 19 09), co wynika z braku ekonomicznie uzasadnionych metod odzysku oraz unieszkodliwiania.
Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania
Z ogólnej ilości wytworzonych odpadów (około 121 mln Mg) procesom odzysku poddano około 96 mln Mg (około 80%), a unieszkodliwiania około 21 mln Mg (około 17%). Procesom odzysku w największym stopniu poddawane były odpady z grup:
- 03 - 88,7%,
- 02 - 87,0%,
- 01 - 86,6%.
Procesom unieszkodliwiania w największym stopniu poddawane były odpady z grup: 05 - 99,1%, 06 - 90,9% i 19 - 60,4%. Magazynowano około 4 mln Mg (około 3%) odpadów.
Odpady unieszkodliwiono następującymi metodami:
- termicznie: około 190 tys. Mg,
- biologicznie: około 37 tys. Mg,
- składowanie na składowiskach własnych i innych: około 16,6 mln Mg,
- w inny sposób: około 4,4 mln Mg.
Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
Na terenie kraju w 2005 r. funkcjonowało około 2.000 instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne, z czego ponad 50% to instalacje stosujące procesy oznaczone kodem R14 (inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części), 12% - R5 (recykling i regeneracja innych materiałów nieorganicznych) oraz R1 (wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii) - 10%. Najwięcej instalacji i urządzeń do unieszkodliwiania odpadów zlokalizowanych jest w województwie śląskim (około 20%), kujawsko-pomorskim (12%), dolnośląskim (10%), pomorskim (10%) i małopolskim (9%). Na rysunku 2-13 przedstawiono mapę przedstawiająca rozmieszczenie wybranych rodzajów instalacji w poszczególnych województwach, a na rysunku 2-14 - zestawienie liczby instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne dla poszczególnych grup odpadów. Rysunek 2-15 przedstawia odsetek instalacji i urządzeń według rodzajów procesów odzysku i unieszkodliwiania.
Rysunek 2-13 Rozmieszczenie wybranych rodzaje istniejących instalacji gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne i komunalne według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.
Rysunek 2-14 Zestawienie liczby instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne dla poszczególnych grup odpadów
Rysunek 2-15 Udział procesów odzysku i unieszkodliwiania w ogólnej liczbie instalacji i urządzeń do przetwarzania odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne
W wojewódzkich planach gospodarki odpadami zostaną zamieszczone szczegółowe wykazy instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne oraz mapy ukazujące przestrzenne rozmieszczenie tych instalacji według stanu na dzień 31 grudnia 2006 r. Wykazy będą obejmować co najmniej rodzaj instalacji, nazwę, adres, zdolności przerobowe, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone niewypełnione pojemności składowiska i przewidywaną masę odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska.
Identyfikacja problemów:
- niska świadomość ekologiczna wytwórców odpadów, szczególnie małych i średnich podmiotów gospodarczych,
- niewystarczająca znajomość zmieniających się przepisów prawnych wśród wytwórców odpadów,
- nieprzestrzeganie narzuconych w aktach prawnych obowiązków dla wytwórców i innych posiadaczy odpadów,
- niedostateczne wykorzystanie instrumentów i sankcji dla dyscyplinowania wytwórców odpadów i innych posiadaczy odpadów,
- trudna sytuacja ekonomiczna wielu podmiotów gospodarczych i bariera kapitałowa przy wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych mogących przyczynić się do minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów oraz zwiększenia stopnia ich odzysku,
- niski poziom pozyskiwania środków unijnych oraz z innych dostępnych źródeł finansowania przez podmioty gospodarcze,
- niewystarczający poziom kompetencji i wiedzy administracji publicznej, która jest odpowiedzialna za wydawanie decyzji z zakresu gospodarki odpadami.
| 2.4 | PODSUMOWANIE |
W trakcie realizacji pierwszego KPGO zaobserwowano poprawę w niektórych dziedzinach gospodarki odpadami i udało się osiągnąć niektóre cele, np. w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi. Notowany jest spadek masy wytwarzanych odpadów. Wprowadzony już wcześniej system wydawania decyzji dotyczących wytwarzania odpadów przyczynił się do oddzielenia wzrostu masy wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego (PKB), co przedstawiono na rysunku 2-16.
Rysunek 2-16 Zależność pomiędzy PKB a ilością wytworzonych odpadów (ogółem) w latach 1990 - 2004 (rok 1990 - 100%)
Jednakże w dalszym ciągu istnieje wiele problemów, które należy sukcesywnie rozwiązywać.
Występują trudności w monitorowaniu stanu gospodarki odpadami ze względu na bardzo rozczłonkowany system zbierania informacji na temat gospodarki odpadami (na podstawie szeregu aktów prawnych, przez wiele instytucji zarówno drogą administracyjną, jak i badań statystycznych, przy użyciu różnych metodyk). Z tego też względu trudno jest niekiedy określić, czy dostępne moce instalacji są wystarczające.
Ze względu na liczne zmiany prawne występują trudności ze zrozumieniem i właściwym stosowaniem przepisów w zakresie gospodarki odpadami zarówno przez przedsiębiorców, jak i organy administracji publicznej.
Pomimo wzrostu świadomości ekologicznej społeczeństwa, ciągle w niektórych dziedzinach powszechne są stare poglądy (np. na temat wysokiej szkodliwości dla środowiska i zdrowia człowieka termicznych metod przekształcania odpadów), które utrudniają lokalizację, nowych inwestycji.
Niejednolite wytyczne odnośnie do selektywnego zbierania odpadów komunalnych (często skomplikowane, a przez to nieprzyjazne i niezrozumiałe dla przeciętnego obywatela) są jednym z hamulców rozwoju selektywnego zbierania odpadów.
W zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi podstawową metodą stanowi niestety w dalszym ciągu składowanie. Składowanie wysokiego odsetka odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, jak również składowanie innych odpadów ulegających biodegradacji, czy też stosowanie na składowiskach odpadów jako tzw. przesypek osadów ściekowych, powoduje, że składowanie odpadami jest znaczącym źródłem emisji metanu, który jest jednym z najgroźniejszych gazów cieplarnianych.
Niewykorzystywanie odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego jako źródła energii odnawialnej, szczególnie przy zastępowaniu paliw kopalnych, spowalnia proces osiągnięcia limitów wykorzystania energii odnawialnej przez Polskę.
Niestety wiele metod odzysku, w tym recyklingu, bazuje na technologiach, których jakość ekologiczna jest wątpliwa i ich stosowanie ma na celu jedynie wydawanie dokumentów potwierdzających odzysk lub recykling.
Obserwowano również tendencję do jak najszerszego stosowania odpadów na powierzchni ziemi - między innymi do makroniwelacji, do rekultywacji lub nawożenia. O ile w niektórych przypadkach jest to jak najbardziej uzasadnione ekologicznie, to jednak w wielu przypadkach była to wyłącznie forma uniknięcia składowania odpadów w przystosowanych do tego celu obiektach (składowiskach odpadów), która powodowała rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń zawartych w odpadach w środowisku.
Od 1 maja 2004 r., czyli od dnia przystąpienia do Unii Europejskiej, powstały pewne nowe niepokojące zjawiska. W tym okresie napłynęło do Polski około 1,7 mln używanych pojazdów, w przeważającej liczbie ponad 10-letnich lub powypadkowych, które w krótkim czasie stają się odpadami. Pojazdy te są sprowadzane głównie przez osoby prywatne. Powoduje to znaczące obciążenie dla dopiero rozwijającego się systemu gospodarowania tymi odpadami, tym bardziej że zgodnie z prawem, które stanowi transpozycję prawa unijnego, ostatni właściciel ma prawo do bezpłatnego oddania pojazdu wycofanego z eksploatacji. Podobną tendencję obserwuje się również w innych segmentach rynku, które zostały objęte podobnymi regulacjami na poziomie Unii Europejskiej, np. w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Odrębny problem stanowi wprowadzenie ostrzejszych wymagań w zakresie składowania odpadów komunalnych w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej niż ustanowione na poziomie Unii. Powoduje to poszukiwanie przez przedsiębiorców w tych krajach możliwych sposobów przesyłania tych odpadów do innych państw, gdzie koszty zagospodarowania są niższe. Pomimo uzyskania przez Polską okresów przejściowych w zakresie transgranicznego przemieszczenia odpadów oraz dość restrykcyjnej polityki Głównego Inspektora Ochrony Środowiska obserwuje się sprowadzanie do kraju odpadów jako jeszcze produktów (szczególnie dotyczy to prób klasyfikowania odpadów jako paliw). Powoduje to, że krajowe moce przerobowe stają się niedostępne dla przetwarzania odpadów krajowych.
PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI
| 3.1 | ODPADY KOMUNALNE |
- nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych;
- wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów kształtował się będzie na poziomie 5% w okresach 5 letnich i będzie następujący:
* 2010 r. - 289 kg/M/rok,
* 2014 r. - 301 kg/M/rok
* 2018 r. - 313 kg/M/rok;
- wzrost poziomu selektywnego zbierania odpadów z obecnych 2% (w stosunku do całości wytwarzanych odpadów) do 10% w 2010 r. i 20% w 2018 r., spowoduje zmiany ilości i składu odpadów niesegregowanych; zmniejszy się w nich głównie zawartość papieru, tworzyw sztucznych, szkła i metali;
- ilość pozostałych odpadów w grupie 20 wzrastać będzie średnio o 5% w okresach 5-letnich (1% w skali roku).
Prognozowane ilości wytwarzanych odpadów komunalnych zawiera tabela 3-1.
Tabela 3-1 Prognoza wytwarzania odpadów komunalnych
| L.p. | Rodzaj |
Ilość odpadów [tys. Mg], w latach |
||
| 2010 | 2014 | 2018 | ||
| 1. | Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie | 1.096,7 | 1.701,2 | 2.341,8 |
| 2. | Odpady zielone z ogrodów i parków | 341,7 | 334,0 | 331,3 |
| 3. | Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne | 9.870,5 | 9.640,1 | 9.367,4 |
| 4. | Odpady z targowisk | 120,5 | 117,9 | 116,9 |
| 5. | Odpady z czyszczenia ulic i placów | 266,2 | 276,9 | 287,9 |
| 6. | Odpady wielkogabarytowe | 478,5 | 497,0 | 517,5 |
| RAZEM | 12.174,1 | 12.290,2 | 12.962,8 | |
3.1.1 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów ulegających biodegradacji
Prognoza wytwarzania odpadów ulegających biodegradacji podana została w tabeli 3-2.
Tabela 3-2 Prognoza wytwarzania odpadów ulegających biodegradacji
| L.p. | Rodzaj | Ilość (tys. Mg], w latach | ||
| 2010 | 2013 | 2018 | ||
| 1. | Papier i tektura | 700,0 | 800,0 | 1.000,0 |
| 2. | Odzież i tekstylia (z materiałów naturalnych) | 7,2 | 7,0 | 7,0 |
| 3. | Odpady zielone (z ogrodów i parków) | 341,7 | 334,0 | 331,3 |
| 4. | Odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień zmieszanych odpadów komunalnych | 4.644,3 | 4.327,4 | 3.971,0 |
| 5. | Odpady z targowisk (część ulegająca biodegradacji) | 84,4 | 82,5 | 81,8 |
| RAZEM | 5.777,6 | 5.550,9 | 5.391,1 | |
Z polskiego prawa - wynika konieczność zmniejszenia ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji, co przedstawia rysunek 3-1. Zmniejszająca się ilość tych odpadów w okresie 2010 - 2018 wynika z prognozowanego zmniejszenia się liczby mieszkańców kraju.
Rysunek 3-1 Redakcja składowanych odpadów ulegających biodegradacji.
W 2010 r. ilość składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji nie powinna przekraczać 3,29 mln Mg. Wobec zaprezentowanej powyżej prognozy wytwarzania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji szacuje się, że ilość odpadów poddanych odzyskowi i unieszkodliwianiu (poza składowaniem) powinna kształtować się na poziomie około 2,5 mln Mg.
Natomiast w 2013 r. ilość składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji nie powinna przekraczać 2,19 mln Mg, a szacowana ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, która powinna zostać poddana odzyskowi lub unieszkodliwianiu (poza składowaniem), wyniesie około 3,5 mln Mg.
Docelowo w 2020 r. ilość składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji nie powinna przekraczać 1,53 mln Mg. Wobec powyższego szacuje się, że w 2018 r. trzeba będzie przekształcić biologicznie lub termicznie co najmniej 3,6 mln Mg.
3.1.2 Prognozowane zmiany w zakresie rozwiązań organizacyjnych i techniczno - technologicznych.
Przewiduje się, że będzie następować:
- rozwój selektywnego zbierania oraz segregowania odpadów komunalnych, między innymi w związku z koniecznością wdrażania wymagań dyrektyw unijnych,
- przyspieszenie działań w zakresie tworzenia ponadgminnych i gminnych systemów odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ze szczególnym uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji,
- budowa regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów komunalnych, obejmujących instalacje do biologicznego lub termicznego przekształcania odpadów (w zależności od wielkości regionu),
- zmniejszenie się ilości składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne, na których składowane są odpady komunalne, ze względu na zamykanie składowisk niespełniających wymagań, nieuzyskanie pozwoleń zintegrowanych (termin uzyskania pozwoleń mija 30 kwietnia 2007 r.).
| 3.2 | ODPADY NIEBEZPIECZNE |
Prognozowanie ilości odpadów niebezpiecznych możliwych do wytworzenia do 2018 r. jest trudne i zależy od wielu czynników, głównie ekonomicznych. Porównując jednak ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych na przestrzeni lat 2000-2004 można założyć wzrost ilości wytwarzania na poziomie kilkudziesięciu tysięcy Mg/rok.
Prognozuje się przyrost ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych na następującym poziomie:
- 2010 r. - 1.800 tys. Mg,
- 2014 r. - 1.830 tys. Mg,
- 2018 r. - 1.870 tys. Mg.
Czynnikami ograniczającymi ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych mogą być: zmiany w technologiach produkcji prowadzące do minimalizacji ilości wytwarzania odpadów niebezpiecznych, zmiany w technologiach produkcji prowadzące do zagospodarowywania określonych rodzajów odpadów w procesach produkcyjnych zakładów oraz upadłość firm produkcyjnych lub zmiany kierunku działalności.
3.2.1 Odpady zawierające PCB
Ilość wytwarzanych odpadów zawierających PCB będzie wzrastać do roku 2010 w związku z koniecznością całkowitego usunięcia urządzeń zawierających PCB (nie później niż do dnia 30 czerwca 2010 r.).
W tabeli 3-3 przedstawiono planowane przez przedsiębiorców minimalne ilości urządzeń zawierających PCB przeznaczone do dekontaminacji i unieszkodliwiania.
Tabela 3-3 Planowana przez przedsiębiorców minimalna liczba zinwentaryzowanych urządzeń zawierających PCB przeznaczonych do dekontaminacji i/lub unieszkodliwiania w latach 2007-2010
| Lata | Liczba urządzeń zawierających PCB [szt.] | |
| dekontaminacja | Unieszkodliwianie | |
| 2007-2008 | 781 | 1.847 |
| 2009-2010 | 4.446 | 34.586 |
Przy ustalaniu kolejności kierowania urządzeń do dekontaminacji i unieszkodliwiania wzięto pod uwagę między innymi następujące kryteria: stan urządzenia, wiek urządzenia (im starsze urządzenie tym większe prawdopodobieństwo awarii i wydostania się PCB do środowiska) oraz lokalizacja urządzenia.
Jak wynika z powyższej tabeli największa ilość urządzeń zawierających PCB przewidziana jest do unieszkodliwienia w latach 2009-2010 i wynosi około 36 tys. sztuk. Ze względu na możliwość wystąpienia trudności w unieszkodliwianiu tak dużej ilości urządzeń, wskazane byłoby sukcesywne rozłożenie tego procesu, tj. unieszkodliwianie po około 9 tys. sztuk rocznie na przestrzeni lat 2007-2010.
3.2.2 Oleje odpadowe
W związku ze spadkiem zapotrzebowania na oleje smarowe świeże, spowodowanym między innymi zwiększeniem czasu eksploatacji olejów, nastąpi prawdopodobnie spadek możliwych do pozyskania olejów odpadowych.
Prognozuje się następujące ilości olejów odpadowych możliwych do pozyskania:
- 2010 r. - 94,2 tys. Mg,
- 2014 r. - 90,4 tys. Mg,
- 2018 r. - 86,8 tys. Mg.
3.2.3 Zużyte baterie i akumulatory
Szacuje się, że w następnych latach zauważalna będzie nieznaczna tendencja wzrostowa w zakresie wytwarzania zużytych baterii i akumulatorów, z uwagi między innymi na fakt, że obecnie mieszkańcy Polski zużywają około 60% baterii pierwotnych w stosunku do zużycia baterii pierwotnych przez mieszkańców Unii Europejskiej.
3.2.4 Odpady medyczne i weterynaryjne
Przyjmując wzrost ilości udzielanych porad medycznych o około 1% rocznie, prognoza ilości powstających odpadów medycznych w lecznictwie otwartym (poradnie i praktyki lekarskie) przedstawia się następująco:
- 2010 r. - 8,4 tys. Mg odpadów, w tym 2,5 tys. odpadów niebezpiecznych,
- 2014 r. - 8,8 tys. Mg odpadów, w tym 2,6 tys. odpadów niebezpiecznych,
- 2018 r. - 9,2 tys. Mg odpadów, w tym 2,7 tys. odpadów niebezpiecznych.
Wzrost ilości powstających odpadów medycznych w lecznictwie otwartym jest spowodowany faktem starzenia się społeczeństwa w naszym kraju. Szacuje się, że do 2018 r. nastąpi około 30% wzrost liczby osób po 65 roku życia.
Przyjmując ilość łóżek w lecznictwie zamkniętym (szpitale) na stałym poziomie około 200 tys. (do 2018 r.) prognozowana ilość odpadów medycznych powstających w tym sektorze wynosić będzie około 72 tys. Mg rocznie, w tym około 30% to odpady niebezpieczne. Ilość ta będzie utrzymywać się na stałym poziomie pomimo starzenia społeczeństwa, ponieważ obserwuje się skrócenie czasu pobytu pacjenta w szpitalu o około 10-15% w stosunku do 2000 r.
Tak więc łączna ilość medycznych odpadów niebezpiecznych w latach 2007-2018 będzie kształtowała się na poziomie: 24 - 25 tys. Mg.
Szacuje się, że ilość odpadów weterynaryjnych niebezpiecznych kształtuje się na poziomie około 10% niebezpiecznych odpadów medycznych. Zatem ilość niebezpiecznych odpadów weterynaryjnych w latach 2007-2018 będzie wahała się w granicach 2,4 - 2,5 tys. Mg.
3.2.5 Pojazdy wycofane z eksploatacji
Na prognozę ilości wycofanych samochodów, poza ilością rejestrowanych i wyrejestrowanych samochodów, ma wpływ kilka innych czynników, między innymi: wartość wskaźnika ilości osób przypadających na 1 samochód oraz prognozy demograficzne. W miarę rozwoju gospodarki i wzrostu zamożności społeczeństwa liczba pojazdów, a więc także liczba pojazdów wycofanych z eksploatacji będzie systematycznie wzrastać. Obserwowane będzie zjawisko wymiany starszych modeli pojazdów na nowsze, co również przyczyni się do wzrostu ilości pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Prognozowane ilości pojazdów wycofanych z eksploatacji będą kształtować się na poziomie:
- 2010 r. - 1.005 tys. Mg,
- 2014 r. - 1.222 tys. Mg,
- 2018 r. - 1.485 tys. Mg.
3.2.6 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
Przyjmuje się, że dynamika wzrostu ilości zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego będzie wahała siew granicach 3 - 5% w skali rocznej (przy 5% tempie wzrostu masy wprowadzanego sprzętu na rynek).
Zakładając również czas eksploatacji sprzętu elektrycznego i elektronicznego na poziomie 8-12 lat można prognozować, że ilość zużytego sprzętu (ogółem) będzie wynosić:
- 2010 r. - 465 tys. Mg,
- 2014 r. - 524 tys. Mg,
- 2018 r. - 590 tys. Mg,
natomiast dla zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych będzie kształtować się następująco:
- 2008 r. - 172 tys. Mg,
- 2010 r. - 175 tys. Mg,
- 2014 r. - 180 tys. Mg,
- 2018 r. - 182 tys. Mg.
3.2.7 Odpady zawierające azbest
Zgodnie z "Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski" przyjętym przez Radę Ministrów RP w dniu 14 maja 2002 r. szacowana ilość wyrobów zawierających azbest wynosząca 15 mln Mg powinna być usunięta do końca 2032 r. Natomiast do 2018 r. powinno być usunięte około 60% ilości odpadów zawierających azbest.
Również w najbliższych latach można spodziewać się niewielkich ilości odpadów pochodzących z wyrobów zawierających włókna azbestowe (chryzotyl), stosowane w diafragmach w instalacjach elektrolitycznych oraz jako elementy wałów w instalacjach do ciągnienia szkła. Wyroby te zostały dopuszczone do produkcji lub do wprowadzenia na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej do dnia 31 grudnia 2008 r. i będą stosowane do czasu ich zużycia lub do czasu, kiedy wcześniej będą dostępne substytuty bezazbestowe (ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2005 r. Nr 10, poz. 72)).
3.2.8 Przeterminowane pestycydy
Do 2010 r. powinny zostać zlikwidowane wszystkie istniejące na terenie kraju mogilniki zawierające ok. 4,6 tys. Mg odpadów oraz powinna zostać rozpoczęta likwidacja zagrożeń powodowanych przez składowiska poprodukcyjnych odpadów pestycydowych, niespełniających wymogów ochrony środowiska.
3.2.9 Odpady materiałów wybuchowych
Szacuje się ilość nowopowstałych zbędnych środków bojowych na poziomie 150 Mg/rok.
| 3.3 | ODPADY POZOSTAŁE |
3.3.1 Zużyte opony
Ilość zużytych opon będzie stale wzrastać, w tempie proporcjonalnym do wzrostu ilości pojazdów mechanicznych. Prognoza ta do roku 2018 przedstawia się następująco:
- 2010 r. - 135.000 Mg odpadów,
- 2014 r. - 150.000 Mg odpadów,
- 2018 r. - 165.000 Mg odpadów.
3.3.2 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej
Ilość wytworzonych odpadów uzależniona jest od rozwoju lub recesji w poszczególnych sektorach gospodarki, a w szczególności w budownictwie, drogownictwie i kolejnictwie. Prognozuje się wzrost ilości wytwarzanych odpadów do:
- 2010 r. - 2.000 tys. Mg,
- 2014 r. - 2.200 tys. Mg,
- 2018 r. - 2.400 tys. Mg.
3.3.3 Komunalne osady ściekowe
Na ilość wytwarzanych osadów mają wpływ dwa zasadnicze czynniki: zmiany demograficzne oraz realizacja inwestycji z zakresu budowy i rozbudowy sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczania ścieków. Przewiduje się stały wzrost stopnia skanalizowania kraju. Zgodnie z założeniami KPOŚK w 2015 r. systemy sieciowe obsługiwać będą:
- w aglomeracjach o RLM wynoszącej ≥ 100 000 co najmniej 98% mieszkańców,
- w aglomeracjach o RLM wynoszącej 15.000 ÷ 100.000 co najmniej 90% mieszkańców,
- w aglomeracjach o RLM wynoszącej 2.000 ÷ 15.000 co najmniej 80% mieszkańców.
Zakłada się, że do 2015 r. wszystkie aglomeracje o RLM wynoszącej ≥ 2.000 będą wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej (we wszystkich aglomeracjach o RLM ≥ 15.000 systemy kanalizacji zbiorczej już istnieją). Ponadto w wykonanej w 2005 r. aktualizacji KPOŚK zakłada się wyposażenie w systemy kanalizacji zbiorczej aglomeracji w gminach wiejskich o zabudowie rozproszonej, w tym gminach wiejskich w otoczeniu dużych miast (wzrost liczby aglomeracji <15.000 RLM i przyrost RLM w aglomeracjach >15.000 RLM).
Według KPOŚK prognozowana na 2015 r. ilość suchej masy osadów ściekowych ustabilizowanych, które powstaną w komunalnych oczyszczalniach ścieków wyniesie 642,4 tys. Mg. Szacuje się, że w 2015 r. około 58% ogólnej ilości osadów wytwarzanych w Polsce, powstanie w aglomeracjach o RLM powyżej 100.000. W pozostałych przedziałach aglomeracji wielkości te będą wynosić odpowiednio: około 29% w aglomeracjach o RLM 15.000-100.000 i około 13% w aglomeracjach o RLM 2.000 - 15.000. Opierając się o powyższe założenia i prognozy demograficzne, szacuje się, że ilości osadów ściekowych, które zostaną wytworzone w Polsce na przestrzeni do roku 2018 będą następujące:
- 2010 r. - 612,8 tys. Mg s.m.,
- 2015 r. - 642,4 tys. Mg s.m.,
- 2018 r. - 706,6 tys. Mg s.m.
3.3.4 Odpady opakowaniowe
Z uwagi na postęp technologiczny, jaki dokonał się w zakresie wytwarzania materiałów opakowaniowych i opakowań, polegający na znacznym obniżeniu ich masy, a także ze względu na konieczność przeprowadzania przez przedsiębiorców redukcji masy opakowań w systemach pakowania towarów (redukcja u źródła zgodnie z normą PN-EN 13428:2005 (U) Opakowania - Wymagania dotyczące wytwarzania i składu - Zapobieganie poprzez redukcję u źródła) w latach 2007-2018 nie przewiduje się znaczącego wzrostu masy odpadów opakowaniowych. Prognozy zużycia poszczególnych grup opakowań nie wskazują na potencjalne zmiany struktury odpadów opakowaniowych. Do roku 2018 dominującymi z uwagi na masę będą odpady z tektury/papieru, odpady ze szkła oraz odpady z tworzyw sztucznych.
W perspektywie lat 2007-2018 oczekuje się również pozytywnych zmian w zakresie przydatności odpadów do recyklingu materiałowego oraz odzysku energii. Wynika to z konieczności zapewnienia zgodności z wymaganiami zasadniczymi dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, np. poprzez postępowanie zgodne z normami zharmonizowanymi z dyrektywą.
Oszacowaną masę wszystkich rodzajów opakowań (również tych nieobjętych obecnie obowiązkiem odzysku i recyklingu) oraz elementów opakowań (np. zamknięcia, etykiety papierowe i z tworzyw sztucznych itd.), przedstawiono w tabeli 3-4.
Tabela 3-4 Szacunkowe dane dotyczące masy odpadów opakowaniowych do 2018 r.
| Rodzaj materiału opakowaniowego | Prognozowana masa odpadów opakowaniowych do 2018 r. [tys. Mg] | ||
| 2010 r. | 2014 r. | 2018 r. | |
| Papier i tektura | 1.942 | 2.076 | 2.170 |
| Szkło | 1.347 | 1.390 | 1.415 |
| Tworzywa sztuczne | 741 | 767 | 781 |
| Wielomateriałowe | 216 | 224 | 231 |
| Blacha stalowa | 170 | 173 | 176 |
| Aluminium | 49 | 50 | 50 |
| Drewno i naturalne | 552 | 563 | 569 |
| Razem | 5.017 | 5.243 | 5.392 |
W zakresie funkcjonującego zaplecza do segregacji i przygotowania odpadów do przetwórstwa przewiduje się znaczną poprawę w wyposażeniu sortowni odpadów opakowaniowych (urządzenia do rozdrabniania, prasowania, segregacji magnetycznej, sortowania optycznego czy flotacji oraz uzdatniania stłuczki itp.) oraz wzrost liczby takich obiektów.
W perspektywie lat 2014-2018 przewiduje się wzrost możliwości odzysku energii z odpadów opakowaniowych nieprzydatnych do recyklingu, przez spalanie w spalarniach odpadów komunalnych. Dotyczy to przede wszystkim odpadów z tworzyw sztucznych, odpadów wielomateriałowych z udziałem tworzyw sztucznych, papieru oraz z udziałem folii metalizowanych i cienkich folii aluminiowych oraz tych opakowań jednostkowych, o dużej wartości opałowej powstających w gospodarstwach domowych, dla których pozostałość produktu jest barierą w recyklingu.
3.3.5 Odpady z wybranych gałęzi gospodarki, których zagospodarowanie stwarza problemy
Ilość wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne oraz sposobów gospodarowania odpadami zależeć będzie głównie od ogólnego rozwoju gospodarczego Polski, koniunktury w poszczególnych sektorach gospodarki, zmian w uregulowaniach prawnych, sytuacji ekonomicznej (a w szczególności kosztów przetwarzania odpadów), powstawania nowych obiektów do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zmian w technologiach produkcji (szczególnie dążących do minimalizacji odpadów), intensyfikacji kontroli oraz inwentaryzacji wytwarzanych odpadów.
Jako stałą tendencję przewiduje się dalszy rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu w okresie najbliższych 15 lat. Zgodnie z obserwowanymi tendencjami rozwoju, istnieją duże szansę, że przy utrzymaniu rozwoju gospodarczego, Polska przejdzie ze stadium wzrostu opartego głównie na wykorzystaniu zasobów naturalnych i czynnika pracy, do stadium, w którym dominuje efektywne wykorzystanie kapitału rzeczowego i ludzkiego oraz innowacje technologiczne oparte na przemysłach "wiedzy".
Ogółem, ilość wytwarzanych odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne będzie wykazywać nieznaczne wahania, rządu 3 - 5% rocznie, z tendencją zniżkową. Prognozowane ilości odpadów przedstawiono na rysunku 3-2.
Rysunek 3-2 Prognozy wytwarzania ilości odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne do 2018 r.
Do roku 2018 przewiduje się spadek ilości wytwarzanych odpadów w sektorach:
- wydobywczym (grupa 01) o około 15%,
- spożywczo - rolnym (grupa 02) o około 5%,
- drzewno - papierniczym (grupa 03) o około 3%,
- skórzano - tekstylnym (grupa 04) o około 8%,
- chemicznym - syntezy nieorganicznej (grupa 06) o około 6%.
Wzrośnie ilość odpadów wytwarzanych w przemyśle i sektorach:
- przeróbki ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla (grupa 05) - o około 20%,
- chemii organicznej (grupa 07) - o około 10%,
- powłok ochronnych (grupa 08) - o około 20%,
- procesów termicznych (grupa 10) - o około 6%,
- chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów (grupa 11) - o około 40%,
- odpady nie ujęte w innych grupach (grupa 16) - o około 25%,
- instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczania ścieków, uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych (grupa 19) - o około 30%.
Na niezmienionym poziomie powinno utrzymać się wytwarzanie odpadów z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (grupa 12).
Prognozowane zmiany w ilości wytwarzanych odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne w poszczególnych grupach przedstawia tabela 3-5.
Tabela 3-5 Prognozy powstawania odpadów innych niż komunalne i niebezpieczne do 2018 r.
| Grupa odpadów | Rok | ||
| 2010 | 2014 | 2018 | |
| tys. Mg/rok | |||
| 01 | 69.400 | 66.800 | 63.500 |
| 02 | 8.650 | 8.540 | 8.430 |
| 03 | 2.410 | 2.380 | 2.360 |
| 04 | 93 | 91 | 88 |
| 05 | 434 | 464 | 487 |
| 06 | 2.230 | 2.190 | 2.140 |
| 07 | 210 | 210 | 220 |
| 08 | 24 | 26 | 27 |
| 10 | 28.900 | 29.200 | 29.600 |
| 11 | 10 | 11 | 13 |
| 12 | 600 | 600 | 600 |
| 16 | 221 | 237 | 256 |
| 19 | 6.240 | 6.800 | 7.370 |
| Razem | 119.422 | 117.549 | 115.091 |
Prognozuje się wzrost ilości odpadów poddanych procesom odzysku - o około 6% do roku 2018 oraz unieszkodliwianych poza składowaniem - o około 4%. Niezmieniona powinna zostać ilość magazynowanych odpadów.
PRZYJĘTE CELE W GOSPODARCE ODPADAMI
W związku z powyższym, zgodnie z polityką ekologiczną państwa, przyjęto następujące cele główne:
* utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju wyrażonego w PKB,
* zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska,
* zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów,
* zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich krajowych składowisk niespełniających przepisów prawa,
* wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów,
* stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce,
przy czym, wprowadzanie zmian prawa będzie ograniczone do niezbędnego minimum, wynikającego z konieczności transpozycji prawa unijnego oraz potrzeby wprowadzenia zmian wskazanych w niniejszym Kpgo 2010. Szczególny nacisk zostanie położony na egzekwowania przepisów prawa w odniesieniu do gospodarki odpadami, również w kontekście transgranicznego przemieszczania odpadów.
Ze względu na fakt, że kierunki zmian prawa ochrony środowiska są obecnie wyznaczane głównie na poziomie Unii Europejskiej, jednym z głównych celów w zakresie gospodarki odpadami staje się również aktywny udział Polski w pracach na forum Unii Europejskiej, w szczególności w pracach nad nowymi aktami prawnymi. Polska jako członek społeczności międzynarodowej podpisała Konwencję Sztokholmską w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych jeszcze przed przystąpieniem do Unii Europejskiej. Ze względu na fakt, że Unia Europejska już ratyfikowała tę Konwencję, celem jest ratyfikowanie Konwencji przez Polskę najpóźniej do końca 2007 r.
Dla poszczególnych grup odpadów (tj. odpadów komunalnych, odpadów niebezpiecznych i pozostałych odpadów) sformułowano, przedstawione poniżej, dodatkowe cele szczegółowe.
| 4.1 | ODPADY KOMUNALNE |
W gospodarce odpadami komunalnymi przyjęto następujące cele:
- objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców, najpóźniej do końca 2007 r.,
- zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów, dla którego minimalne wymagania określono w Kpgo2010, najpóźniej do końca 2007 r.,
- zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych:
* w 2010 r. więcej niż 75%,
* w 2013 r. więcej niż 50%,
* w 2020 r. więcej niż 35%
masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.,
- zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 85% wytworzonych odpadów do końca 2014 r.,
- zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne, do max. 200 do końca 2014 r.
| 4.2 | ODPADY NIEBEZPIECZNE |
4.2.1 Odpady zawierające PCB
W okresie od 2007 r. do 2010 r. celem jest całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska poprzez kontrolowane unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB.
W okresie od 2011 r. należy dokonywać likwidacji odpadów zawierających PCB o stężeniu poniżej 50 ppm.
4.2.2 Oleje odpadowe
W latach 2007 - 2018 utrzymanie poziomu odzysku na poziomie co najmniej 50%, a recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie co najmniej 35%. Zważywszy, że instalacje do regeneracji olejów odpadowych wykorzystywane są w 50% konieczne jest dążenie do pełnego wykorzystania ich mocy przerobowych.
4.2.3 Zużyte baterie i akumulatory
Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania.
W okresie od 2007 r. do 2009 r. należy osiągnąć co najmniej poziomy odzysku i recyklingu (zdefiniowane w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639, z późn. zm.)) wskazane w tabeli 4-1.
Tabela 4-1 Poziomy odzysku i recyklingu zużytych baterii i akumulatorów
| L.p. | Rodzaj baterii lub akumulatorów, z których powstał odpad | Począwszy od 2007 r. | |
| poziom [%] | |||
| odzysku | recyklingu | ||
| 1. | Akumulatory kwasowo- ołowiowe | wszystkie zebrane przekazane do odzysku | wszystkie zebrane przekazane do recyklingu |
| 2. | Akumulatory niklowo-kadmowe (wielkogabarytowe) | 60 | 60 |
| 3. | Akumulatory niklowo-kadmowe (małogabarytowe) | 40 | 40 |
| 4. | Akumulatory niklowo- żelazowe oraz inne akumulatory elektryczne (wielkogabarytowe) | 40 | 40 |
| 5. | Akumulatory niklowo- żelazowe oraz inne akumulatory elektryczne (małogabarytowe) | 20 | 20 |
| 6. | Ogniwa i baterie galwaniczne oraz ich części z wyłączeniem części ogniw i baterii galwanicznych | 25 | 251) |
| 1) nie dotyczy ogniw cynkowo-węglowych i alkalicznych | |||
W okresie od 2010 r. do 2018 r. stawia się następujące cele:
- osiąganie poziomów zbierania i recyklingu (zdefiniowanych i określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG (Dz. Urz. WE L 266 z 26.9.2006 r., str. 1)), tj.:
* minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów (w tym akumulatorów Ni-Cd) w wysokości 25% do 2012 r. - zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. a,
* minimalnego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów w wysokości 45% do 2016 r. - zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. b,
* minimalnego poziomu recyklingu w wysokości 65% średniej wagi baterii i akumulatorów ołowiowo-kwasowych, w tym recykling zawartości ołowiu w najwyższym, technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2010 r.) - zgodnie z art. 12 ust. 4,
* minimalnego poziomu recyklingu w wysokości 75% średniej wagi baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych, w tym recykling zawartości kadmu w najwyższym, technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2010 r.) - zgodnie z art. 12 ust. 4,
* minimalnego poziomu recyklingu 50% średniej wagi innych odpadów w postaci baterii i akumulatorów (do 2010 r.) - zgodnie z art. 12 ust. 4,
- ustanowienie od 2008 r. zakazu wprowadzania do obrotu:
* wszelkich baterii lub akumulatorów, które zawierają powyżej 0,0005% wagowo rtęci, bez względu na to, czy są wmontowane do urządzeń, z wyłączeniem ogniw guzikowych z zawartością rtęci nie wyższą niż 2% wagowo,
* baterii i akumulatorów przenośnych, które zawierają powyżej 0,002% wagowo kadmu, w tym tych, które są wmontowane do urządzeń, z wyłączeniem baterii i akumulatorów przenośnych przeznaczonych do użytku w:
* systemach awaryjnych i alarmowych, w tym w oświetleniu awaryjnym,
* sprzęcie medycznym,
* elektronarzędziach bezprzewodowych,
- ustanowienie od 2012 r. zakazu stosowania akumulatorów niklowo-kadmowych (Ni-Cd).
4.2.4 Odpady medyczne i weterynaryjne
W okresie od 2007 r. do 2018 r. celem będzie podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych (w tym segregacji odpadów u źródła powstawania), co spowoduje zmniejszenie ilości odpadów innych niż niebezpieczne w strumieniu odpadów niebezpiecznych.
4.2.5 Pojazdy wycofane z eksploatacji
Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Wyznacza się następujące minimalne poziomy odzysku i recyklingu odniesione do masy pojazdów przyjętych do stacji demontażu w skali roku, do 2018 r.:
* od dnia 1 stycznia 2006 r. odpowiednio 75% i 70% dla pojazdów wyprodukowanych przed dniem 1 stycznia 1980 r. oraz 85% i 80% dla pozostałych pojazdów,
* od dnia 1 stycznia 2015 r. odpowiednio 95% i 85%, niezależnie od daty produkcji pojazdu.
4.2.6 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
Zgodnie z polityką ekologiczną państwa celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ukierunkowane na całkowite wyeliminowanie ich składowania.
W związku z powyższym wyznacza się następujące cele cząstkowe w okresie od 2007 r. do 2018 r.:
- osiągnięcie od 1 stycznia 2008 r. poziomów odzysku i recyklingu zużytego sprzętu w wysokości:
* dla zużytego sprzętu powstałego z wielkogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego i automatów do wydawania:
- poziomu odzysku w wysokości 80 % masy zużytego sprzętu,
- poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 75 % masy zużytego sprzętu;
* dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu teleinformatycznego, telekomunikacyjnego i audiowizualnego:
- poziomu odzysku w wysokości 75 % masy zużytego sprzętu,
- poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 65 % masy zużytego sprzętu;
* dla zużytego sprzętu powstałego z małogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego, sprzętu oświetleniowego, narzędzi elektrycznych i elektronicznych z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych, zabawek, sprzętu rekreacyjnego i sportowego oraz przyrządów do nadzoru i kontroli:
- poziomu odzysku w wysokości 70 % masy zużytego sprzętu,
- poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytego sprzętu w wysokości 50 % masy zużytego sprzętu;
* dla zużytych gazowych lamp wyładowczych - poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących ze zużytych lamp w wysokości 80 % masy tych zużytych lamp;
- osiągnięcie od 1 stycznia 2008 r. poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4 kg/mieszkańca/rok.
4.2.7 Odpady zawierające azbest
W okresie od 2007 r. do 2018 r. zakłada się sukcesywne osiąganie celów określonych w przyjętym w dniu 14 maja 2002 r. przez Radę Ministrów "Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski" przewidzianym do 2032 r., który zostanie w 2007 r. poddany aktualizacji.
4.2.8 Przeterminowane pestycydy
W okresie do 2010 r. planuje się likwidację mogilników i magazynów zawierających przeterminowane środki ochrony roślin oraz rozpoczęcie likwidacji zagrożeń powodowanych przez składowiska poprodukcyjnych odpadów pestycydowych, niespełniające wymogów ochrony środowiska.
Od 2011 r. planuje się likwidację pestycydowych skażeń terenu spowodowanych przez mogilniki, zagrażających bezpieczeństwu użytkowych wód podziemnych oraz do 2018 r. zakończenie likwidacji zagrożeń powodowanych przez składowiska poprodukcyjnych odpadów pestycydowych.
4.2.9 Odpady materiałów wybuchowych
W okresie od 2007 r. do 2014 r. celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu zagospodarowania odpadów wybuchowych oraz dostosowanie go do wymagań ochrony środowiska.
| 4.2 | ODPADY POZOSTAŁE |
4.3.1 Zużyte opony
W okresie od 2007 r. do 2018 r. celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu zagospodarowania zużytych opon, w tym osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu zużytych opon zgodnie z tabelą 4-2.
Tabela 4-2 Roczne poziomy odzysku i recyklingu zużytych opon do roku 2018
| L.p. | Rodzaj produktu, | 2007 r. | 2010 r. | 2018 r. | |||
| z którego powstał odpad | % poziomu | % poziomu | % poziomu | ||||
| odzysku | recyklingu | odzysku | recyklingu | odzysku | recyklingu | ||
| 1. | Opony | 75 | 15 | 85 | 15 | 100 | 20 |
4.3.2 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej
W okresie od 2007 r. do 2018 r. celem nadrzędnym jest rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej do odzysku, aby osiągnąć następujące poziomy odzysku: 50% w 2010 r. oraz 80% w 2018 r.
4.3.3 Komunalne osady ściekowe
W perspektywie do 2018 r. podstawowe cele w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi są następujące:
- ograniczenie składowania osadów ściekowych,
- zwiększenie ilości komunalnych osadów ściekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do środowiska oraz osadów przekształcanych metodami termicznymi,
- maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego, zgodnie z celami przedstawionymi na rysunku 4-1.
Rysunek 4-1 Zmiany w strukturze odzysku i unieszkodliwiania osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków w perspektywie do 2018 r.
4.3.4 Odpady opakowaniowe
W gospodarce odpadami opakowaniowymi w okresie od 2007 r. do 2018 r. przyjęto jako cel nadrzędny rozbudowę systemu, aby osiągnąć cele określone w tabeli 4-3.
Tabela 4-3 Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych do roku 2014
| L.p. | Rodzaj opakowania, z którego powstał odpad | 2007 r. | 2010 r.1) | 2014 r. | |||
| % poziomu | % poziomu | % poziomu | |||||
| odzysku | recyklingu | odzysku | recyklingu | odzysku | recyklingu | ||
| 1. | Opakowania (ogółem) | min. 50 | min. 25 | min. 60 | min. 38 | min. 60 | 55-80 |
| 2. | Opakowania z tworzyw sztucznych | - | min. 25 | - | min. 18 | - | min. 22,5 |
| 3. | Opakowania z aluminium | - | min. 40 | - | min. 45 | - | min. 50 |
| 4. | Opakowania ze stali | - | min. 20 | - | min. 35 | - | min. 50 |
| 5. | Opakowania z papieru i tektury | - | min. 48 | - | min. 54 | - | min. 60 |
| 6. | Opakowania ze szkła | - | min. 38 | - | min. 49 | - | min. 60 |
| 7. | Opakowania z materiałów naturalnych (drewna i tekstyliów) | - | min. 15 | - | - | - | - |
| 8. | Opakowania z drewna | - | - | - | min. 15 | - | min. 15 |
|
1) Ostateczne wartości poziomów zostaną określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 3 ust. 8 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639, z późn. zm.). 2) Do poziomu recyklingu zalicza się wyłącznie recykling, w wyniku którego otrzymuje się produkt wykonany z tworzywa sztucznego. | |||||||
4.3.5 Odpady z wybranych gałęzi gospodarki, których zagospodarowanie stwarza problemy.
W okresie od 2007 r. do 2010 r. przyjmuje się następujące cele: zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 82% w 2010 r. oraz zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 5% w 2010 r., natomiast w okresie od 2011 r. do 2018 r. -następujące cele: zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 85% w 2018 r. oraz zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 7% w 2018 r.
KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU ODPADÓW ORAZ KSZTAŁTOWANIA SYSTEMU GOSPODAROWANIA ODPADAMI
* kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszenie ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
* wspieranie wprowadzania niskoodpadowych technologii produkcji oraz zapewniających wykorzystanie możliwie wszystkich składników stosowanych surowców,
* promowanie wdrażania systemu zarządzania środowiskowego,
* intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie,
* realizacja "Krajowego planu działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007 -2009" oraz wersji na kolejne lata w zakresie zamówień publicznych,
* wykorzystywanie instrumentów ekonomicznych, w tym sukcesywne podnoszenie stawek opłat za składowanie odpadów, w szczególności zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji oraz odpadów, które można poddać procesom odzysku, w tym recyklingu.
W zakresie kształtowania polityki gospodarki odpadami nie przewiduje się gruntownych zmian w systemach gospodarowania poszczególnymi rodzajami odpadów. Niemniej jednak w trakcie tworzenia się i rozwoju poszczególnych systemów mogą być dokonywane pewne korekty. Głównymi kierunkami działań w zakresie gospodarowania odpadami są:
* intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z odpadami oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie,
* wypracowanie i monitorowanie rzeczywistych wskaźników wytwarzania i morfologii odpadów celem zdiagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami,
* wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania,
* weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk niespełniających wymogów prawa,
* wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
* wprowadzenie instrumentów finansowych umożliwiających realizację zadań w zakresie gospodarki odpadami przez jednostki samorządu terytorialnego i dyscyplinujących jednostki samorządu w zakresie wykonywania przez nie obowiązków,
* wyeliminowanie praktyk niewłaściwej eksploatacji i rekultywacji składowisk odpadów.
Poniżej przedstawiono działania wymagane dodatkowo dla poszczególnych grup odpadów.
| 5.1 | ODPADY KOMUNALNE |
5.1.1 Zbieranie i transport odpadów
Osiągnięcie zakładanych celów w zakresie zbierania odpadów komunalnych wymaga realizacji następujących działań:
* kontrolowania przez gminy stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych, co skutkować powinno objęciem stosownymi umowami lub decyzjami 100 % mieszkańców kraju;
* kontrolowania przez gminy sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty posiadające zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości - ustaleń zawartych w ww. zezwoleniach dotyczących metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadów;
* doskonalenie systemów ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianiu odpadów komunalnych.
Zgodnie z wytyczonymi celami w zakresie odzysku i recyklingu wymagane jest prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania następujących frakcji odpadów komunalnych:
* odpady zielone z ogrodów i parków,
* papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.),
* odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe,
* tworzywa sztuczne i metale,
* zużyte baterie i akumulatory,
* zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
* przeterminowane leki,
* chemikalia (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.),
* meble i inne odpady wielkogabarytowe,
* odpady budowlano-remontowe.
Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie jako zmieszane odpady komunalne.
Program rozwoju selektywnego zbierania odpadów powinien być opracowany na poziomie gminnym/międzygminnym, jako integralna część gminnego/międzygminnego planu gospodarki odpadami i dotyczyć sposobu prowadzenia selektywnego zbierania, rodzaju i wielkości pojemników, częstotliwości zbierania itd.
Odpady zebrane selektywnie powinny być transportowane w sposób zapobiegający ich zmieszaniu.
5.1.2 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów
Maksymalizacja odzysku wymaga:
* zapewnienia, że odpowiednia przepustowość instalacji będzie dostępna, aby przetworzyć wszystkie selektywnie zebrane odpady, poprzez odpowiednie monitorowanie zrealizowanych i planowanych inwestycji,
* stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne poprzez wspieranie współpracy organizacji odzysku, przemysłu i samorządu terytorialnego oraz konsekwentne egzekwowanie obowiązków w zakresie odzysku i recyklingu,
* promowania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne jak również zamówienia publiczne,
* wydawania pozwoleń tylko na budowę instalacji realizujących założenia planów gospodarki odpadami odpowiedniego szczebla i których celowość została potwierdzona analizą koszty-korzyści,
* zachęcania inwestorów publicznych i prywatnych do udziału w realizacji inwestycji strategicznych zgodnie z planami gospodarki odpadami,
* wspierania i promocji badań nad technologiami odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
Jednym z zasadniczych kierunków działań jest intensywny wzrost zastosowania zarówno biologicznych, jak i termicznych metod przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji - związane jest z koniecznością budowy linii technologicznych do ich przetwarzania:
* kompostowni odpadów organicznych,
* linii mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych,
* instalacji fermentacji odpadów (organicznych lub zmieszanych),
* zakładów termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych.
Podstawowym założeniem funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce jest system rozwiązań regionalnych, w których są uwzględnione wszystkie niezbędne elementy tej gospodarki w danych warunkach lokalnych (np. z termicznym przekształcaniem). Istotnym jest, by planowane instalacje, w szczególności obiekty termicznego przekształcania odpadów spełniały kryteria BAT, a stosowane technologie były sprawdzone poprzez wieloletnie i liczne doświadczenia.
5.1.3 Wdrażanie systemowych i kompleksowych rozwiązań w gospodarce odpadami komunalnymi
Podstawą gospodarki odpadami komunalnymi powinny stać się zakłady zagospodarowania odpadów (zzo) o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego minimum przez 150 tys. mieszkańców, spełniające w zakresie technicznym kryteria najlepszej dostępnej techniki.
Zzo winny zapewniać co najmniej następujący zakres usług:
* mechaniczno-biologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni,
* składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych,
* kompostowanie odpadów zielonych,
* sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie),
* zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie),
* zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalny).
W przypadku aglomeracji lub regionów obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców preferowaną metodą zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych jest ich termiczne przekształcanie. Do spalarni odpadów komunalnych przyjmowane będą zakaźne odpady medyczne i weterynaryjne po ich wstępnej dezaktywacji.
W wojewódzkich planach gospodarki odpadami należy określić regiony (poprzez określenie listy gmin) obsługiwane przez zakłady zagospodarowania odpadów - w uzgodnieniu z samorządem powiatowym i gminnym. W przypadku regionów obejmujących gminy z więcej niż jednego województwa, odpowiednie zapisy powinny zostać dokonane we wszystkich planach wojewódzkich.
W planach wojewódzkich i planach gminnych wskazuje się miejsca odzysku i unieszkodliwiania zmieszanych odpadów komunalnych na okres do wybudowania zakładów regionalnych zagospodarowania odpadów. W zezwoleniach na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wskazywane są miejsca odzysku i unieszkodliwiania na okres do wybudowania zakładu regionalnego oraz po wybudowaniu takiego zakładu.
W wojewódzkich, powiatowych, i gminnych planach gospodarki odpadami, do obliczania bazowej ilości odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. przyjmuje się dla terenów:
- miejskich - 155 kg na mieszkańca rocznie,
- wiejskich - 47 kg na mieszkańca rocznie,
oraz liczbę mieszkańców w danej jednostce organizacyjnej w tym roku.
5.1.4 Uporządkowanie składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne
Dla spełnienia celu, jakim jest bezpieczne składowanie odpadów, niezbędne są działania zmierzające do doprowadzenia do końca 2009 r. do stanu, w którym wszystkie składowiska będą spełniały wymagania prawa.
W aktualizowanych wojewódzkich planach gospodarki odpadami zostaną szczegółowo przedstawione działania zmierzające do realizacji wyżej przedstawionego celu oraz podane zostaną harmonogramy budowy składowisk odpadów komunalnych jako integralnych elementów zakładów zagospodarowania odpadów lub modernizacji części składowisk (jeżeli modernizacje takie wynikać będą z pozwoleń zintegrowanych) oraz zamykania składowisk niespełniających wymagań.
Ponadto w ramach przygotowania planów wojewódzkich określone zostaną pojemności składowisk do dalszego wykorzystania.
W poszczególnych województwach winno dążyć się do zredukowania ilości małych nieefektywnych składowisk lokalnych i zapewnienia funkcjonowania składowisk ponadgminnych w ilości 5 do 15 (max.) obiektów w skali województwa do końca roku 2014.
W przypadku składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne preferuje się obiekty obsługujące obszar zamieszkiwany co najmniej przez 150 tys. mieszkańców. Łączna wielkość składowisk (ich pojemność chłonna) w województwie powinna być wystarczająca na co najmniej 15-letni okres eksploatacji. Przyjmuje się, że przy transporcie odpadów na składowisko na odległość wynoszącą powyżej 30 km opłacalne jest zastosowanie przeładunkowego systemu transportu (dwustopniowego).
| 5.2 | ODPADY NIEBEZPIECZNE |
Po przeanalizowaniu aktualnego stanu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, prognoz powstawania odpadów niebezpiecznych do 2018 r. oraz wynikających z tego potrzeb inwestycyjnych i pozainwestycyjnych, a także założonych do osiągnięcia celów sformułowano następujące kierunki działań:
- wdrażanie proekologicznych i efektywnych ekonomicznie metod zagospodarowania odpadów niebezpiecznych w oparciu o najlepsze dostępne techniki (BAT), w tym opracowanie i wdrożenie innowacyjnych technologii w zakresie zagospodarowania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (np. baterie małogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny),
- minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych poddawanych procesom unieszkodliwiania poprzez składowanie,
- organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów niebezpiecznych ze źródeł rozproszonych (małe i średnie przedsiębiorstwa), z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych (gospodarstwa domowe), w oparciu o:
* funkcjonujące sieci zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych utworzone przez organizacje odzysku lub przedsiębiorców,
* funkcjonujące placówki handlowe, apteki, zakłady serwisowe oraz punkty zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (np. przeterminowane lekarstwa, oleje odpadowe, baterie, akumulatory),
* stacjonarne lub mobilne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych,
* regularne odbieranie odpadów niebezpiecznych od mieszkańców prowadzących selektywne zbieranie w systemie workowym lub pojemnikowym przez podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Na rysunku 5-1 przedstawiono model systemu gospodarowania odpadami niebezpiecznymi ze źródeł rozproszonych, w tym z gospodarstw domowych.
Wymagane jest prowadzenie przez przedsiębiorców oraz instytucje selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych i pozostałych - z podziałem na grupy omówione poniżej.
5.2.1 Odpady zawierające PCB
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami zawierającymi PCB wymaga realizacji następujących działań:
- sukcesywnego usuwania urządzeń zawierających PCB do końca czerwca 2010 r.,
- unieszkodliwiania/dekontaminacji odpadów zawierających PCB w kraju lub poza jego granicami,
- monitoringu prawidłowego postępowanie z odpadami i urządzeniami zawierającymi PCB,
- organizacji i prowadzenia bazy danych PCB,
- organizacji systemu gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB, które nie podlegają inwentaryzacji,
- wprowadzenia zachęt dla przedsiębiorców, aby przyspieszyć proces wycofywania z użycia urządzeń zawierających PCB.
5.2.2 Oleje odpadowe
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania olejami odpadowymi wymaga realizacji następujących działań:
- rozwoju istniejącego systemu zbierania olejów odpadowych, w tym ze źródeł rozproszonych oraz standaryzacji urządzeń,
- monitoringu prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi (w pierwszej kolejności odzysk poprzez regenerację, a jeśli jest niemożliwy ze względu na stopień zanieczyszczenia poddanie olejów odpadowych innym procesom odzysku),
- kontroli wytwórców olejów odpadowych w zakresie zastosowanych sposobów zbierania, magazynowania oraz kwalifikowania do właściwego procesu odzysku lub unieszkodliwiania,
- właściwego zagospodarowania odpadów z rozlewów olejowych.
5.2.3 Zużyte baterie i akumulatory
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania zużytymi bateriami i akumulatorami wymaga realizacji następujących działań:
- transpozycji i wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG,
- udoskonalenia i rozwinięcia systemu zbierania małogabarytowych zużytych baterii i akumulatorów ze źródeł rozproszonych,
- modernizacji istniejących instalacji pod kątem spełnienia wymagań środowiskowych oraz określenia ewentualnego zapotrzebowania na nowe instalacje, np. do przetwarzania zużytych baterii i akumulatorów małogabarytowych,
- opracowania i wdrażania innowacyjnych technologii przetwarzania baterii i akumulatorów,
- rozszerzenia zakresu przeznaczenia środków finansowych pochodzących z opłat produktowych o finansowanie zakupu elementów infrastruktury zbierania (między innymi pojemników i środków transportu) oraz badań związanych z opracowywaniem innowacyjnych technologii odzysku i recyklingu.
5.2.4 Odpady medyczne i weterynaryjne
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami medycznymi i weterynaryjnymi wymaga realizacji następujących działań:
- określenia jednolitego systemu zbierania, w tym magazynowania, odpadów medycznych w placówkach medycznych,
- ukształtowanie systemu unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych, obejmującego docelowo alternatywnie spalanie tych odpadów w spalarniach przystosowanych do przyjmowania tego typu odpadów lub spalanie odpadów w spalarniach odpadów po autoklawowaniu, dezynfekcji termicznej, działaniu mikrofalami (docelowo należy odejść od budowy i eksploatacji małych spalarni odpadów przeznaczonych wyłącznie do przetwarzania zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych),
- inwentaryzacji i określenia faktycznej mocy przerobowej funkcjonujących spalarni odpadów, w których przetwarzane są zakaźne odpady medyczne i weterynaryjne w oparciu o ustalone kryteria (moc cieplna instalacji i wartość opałowa odpadu) na poziomie wojewódzkim w ramach opracowywanych wojewódzkich planów gospodarki odpadami,
- opracowania sposobu gospodarowania odpadami weterynaryjnymi wraz z prowadzeniem ewidencji wytwarzanych ilości,
- rozbudowy i ujednolicenia istniejących systemów zbierania przeterminowanych lekarstw od ludności.
5.2.5 Pojazdy wycofane z eksploatacji
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania pojazdami wycofanymi z eksploatacji wymaga realizacji następujących działań:
- zapewnienia krajowej sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji, zapewniającej możliwość oddania pojazdu do stacji demontażu lub punktu zbierania pojazdów,
- usprawnienia działania, uzupełnienia i weryfikacji danych w bazie CEPiK,
- prowadzenia cyklicznych kontroli poszczególnych podmiotów (wprowadzających pojazdy, punktów zbierania pojazdów, stacji demontażu, prowadzących strzępiarki) w zakresie przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
5.2.6 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym wymaga realizacji następujących działań:
- rozbudowania infrastruktury technicznej w zakresie zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
- zapewnienie instrumentów i mechanizmów organizacyjnych zapewniających zorganizowanie wtórnego obiegu przestarzałych lecz sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
5.2.7 Odpady zawierające azbest
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami zawierającymi azbest wymaga realizacji następujących działań:
- monitoringu prawidłowego postępowanie z odpadami zawierającymi azbest, szczególnie obejmującego indywidualnych posiadaczy i firm zajmujących się demontażem,
- modernizacji i/lub budowy składowisk odpadów azbestowych.
5.2.8 Przeterminowane pestycydy
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania przeterminowanymi pestycydami wymaga realizacji następujących działań:
- sukcesywnej likwidacji istniejących mogilników i przeprowadzenie rekultywacji terenów skażonych,
- likwidacji zagrożeń wynikających ze składowania poprodukcyjnych odpadów pestycydowych na składowiskach niespełniających wymagań ochrony środowiska,
- prowadzenia monitoringu terenów skażonych pestycydami po likwidacji mogilników,
- termicznego unieszkodliwiania przeterminowanych pestycydów ze zlikwidowanych mogilników oraz odpadów pestycydowych z bieżącej produkcji i stosowania w specjalistycznych spalarniach w kraju lub za granicą,
- przeprowadzenia na terenie całego kraju metodami bezinwazyjnymi prac poszukiwawczych ewentualnych jeszcze niezinwentaryzowanych mogilników,
- rozbudowy systemu zbierania opakowań po środkach ochrony roślin,
- stworzenia i utrzymania trwałych warunków organizacyjnych, naukowo-technicznych i prawnych zapewniających możliwie wysoki stopień realizacji postanowień Konwencji Sztokholmskiej i odpowiednią kontrolę poziomu uwolnień trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) do środowiska.
W wojewódzkich planach gospodarki odpadami sporządzonych dla województw, w których nie zostały zlikwidowane mogilniki, powinny zostać określone plany likwidacji mogilników z nieprzekraczalnym terminem ich likwidacji do końca 2010 r.
5.2.9 Odpady materiałów wybuchowych
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami wybuchowymi wymaga realizacji następujących działań:
- opracowania planu gospodarki odpadami materiałów wybuchowych,
- uruchomienia kompleksowego programu zagospodarowania odpadowej amunicji i likwidacji nagromadzonych zasobów do 2014 r.
Rysunek 5-1 Model systemu gospodarowania odpadami niebezpiecznymi ze źródeł rozproszonych i gospodarstw domowych
| 5.3 | ODPADY POZOSTAŁE |
5.3.1 Zużyte opony
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania zużytymi oponami wymaga realizacji następujących działań:
- rozbudowy infrastruktury technicznej zbierania zużytych opon, szczególnie w zakresie odbierania od małych i średnich przedsiębiorstw,
- kontroli właściwego postępowania ze zużytymi oponami, w szczególności podmiotów zajmujących się wymianą i naprawą opon.
Zaleca się stosowanie następujących metod i technologii zagospodarowania zużytych opon:
- bieżnikowanie,
- wytwarzanie granulatu gumowego,
- odzysk energii poprzez współspalanie w cementowniach, elektrowniach lub elektrociepłowniach spełniających wymagania w zakresie współspalania odpadów.
5.3.2 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej wymaga realizacji następujących działań:
- rozbudowy infrastruktury technicznej selektywnego zbierania, przetwarzania oraz odzysku, w tym recyklingu tych odpadów,
- kontroli właściwego postępowania z tymi odpadami.
5.3.3 Komunalne osady ściekowe
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania komunalnymi osadami ściekowymi wymaga uwzględnienia zagadnień właściwego zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w trakcie prowadzenia inwestycji w zakresie budowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków oraz kontroli jakości i ilości komunalnych osadów ściekowych stosowanych na powierzchni ziemi.
5.3.4 Odpady opakowaniowe
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi wymaga realizacji następujących działań:
- rozbudowania infrastruktury technicznej w zakresie sortowania i recyklingu odpadów opakowaniowych,
- kontroli działania wprowadzających produkty w opakowaniach, organizacji odzysku i przedsiębiorców zajmujących się odzyskiem, w tym recyklingiem odpadów opakowaniowych,
- wprowadzenia instrumentów monitorowania przepływu odpadów opakowaniowych i działania systemu, w tym:
* stworzenia krajowego rejestru recyklingu obejmującego rejestr przedsiębiorców uprawnionych do wydawania dokumentów potwierdzających recykling oraz dokumentów potwierdzających inny niż recykling odzysk oraz rejestr tychże dokumentów,
* doprecyzowania wymagań w zakresie upadłości i likwidacji organizacji odzysku.
5.3.5 Odpady z wybranych gałęzi gospodarki, których zagospodarowanie stwarza problemy.
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarki odpadami innymi niż komunalne i niebezpieczne wymaga realizacji następujących działań:
- projektowania nowych procesów i wyrobów w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu oddziaływały na środowisko w fazie produkcji, użytkowania i po zakończeniu użytkowania,
- dostosowania instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów do wymagań ochrony środowiska,
- transpozycji i wdrażania wymagań dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/21/WE z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego oraz zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE (Dz. Urz. UE L 102 z 11.4.2006 r., str. 15).
HARMONOGRAM I SPOSÓB FINANSOWANIA REALIZACJI ZADAŃ
Tabela 6-1 Harmonogram realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami
| L.p. | Rok | Zakres | Wykonawca |
| Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami: | |||
| 1. | 2007 - 2010 | Utworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce (przygotowanie szczegółowej koncepcji systemu, przeprowadzenie procesu legislacyjnego niezbędnych zmian w prawodawstwie, opracowanie i wdrożenie systemu) | Minister Środowiska i Główny Inspektor Ochrony Środowiska |
| 2. | 2007 | Aktualizacja wojewódzkich planów gospodarki odpadami (obejmująca weryfikację instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów pod kątem spełniania wymagań ochrony środowiska, sporządzenie wykazu instalacji do odzysku i unieszkodliwiania wraz z określeniem ich mocy przetwórczych, sporządzenie mapy przestrzennego rozmieszczenia instalacji, określenie harmonogramu zamykania składowisk odpadów niespełniających wymagań z terminem zakończenia przyjmowania odpadów do składowania nie późniejszym niż 31 grudnia 2009 r., wyznaczenie regionów gospodarki odpadami komunalnymi obsługiwanych przez regionalne zakłady zagospodarowania odpadów, planu likwidacji mogilników z nieprzekraczalnym terminem ich likwidacji do końca 2010 r.) | Zarządy województw |
| 3. | 2007 - 2010 | Wsparcie kadrowe i techniczne jednostek organizacyjnych Ministerstwa Środowiska, Głównego i wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska oraz urzędów marszałkowskich zajmujących się gospodarką odpadami (nałożeniu w latach 2005-2006 licznych nowych obowiązków na organy administracji publicznej nie towarzyszyło wzmocnienie instytucjonalne) | Minister Środowiska, Główny Inspektor Ochrony Środowiska, wojewodowie i marszałkowie województw |
| 4. | 2007 - 2013 | Wybór i zatwierdzanie projektów w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach osi priorytetowej II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (zgodnie z celami i kierunkami działań zawartymi w Kpgo 2010, szczególnie w zakresie promowania wdrażania systemu zarządzania środowiskowego, tworzenia regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi, modernizacji procesów produkcyjnych) | Minister Środowiska |
| 5. | 2007 - 2009 | Przygotowanie i ogłoszenie wytycznych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz zalecanego postępowania z odpadami dla poszczególnych działów gospodarki (rolnictwo i leśnictwo, przemysł rolno-spożywczy, przemysł drzewny, przemysł wydobywczy, przemysł skórzany i futrzarski, przemysł tekstylny, przemysł petrochemiczny, przemysł chemiczny, przemysł fotograficzny, przemysł cementowy, energetyka, hutnictwo metali żelaznych i nieżelaznych, odlewnictwo, hutnictwo szkła, przemysł stoczniowy, przemysł motoryzacyjny, przemysł produkcji baterii i akumulatorów, przemysł produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego, budownictwo, służba zdrowia, weterynaria, przygotowanie wody pitnej, oczyszczalnie ścieków, przetwarzanie odpadów, gospodarka komunalna, handel, usługi, szkolnictwo, obrona narodowa) | Ministrowie właściwi do spraw poszczególnych działów administracji rządowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska |
| 6. | 2007 - 2009 | Wyznaczenie wskaźników materiałochłonności i odpadowości w poszczególnych działach gospodarki (j.w.) | Ministrowie właściwi do spraw poszczególnych działów administracji rządowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska |
| 7. | 2007 i 2008 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego wydania rozporządzeń w sprawie szczegółowego postępowania z niektórymi rodzajami odpadów (upoważnienie fakultatywne zawarte w art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach; Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm). | Ministrowie właściwi do spraw poszczególnych działów administracji rządowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska |
| 8. | 2007 i 2008 | Przygotowanie i opublikowanie wytycznych w zakresie wymagań dla procesów kompostowania, fermentacji, mechaniczno-biologicznego przekształcania, rekultywacji i makroniwelacji prowadzonych przy użyciu odpadów (w celu ujednolicenia kryteriów stosowanych przez administrację publiczną) | Minister Środowiska |
| 9. | 2007 | Przygotowanie wytycznych dotyczących rozliczania obowiązku w zakresie ograniczenia ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | Minister Środowiska |
| 10. | 2007 i 2008 | Przeprowadzenie cyklu szkoleń dla administracji samorządowej dotyczących stosowania prawa w zakresie gospodarki odpadami, w szczególności wydawania decyzji administracyjnych | Minister Środowiska, wojewodowie i marszałkowie województw (od 1 stycznia 2008 r. marszałkowie województw przejmą kompetencje wojewodów w zakresie wydawania decyzji dotyczących gospodarki odpadami) |
| 11. | 2007 i 2008 | Przeprowadzenie ogólnokrajowej kampanii informacyjno-edukacyjnej w mediach publicznych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz właściwego postępowania z odpadami (w telewizji, radio, ogólnopolskich gazetach codziennych i tygodnikach) | Minister Środowiska |
| 12. | 2007 i 2008 | Rozszerzenie programów szkolnych o zagadnienia gospodarki odpadami (zwiększenie liczby godzin lekcyjnych poświęconych problematyce zapobiegania wytwarzania odpadów oraz właściwego postępowania z odpadami) | Minister Edukacji Narodowej oraz Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego |
| 13. | 2007 | Analiza obowiązujących przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163 i Nr 170, poz. 1217) i ewentualne wprowadzenie zmian do ustawy (zmiana w kierunku promowania zakupów produktów wytworzonych z materiałów pozyskanych z recyklingu odpadów) | Prezes Urzędu Zamówień Publicznych |
| 14. | 2007 | Analiza obowiązujących przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z 2004 r. Nr 6, poz. 41 i Nr 141, poz. 1492, z 2005 r. Nr 113, poz. 954 i Nr 130, poz. 1087 oraz z 2006 r. Nr 45, poz. 319) i ewentualne wprowadzenie zmian do ustawy (w celu ułatwienia lokalizacji inwestycji termicznego przekształcania odpadów) | Minister Budownictwa |
| 15. | 2007 - 2010 | Uwzględnianie w przetargach publicznych zakupów wyrobów zawierających materiały lub substancje pochodzące z recyklingu odpadów (np. zakup papieru wytworzonego z co najmniej 50% udziałem makulatury) | Urzędy administracji publicznej |
| 16. | 2007 - 2010 | Prowadzenie działań w zakresie monitorowania i egzekwowania wykonania obowiązków ustawowych nałożonych na jednostki samorządu terytorialnego (dla osiągnięcia celów w zakresie gospodarki odpadami nałożonymi przepisami prawa Unii Europejskiej) | Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji |
| 17. | 2007 - 2010 | Koordynacja i wsparcie realizacji prac naukowo-badawczych w zakresie gospodarki odpadami (technologie o zredukowanym wskaźniku odpadowości, produkty o mniejszym oddziaływaniu na środowisko w trakcie użytkowania i po jego zakończeniu, technologie recyklingu odpadów) | Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego |
| 18. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie stawek opłat za korzystanie ze środowiska (zmiana rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 260, poz. 2176), wydawanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 290 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.- Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902, Nr 169, poz. 1199, Nr 170, poz. 1217), w kierunku zwiększenia stawek opłat za składowanie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji, odpadów będących potencjalnie surowcami wtórnymi w celu wsparcia rozwoju technologii odzysku, w tym recyklingu odpadów) | Minister Środowiska |
| 19. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (w kierunku wprowadzenia możliwości zamykania składowisk odpadów niespełniających wymagań prawnych z urzędu, wprowadzenia od dnia 1 stycznia 2010 r. zakazu składowania odpadów palnych selektywnie zebranych i od dnia 1 stycznia 2013 r. zakazu składowania odpadów ulegających biodegradacji selektywnie zebranych, wprowadzenia środków dyscyplinujących przedsiębiorców, aby wywiązywali się z obowiązku składania zbiorczych zestawień danych) oraz ewentualne przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (w kierunku zaostrzenia sankcji za nielegalne składowanie odpadów) | Minister Środowiska |
| 20. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 61, poz. 549) (w kierunku uściślenia wymagań w zakresie eksploatacji składowisk odpadów, np. jakie materiały mogą być używane w trakcie eksploatacji składowiska odpadów) | Minister Środowiska |
| 21. | 2007 | Identyfikacja miejsc zanieczyszczonych odpadami, nie posiadających statusu składowiska odpadów i wydanie decyzji zobowiązującej podmiot korzystający ze środowiska do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego (art. 241 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska). | Starostowie |
| 22. | 2007 i 2008 | Nałożenie na podmioty korzystające ze środowiska obowiązku przywrócenia środowiska do stanu właściwego, z terminem wykonania obowiązku do końca 2009 r. | Wojewodowie i starostowie (marszałkowie województw od 1.01 2008 r.) |
| 23. | 2007 - 2009 | Wydawanie decyzji w sprawie usuwania odpadów z miejsc na ten cel nieprzeznaczonych (w celu sukcesywnego likwidowania dzikich wysypisk odpadów, czyli usuwania odpadów z miejsc, które nie są legalnymi składowiskami odpadów lub magazynami odpadów) | Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast |
| 24. | 2008 | Przygotowanie programu kontroli i przeprowadzenie kontroli składowisk odpadów wymienionych w załączniku do Kpgo 2010 w zakresie prawidłowości wydania decyzji administracyjnych, przestrzegania warunków decyzji oraz dostosowania obiektów do wymagań prawnych | Najwyższa Izba Kontroli i Inspekcja Ochrony Środowiska |
| 25. | 2009 | Wydawanie decyzji o zamykaniu składowisk odpadów niespełniających wymagań prawnych (z terminem zakończenia przyjmowania odpadów do składowania - nie później niż 31 grudnia 2009 r.) | Minister Środowiska, wojewodowie i marszałkowie województw (od 1 stycznia 2008 r. marszałkowie województw przejmą kompetencje wojewodów w zakresie wydawania decyzji dotyczących gospodarki odpadami) |
| 26. | 2008 - 2010 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (w celu transpozycji dyrektywy ramowej o odpadach - po przyjęciu nowej dyrektywy) | Minister Środowiska |
| Zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: | |||
| 27. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego wydania rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych jako energii z odnawialnego źródła energii - w celu wsparcia rozwoju termicznego przekształcania odpadów (upoważnienie fakultatywne zawarte w art. 44 ust. 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach) | Minister Środowiska |
| 28. | 2008 - 2009 | Tworzenie i udział gmin w strukturach ponadgminnych dla realizacji regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów (zgodnie z wyznaczonymi regionami w wojewódzkich planach gospodarki odpadami) | Rady gmin |
| 29. | 2008-2013 | Tworzenie regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi (obejmujące działania w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów, selektywnego zbierania odpadów komunalnych zgodnie z wytycznymi Kpgo 2010, przetwarzania odpadów w celu przygotowania do odzysku lub unieszkodliwiania, składowania przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, w tym budowę regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów (zzo) wraz z rekultywacją zamkniętych składowisk odpadów znajdujących się w obszarze oddziaływania zzo) | Zarządy związków międzygminnych |
| Zadania w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi: | |||
| Zadania w zakresie gospodarowania odpadami trwałych zanieczyszczeń organicznych | |||
| 30. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego wydania rozporządzenia w sprawie sposobu prowadzenia przez wojewodą rejestru substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska, instalacji i urządzeń, w których substancje te były lub są wykorzystywane (upoważnienie fakultatywne zawarte w art. 163 ust. 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska) | Minister Środowiska |
| 31. | 2007 | Przeprowadzenie procesu ratyfikacyjnego Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych | Minister Spraw Zagranicznych i Minister Środowiska |
| 32. | 2007 | Utworzenie biura do spraw trwałych zanieczyszczeń organicznych (w celu koordynacji prac w ramach Konwencji Sztokholmskiej) | Minister Środowiska |
| Zadania w zakresie gospodarowania PCB: | |||
| 33. | 2007 | Umieszczenie na listach przedsięwzięć priorytetowych WFOŚiGW zadań związanych z dekontaminacją i unieszkodliwianiem urządzeń zawierających PCB (jako forma zachęty dla przedsiębiorców do wcześniejszego usuwania urządzeń zawierających PCB) | Zarządy Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej |
| Zadania w zakresie gospodarowania olejami odpadowymi: | |||
| 34. | 2007 i 2008 | Opracowanie planu zagospodarowania odpadów z rozlewów olejowych powstałych na skutek wypadów morskich (zgodnie z Krajowym planem zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń środowiska morskiego) | Minister Gospodarki Morskiej w porozumieniu z Ministrem Środowiska |
| Zadania w zakresie gospodarowania zużytymi bateriami i akumulatorami: | |||
| 35. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG (w formie odrębnego aktu prawnego rangi ustawy) | Minister Środowiska |
| Zadania w zakresie gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym: | |||
| 36. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495) (w kierunku wprowadzenia poziomu zbierania wyrażonego jako odsetek masy sprzętu elektrycznego i elektronicznego wprowadzonego na rynek) | Minister Środowiska |
| Zadania w zakresie gospodarowania odpadami azbestu | |||
| 37. | 2007 | Aktualizacja "Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski" | Minister Gospodarki |
| Zadania w zakresie gospodarowania przeterminowanymi pestycydami: | |||
| 38. | 2007 i 2008 | Przeprowadzenie metodami nieinwazyjnymi prac poszukiwawczych ewentualnie niezinwentaryzowanych mogilników (na podstawie art. 109 ust. 2 i art. 110 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, aby zapewnić zlikwidowanie w terminie do 2010 r. wszystkich mogilników) | Starostowie |
| Zadania w zakresie gospodarowania odpadami materiałów wybuchowych: | |||
| 39. | 2007 | Opracowanie planu gospodarki odpadami materiałów wybuchowych | Minister Ochrony Narodowej |
| Zadania w zakresie gospodarowania pozostałymi odpadami: | |||
| Zadania w zakresie gospodarowania komunalnych osadów ściekowych: | |||
| 40. | 2007 | Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (w kierunku ujęcia w podejmowanych modernizacjach i budowie nowych oczyszczalni ścieków budowy zagadnień właściwego zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych - zgodnie z wytycznymi Krajowego planu gospodarki odpadami 2010) | Minister Środowiska |
| Zadania w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi: | |||
| 41. | 2007 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, z 2003 r. Nr 7, poz. 78, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 121, poz. 1263 oraz z 2005 r. Nr 33, poz. 291, Nr 175, poz. 1458 i Nr 180, poz. 1495) (w kierunku utworzenia krajowego rejestru recyklingu - zgodnie z pkt 5.3.4 Kpgo 2010) | Minister Środowiska |
| Zadania w zakresie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego: | |||
| 42. | 2007 i 2008 | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/21/WE z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego oraz zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE (Dz. Urz. WE L 102 z 11.04.2006, str. 15) (w formie odrębnego aktu prawnego rangi ustawy) | Minister Środowiska |
Tabela 6-2 Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami
| Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem [mln zł] | Środki finansowe - publiczne [mln zł] |
Środki finansowe - prywatne [mln zł] |
||||||||||
| Krajowe1) | Zagraniczne | Przedsiębiorstwa - Inwestorzy prywatni | ||||||||||||
| Ogółem | w tym z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej | Ogółem | w tym z funduszy Unii Europejskiej | |||||||||||
| Przedsięwzięcia Inwestycyjne | ||||||||||||||
| okres 2007-2010 | ||||||||||||||
| IA-1. | Tworzenie regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi | 3.350,00 | 1.250,00 | 740,00 | 1.320,00 | 1.200,00 | 780,00 | |||||||
| Razem | 3.350,00 | 1.250,00 | 740,00 | 1.320.00 | 1.200,00 | 780,00 | ||||||||
| Okres 2011-2013 | ||||||||||||||
| IB-1. | Tworzenie regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi | 5.970,00 | 1.540,00 | 1.030,00 | 3.100,00 | 2.900,00 | 1.330,00 | |||||||
| Razem | 5.970,00 | 1.540,00 | 1.030,00 | 3.100,00 | 2.900,00 | 1.330,00 | ||||||||
| Przedsięwzięcia pozainwestvcyjne | ||||||||||||||
| Okres 2007-2010 | ||||||||||||||
| IIA-1. | Utworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce | 2,00 | 2,00 | 2,00 | - | - | - | |||||||
| IIA-2. | Aktualizacja wojewódzkich planów gospodarki odpadami | 2,00 | 2,00 | 2,00 | - | - | - | |||||||
| IIA-3. | Wsparcie kadrowe i techniczne jednostek organizacyjnych Ministerstwa Środowiska, Głównego i wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska oraz urzędów marszałkowskich zajmujących się gospodarką odpadami | 19,00 | 19,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-4. | Koordynacja realizacji Programu Operacyjnego "Infrastruktura i Środowisko" | 0,40 | - | - | 0,40 | 0,40 | - | |||||||
| IIA-5. | Przygotowanie i opublikowanie wytycznych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz zalecanego postępowania z odpadami dla poszczególnych działów gospodarki | 4,00 | 4,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-6. | Wyznaczenie wskaźników materiałochłonności i odpadowości w poszczególnych działach gospodarki | 4,00 | 4,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-7. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego wydania rozporządzeń w sprawie szczegółowego postępowania z niektórymi rodzajami odpadów | 1,00 | 1,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-8. | Przygotowanie i opublikowanie wytycznych w zakresie | 0,50 | 0,50 | 0,50 | - | - | - | |||||||
| wymagań dla procesów kompostowania, fermentacji, mechaniczno-biologicznego przekształcania, rekultywacji i makroniwelacji prowadzonych przy użyciu odpadów | ||||||||||||||
| IIA-9. | Przygotowanie wytycznych dotyczących rozliczania obowiązku w zakresie ograniczenia ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 0,03 | 0,03 | 0,03 | - | - | - | |||||||
| IIA-10. | Przeprowadzenie cyklu szkoleń dla administracji samorządowej dotyczących stosowania prawa w zakresie gospodarki odpadami, w szczególności wydawania decyzji administracyjnych | 2,00 | - | - | 2,00 | 2,00 | - | |||||||
| IIA-11. | Przeprowadzenie ogólnokrajowej kampanii informacyjno-edukacyjnej w mediach publicznych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz właściwego postępowania z odpadami | 10,00 | - | - | 10,00 | 10,00 | - | |||||||
| IIA-12. | Rozszerzenie programów szkolnych o zagadnienia gospodarki odpadami | 0,20 | 0,20 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-13. | Analiza obowiązujących przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych i ewentualne wprowadzenie zmian do ustawy | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-14. | Analiza obowiązujących przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i ewentualne wprowadzenie zmian do ustawy | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-15. | Uwzględnianie w przetargach publicznych zakupów wyrobów zawierających materiały lub substancje pochodzące z recyklingu odpadów | - | - | - | - | - | - | |||||||
| IIA-16. | Prowadzenie działań w zakresie monitorowania i egzekwowania wykonania obowiązków ustawowych nałożonych na jednostki samorządu terytorialnego | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-17. | Koordynacja i wsparcie realizacji prac naukowo-badawczych w zakresie gospodarki odpadami | 100,00 | 100,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-18. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie stawek opłat za korzystanie ze środowiska | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-19. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-20. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 61, poz. 549) | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-21. | Identyfikacja miejsc zanieczyszczonych odpadami, nie posiadających statusu składowiska odpadów i wydanie decyzji zobowiązującej podmiot korzystający ze środowiska do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego | 1,00 | 1,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-22. | Nałożenie na podmioty korzystające ze środowiska obowiązku przywrócenia środowiska do stanu właściwego, z terminem wykonania obowiązku do końca 2009 r. | 0,50 | 0,50 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-23. | Wydanie władającym powierzchnią ziemi będącymi osobami fizycznymi decyzji nakazujących usunięcie odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania i magazynowania z terminem do końca 2009 r. | 0,50 | 0,50 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-24. | Przygotowanie programu kontroli i przeprowadzenie kontroli składowisk odpadów wymienionych w załączniku do Kpgo 2010 w zakresie prawidłowości wydania decyzji administracyjnych, przestrzegania warunków decyzji oraz dostosowania obiektów do wymagań prawnych | 0,40 | 0,40 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-25. | Wydawanie decyzji o zamykaniu składowisk odpadów niespełniających wymagań prawnych | 0,50 | 0,50 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-26. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-27. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego wydania rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych jako energii z odnawialnego źródła energii - w celu wsparcia rozwoju termicznego przekształcania odpadów | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-28. | Tworzenie i udział gmin w strukturach ponadgminnych dla realizacji regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów | 0,50 | 0,50 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-29. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego wydania rozporządzenia w sprawie sposobu prowadzenia przez wojewodę rejestru substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska, instalacji i urządzeń, w których substancje te były lub są wykorzystywane | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-30. | Przeprowadzenie procesu ratyfikacyjnego Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych | 0,30 | 0,30 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-31. | Utworzenie biura do spraw trwałych zanieczyszczeń organicznych | 1,00 | 1,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-32. | Umieszczenie na listach przedsięwzięć priorytetowych WFOŚiGW zadań związanych z dekontaminacją i unieszkodliwianiem urządzeń zawierających PCB | 0,05 | 0,05 | 0,05 | - | - | - | |||||||
| IIA-33. | Opracowanie planu zagospodarowania odpadów z rozlewów olejowych powstałych na skutek wypadów morskich | 0,30 | 0,30 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-34. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG | 0,20 | 0,20 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-35. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-36. | Aktualizacja "Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski" | 0,10 | 0,10 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-37. | Przeprowadzenie metodami nieinwazyjnymi prac poszukiwawczych ewentualnie niezinwentaryzowanych mogilników | 4,00 | 4,00 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-38. | Opracowanie planu gospodarki odpadami materiałów wybuchowych | 0,50 | 0,50 | - | - | - | - | |||||||
| IIA-39. | Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych | 0,20 | 0,20 | 0,20 | - | - | - | |||||||
| IIA-40. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego zmiany ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w | 0,20 | 0,20 | - | - | - | - | |||||||
| zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej | ||||||||||||||
| IIA-41. | Przeprowadzenie procesu legislacyjnego transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/21/WE z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego oraz zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE | 0,20 | 0,20 | - | - | - | - | |||||||
| Razem | 156,58 | 144,18 | 4,78 | 12,4 | 12,4 | - | ||||||||
| Okres 2011-2013 | ||||||||||||||
| IIB-1. | Koordynacja realizacji Programu Operacyjnego "Infrastruktura i Środowisko" | 0,30 | - | - | 0,30 | 0,30 | - | |||||||
| Razem | 0,30 | - | - | 0,30 | 0,30 | - | ||||||||
| 1) nakłady będą finansowane w ramach wydatków planowanych w budżetach właściwych dysponentów w ustawach budżetowych na kolejne lata. | ||||||||||||||
WNIOSKI Z PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
1. W Krajowym planie gospodarki odpadami 2010 można zaobserwować generalną tendencją w kierunku rozwiązania problemów zagospodarowania odpadów z uwzględnieniem ich odzysku i unieszkodliwiania, poza składowaniem. Ustalone cele Kpgo 2010 są zgodne z wymogami prawa polskiego i Unii Europejskiej.
2. Najważniejszym zagrożeniem dla środowiska związanym z realizacją Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 będzie nieterminowe realizowanie zapisanych w nim działań. Dotyczy to przede wszystkim realizacji zadań w zakresie zbierania odpadów i ich odzysku lub unieszkodliwiania. Przy założeniu stałego generowania odpadów, szczególnie komunalnych, konieczne jest podniesienie efektywności ich selektywnego zbierania, bowiem w przeciwnym razie odpady te trafią na składowiska, których pojemność nie przewiduje przyjmowania wszystkich odpadów. Może wystąpić sytuacja, że odpady będą usuwane do środowiska w sposób niekontrolowany. Jest to największe zagrożenie, dlatego bezwzględnie należy dążyć do ograniczenia ilości odpadów składowanych.
3. Planowane w ramach Kpgo 2010 instalacje przerobu odpadów mogą w skali lokalnej stanowić zagrożenie dla środowiska i zdrowia. W zależności od rodzaju instalacji oddziaływania te mogą mieć charakter uciążliwości odorowych, mogą też być niekorzystne ze względu na zajęcie terenu. Należy w planowaniu lokalizacji tych przedsięwzięć uwzględniać potencjalne możliwości oddziaływania na obszary, gdzie przebywają ludzie lub na obszary chronione.
4. Składowanie odpadów będzie jednak w wielu przypadkach rozwiązaniem nieuniknionym. Istniejące obecnie technologie zabezpieczeń oraz procedury zatwierdzania dokumentacji i dopuszczania rozwiązań w zakresie składowania odpadów mogą skutecznie zahamować oddziaływanie na środowisko realizowanych składowisk. Problemem są istniejące składowiska odpadów, zwłaszcza z uwagi na ich skalę, która ze względów ekonomicznych uniemożliwia podejmowanie prób likwidacji tych obiektów.
5. Niezbędne jest wprowadzenie mechanizmów wspomagających funkcjonowanie istniejących i nowo tworzonych systemów zbierania odpadów oraz ich odzysku i unieszkodliwiania. Ponadto, należy prowadzić ciągłe akcje edukacyjno-informacyjne dotyczące konieczności włączenia się mieszkańców w system selektywnego zbierania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem wydzielania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. Należy uświadamiać zagrożenia dla zdrowia, jakie wiążą się z oddziaływaniem niewłaściwie zagospodarowanych odpadów niebezpiecznych.
6. Występuje brak powszechnego funkcjonowania struktur ponadgminnych w zakresie dostawy odpadów do obiektów odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Wynika to z niskiej aktywności części gmin w działaniach związanych z gospodarką odpadami. Bez odpowiednich instrumentów prawnych nie ma możliwości dyscyplinowania jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wykonywania obowiązków ustawowych w tym zakresie.
7. Podobna sytuacja występuje w przypadku nowych składowisk odpadów, które - z uwagi na wysokie ceny przyjmowania odpadów - przegrywają w konkurencji ze starymi składowiskami jeszcze funkcjonującymi, a nie posiadającymi odpowiednich zabezpieczeń. W efekcie na kolejne nowe składowiska mogą być nieprzyznane środki pomocowe, jeżeli nie zostanie zapewniona właściwa skala obszarowa i ludnościowa nowym składowiskom.
8. Niskie opłaty za składowanie są także przyczyną, że brak jest bodźców ekonomicznych dla wdrażania nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów. W ten sposób nie uzyska się przełomu w przejściu na zaawansowane technologie.
SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU
W sprawozdaniach z realizacji gminnych, powiatowych i wojewódzkich planów gospodarki odpadami zostaną ujęte za każdy rok w okresie sprawozdawczym informacje dotyczące danej jednostki samorządu terytorialnego wyszczególnione w tabeli 8-1 (w sprawozdaniach gminnych informacje ogólne i dotyczące odpadów komunalnych) oraz informacje o stanie realizacji zadań określonych dla jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w rozdziale 6, wraz z podaniem kosztów ich realizacji oraz źródeł ich finansowania, a ponadto w sprawozdaniach z realizacji wojewódzkich planów gospodarki odpadami - wskaźniki wyszczególnione w tabeli 8-2.
W sprawozdaniach z realizacji gminnych (lub międzygminnych) planów gospodarki odpadami będą zamieszczone także wykazy instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych według stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego, z wydzieleniem:
* kompostowni odpadów organicznych selektywnie zbieranych,
* zakładów fermentacji,
* zakładów mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych,
* sortowni odpadów komunalnych selektywnie zebranych (ze wskazaniem sortowanych frakcji, np. papier, szkło),
* sortowni zmieszanych odpadów komunalnych,
* sortowni zarówno odpadów komunalnych selektywnie zebranych (ze wskazaniem sortowanych frakcji, np. papier, szkło), jak i zmieszanych odpadów komunalnych,
* spalarni zmieszanych odpadów komunalnych,
* legalnych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są odpady komunalne,
wraz z podaniem co najmniej rodzaju instalacji, nazwy, adresu, zdolności przerobowych, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone: niewypełnione pojemności poszczególnych składowisk i przewidywana masa odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska. Dla każdej instalacji zostanie dokonana ocena spełniania przez nią wymagań prawnych i technicznych. W przypadku niespełnienia wymagań, zostaną wskazane wymagania, które nie zostały spełnione i sposób poprawy sytuacji.
W sprawozdaniach z realizacji powiatowych planów gospodarki odpadami będą zamieszczone również wykazy wszystkich instalacji do zagospodarowania odpadów położonych na obszarze powiatu według stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego, z wydzieleniem wskazanych powyżej instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych, a ponadto:
* stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
* zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
* składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których nie są składowane odpady komunalne,
* składowisk odpadów obojętnych,
* składowisk odpadów niebezpiecznych,
* składowisk odpadów niebezpiecznych, na których są składowane odpady zawierające azbest oraz składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których wydzielono kwatery do składowania odpadów zawierających azbest,
* spalarnie przeznaczone wyłącznie do spalania odpadów medycznych i weterynaryjnych,
* pozostałe spalarnie odpadów,
wraz z podaniem co najmniej rodzaju instalacji, nazwy, adresu, zdolności przerobowych, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone: niewypełnione pojemności poszczególnych składowisk i przewidywana masa odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska. Dla każdej instalacji zostanie dokonana ocena spełniania przez nią wymagań prawnych i technicznych. W przypadku niespełnienia wymagań, zostaną wskazane wymagania, które nie zostały spełnione i sposób poprawy sytuacji. Ponadto zostaną zamieszczone wykazy mogilników wraz ze wskazaniem ich położenia i szacowanej ilości zawartych w nich przeterminowanych środków ochrony roślin oraz informacje na temat zlikwidowanych mogilników w okresie sprawozdawczym.
W sprawozdaniach z realizacji wojewódzkich planów gospodarki odpadami będą zamieszczone wykazy wszystkich instalacji do zagospodarowania odpadów położonych na obszarze województwa według stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego, z wydzieleniem wskazanych powyżej instalacji do zagospodarowania odpadów, a ponadto:
* instalacje do odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych (ze wskazaniem materiału opakowaniowego),
* instalacje zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych,
* instalacje recyklingu zużytych baterii i akumulatorów,
* instalacje regeneracji olejów odpadowych,
* instalacje unieszkodliwiania PCB,
wraz z podaniem co najmniej rodzaju instalacji, nazwy, adresu, zdolności przerobowych, a ponadto dla składowisk odpadów zostaną określone: niewypełnione pojemności poszczególnych składowisk i przewidywana masa odpadów do przyjęcia do czasu zamknięcia składowiska. Dla każdej instalacji zostanie dokonana ocena spełniania przez nią wymagań prawnych i technicznych, przy czym zostanie ona przeprowadzona niezależnie od oceny przeprowadzonej na poziomie gminy i powiatu. W przypadku niespełnienia wymagań, zostaną wskazane wymagania, które nie zostały spełnione i sposób poprawy sytuacji. Ponadto zostaną zamieszczone wykazy mogilników wraz ze wskazaniem ich położenia i szacowanej ilości zawartych w nich przeterminowanych środków ochrony roślin oraz informacje na temat zlikwidowanych mogilników w okresie sprawozdawczym. Zostanie przeprowadzona analiza, czy zdolności przerobowe instalacji są wystarczające do zagospodarowania odpadów powstających na obszarze województwa, tzn. czy województwo jest samowystarczalne w zakresie gospodarki odpadami, przy czym zostanie określone, dla których rodzajów odpadów występują nadwyżki mocy przerobowych, a dla których niedobory. Zostanie dokonana ogólna ocena stanu gospodarki odpadami na obszarze województwa.
W sprawozdaniu z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami zostaną ujęte za każdy rok w okresie sprawozdawczym informacje wyszczególnione w tabeli 8-1 oraz wskaźniki wyszczególnione w tabeli 8-2 oraz informacje o stanie realizacji zadań, o których mowa w rozdziale 6. Zostaną podane zbiorcze zdolności przerobowe poszczególnych typów instalacji oraz zostanie przeprowadzona analiza, czy zdolności przerobowe instalacji są wystarczające do zagospodarowania odpadów powstających na obszarze kraju. Zostanie dokonana ogólna ocena stanu gospodarki odpadami na obszarze kraju.
Tabela 8-1 Informacje o wytwarzaniu i gospodarowania odpadami
| L.p. | Informacje o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami | Jednostki |
| Ogólne | ||
| 1. | Masa odpadów wytworzonych - ogółem | Mg |
| 2. | Odsetek masy odpadów wytworzonych poddanych recyklingowi (bez recyklingu organicznego) | % |
| 3. | Odsetek masy odpadów wytworzonych poddanych recyklingowi organicznemu | % |
| 4. | Odsetek masy odpadów wytworzonych poddanych termicznemu przekształcaniu z odzyskiem energii | % |
| 5. | Odsetek masy odpadów wytworzonych wykorzystanych bezpośrednio na powierzchni ziemi | % |
| 6. | Odsetek masy odpadów wytworzonych poddanych unieszkodliwianiu metodami biologicznymi | % |
| 7. | Odsetek masy odpadów wytworzonych poddanych unieszkodliwianiu metodami termicznymi | % |
| 8. | Odsetek masy odpadów wytworzonych poddanych składowaniu bez przetworzenia | % |
| 9. | Wartość PKB | mld zł |
| 10. | Odsetek zaktualizowanych wojewódzkich planów gospodarki odpadami | % |
| 11. | Odsetek zaktualizowanych powiatowych planów gospodarki odpadami | % |
| 12. | Odsetek zaktualizowanych gminnych planów gospodarki odpadami | % |
| 13. | Odsetek decyzji wydanych przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania | % |
| 14. | Odsetek decyzji wydanych przez starostów w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania | % |
| 15. | Odsetek decyzji wydanych przez marszałków województw w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania | % |
| 16. | Odsetek decyzji wydanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania | % |
| 17. | Odsetek decyzji wydanych przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym | % |
| 18. | Odsetek decyzji wydanych przez starostów w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym | % |
| 19. | Odsetek decyzji wydanych przez marszałków województw w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym | % |
| 20. | Odsetek decyzji wydanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym | % |
| 21. | Środki finansowe wydatkowane na budowę lub modernizację instalacji gospodarki odpadami - ogółem | mln zł |
| 22. | Środki finansowe wydatkowane na budowę lub modernizację instalacji gospodarki odpadami - z funduszy Unii Europejskiej | mln zł |
| 23. | Środki finansowe wydatkowane na prace naukowo-badawcze w zakresie gospodarki odpadami | mln zł |
| 24. | Liczba etatów w administracji centralnej w zakresie gospodarki odpadami | szt. |
| 25. | Liczba etatów w administracji wojewódzkiej w zakresie gospodarki odpadami | szt. |
| 26. | Liczba etatów w administracji powiatowej w zakresie gospodarki odpadami | szt. |
| 27. | Liczba etatów w administracji gminnej w zakresie gospodarki odpadami | szt. |
| 28. | Liczba wdrożonych systemów zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwach i instytucjach gospodarki odpadami | szt. |
| Odpady komunalne | ||
| 29. | Odsetek mieszkańców objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych | % |
| 30. | Masa zebranych odpadów komunalnych - ogółem | mln Mg |
| 31. | Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie | mln Mg |
| 32. | Masa odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne | mln Mg |
| 33. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane, poddanych przetwarzaniu metodami mechaniczno-biologicznymi | % |
| 34. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne, poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi w spalarniach odpadów | % |
| 35. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne, poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi w współspalarniach odpadów | % |
| 36. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne, składowanych bez przetwarzania | % |
| 37. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych recyklingowi (bez recyklingu organicznego) | % |
| 38. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych recyklingowi organicznego | % |
| 39. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych termicznemu przekształcaniu w spalarniach odpadów (z odzyskiem energii) | % |
| 40. | Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych termicznemu przekształcaniu we współspalarniach odpadów (z odzyskiem energii) | % |
| 41. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych unieszkodliwianiu (poza składowaniem) | % |
| 42. | Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych składowaniu | % |
| 43. | Masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów | mln Mg |
| 44. | Iloraz masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów i masy tychże odpadów wytworzonych w 1995 r. | % |
| 45. | Liczba czynnych składowisk odpadów, na których składowane są odpady komunalne - ogółem | szt. |
| 46. | Liczba czynnych składowisk odpadów, na których składowane są odpady komunalne przetworzone termicznie lub biologicznie | szt. |
| 47. | Pozostała do wypełnienia pojemność składowisk odpadów, na których są składowane odpady komunalne - ogółem | m3 |
| 48. | Pozostała do wypełnienia pojemność składowisk odpadów, na których są składowane odpady komunalne przetworzone termicznie lub biologicznie | m3 |
| 49. | Liczba instalacji do biologiczno-mechanicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych | szt. |
| 50. | Moce przerobowe instalacji do biologiczno-mechanicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych | mln Mg |
| 51. | Liczba spalarni zmieszanych odpadów komunalnych | szt. |
| 52. | Moce przerobowe spalarni zmieszanych odpadów komunalnych | mln Mg |
| Odpady niebezpieczne | ||
| 53. | Masa wytworzonych odpadów niebezpiecznych | tys. Mg |
| 54. | Odsetek masy wytworzonych odpadów niebezpiecznych poddanych recyklingowi | % |
| 55. | Odsetek masy wytworzonych odpadów niebezpiecznych poddanych termicznemu przekształceniu | % |
| 56. | Odsetek masy wytworzonych odpadów niebezpiecznych składowanych bez przetworzenia | % |
| 57. | Masa selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych | tys. Mg |
| 58. | Odsetek masy selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych poddanych recyklingowi | % |
| 59. | Odsetek masy selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych poddanych termicznemu przekształceniu | % |
| 60. | Odsetek masy selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych składowanych bez przetworzenia | % |
| 61. | Masa pozostałych do zlikwidowania urządzeń zawierających PCB | tys. Mg |
| 62. | Poziom odzysku olejów odpadowych | % |
| 63. | Poziom recyklingu (regeneracji) olejów odpadowych | % |
| 64. | Masa wprowadzonych na rynek przenośnych baterii i akumulatorów | tys. Mg |
| 65. | Masa selektywnie zebranych przenośnych baterii i akumulatorów | tys. Mg |
| 66. | Poziom recyklingu baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych (liczony według dyrektywy1)) | % |
| 67. | Poziom recyklingu baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych (liczony według dyrektywy1)) | % |
| 68. | Poziom recyklingu pozostałych baterii i akumulatorów (liczony według dyrektywy1)) | % |
| 69. | Masa pozostałych zinwentaryzowanych wyrobów zawierających azbest - do usunięcia i unieszkodliwienia | mln Mg |
| 70. | Liczba zinwentaryzowanych mogilników pozostałych do likwidacji | szt. |
| 71. | Liczba zlikwidowanych mogilników w danym okresie sprawozdawczym | szt. |
| 72. | Masa szacunkowa przeterminowanych pestycydów zawartych w pozostałych do likwidacji zinwentaryzowanych mogilnikach | tys. Mg |
| 73. | Masa wprowadzonego na rynek sprzętu elektrycznego i elektronicznego | tys. Mg |
| 74. | Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego - ogółem | tys. Mg |
| 75. | Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych | tys. Mg |
| 76. | Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca | kg/mieszkańca |
| 77. | Poziom odzysku dla zużytego sprzętu z grup 1 i 10 2) | % |
| 78. | Poziom recyklingu dla zużytego sprzętu z grup 1 i 10 2) | % |
| 79. | Poziom odzysku dla zużytego sprzętu z grup 3 i 4 2) | % |
| 80. | Poziom recyklingu dla zużytego sprzętu z grup 3 i 4 2) | % |
| 81. | Poziom odzysku dla zużytego sprzętu z grup 2, 5-7 i 9 2) | % |
| 82. | Poziom recyklingu dla zużytego sprzętu z grup 2, 5-7 i 9 2) | % |
| 83. | Poziom recyklingu dla zużytych lamp wyładowczych | % |
| 84. | Liczba stacji demontażu 3) | szt. |
| 85. | Liczba punktów zbierania pojazdów 3) | szt. |
| 86. | Masa zebranych pojazdów wycofanych z eksploatacji 3) | tys. Mg |
| 87. | Poziom odzysku odpadów pochodzących z demontowanych pojazdów wycofanych z eksploatacji 3) | % |
| 88. | Poziom recyklingu odpadów pochodzących z demontowanych pojazdów wycofanych z eksploatacji 3) | % |
| Komunalne osady ściekowe | ||
| 89. | Masa wytworzonych komunalnych osadów ściekowych | tys. Mg |
| 90. | Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych poddanych przetwarzaniu metodami biologicznymi | % |
| 91. | Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi | % |
| 92. | Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych w rolnictwie | % |
| 93. | Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych w innych zastosowaniach | % |
| 94. | Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych składowanych bez przetworzenia na składowiskach odpadów | % |
| Odpady opakowaniowe | ||
| 95. | Masa opakowań wprowadzonych z produktami na rynek | tys. Mg |
| 96. | Masa opakowań ze szkła wprowadzonych z produktami na rynek | tys. Mg |
| 97. | Masa opakowań z tworzyw sztucznych wprowadzonych z produktami na rynek | tys. Mg |
| 98. | Masa opakowań z papieru i tektury wprowadzonych z produktami na rynek | tys. Mg |
| 99. | Masa opakowań ze stali wprowadzonych z produktami na rynek | tys. Mg |
| 100. | Masa opakowań z aluminium wprowadzonych z produktami na rynek | tys. Mg |
| 101. | Masa opakowań z drewna wprowadzonych z produktami na rynek | tys. Mg |
| 102. | Poziom odzysku dla odpadów opakowaniowych - ogółem | % |
| 103. | Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych - ogółem | % |
| 104. | Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze szkła | % |
| 105. | Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych | % |
| 106. | Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z papieru i tektury | % |
| 107. | Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze stali | % |
| 108. | Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z aluminium | % |
| 109. | Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z drewna | % |
|
1) - dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WK z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG (Dz. Urz. WE L 266 z 26.09.2006 r., str. 1), 2) - według załącznika nr 1 do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495), 3) - określonych w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202 i Nr 175, poz. 1458). | ||
Tabela 8-2 Wskaźniki ogólne dla monitorowania osiągania celów przyjętych w "Krajowym planie gospodarki odpadami 2010"
| Lp. | Nazwa wskaźnika | Jednostka | Rok bazowy lub rok określający sytuację aktualną | Rok, w którym należy osiągnąć cel | Źródło danych | Częstotliwość pomiaru | |||
| Wartość wskaźnika | Wartość do osiągnięcia w roku docelowym | ||||||||
| 1. | Liczba składowisk odpadów komunalnych | 2005 | 2014 | CSO1) | Raz w roku | ||||
| sztuki | 754 | 200 | |||||||
| 2. |
Udział odpadów komunalnych składowanych w odniesieniu do wytworzonych |
2004 | 2014 | CSO1) | Raz w roku | ||||
| % | 95,3 | 85 | |||||||
| 3. | Stopień redukcji lub masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska w stosunku do wytworzonych w 1995 r. | 1995 | 2010 | 2013 | 2020 | CSO1) | Raz w roku | ||
| % | - | 75 | 50 | 35 | |||||
| tys. Mg | 4.380,8 | 3.285,6 | 2.190,4 | 1.533,3 | |||||
| 4. | Udział przenośnych zużytych baterii i akumulatorów zbieranych selektywnie w odniesieniu do wprowadzonych do obrotu | 2004 | 2012 | 2016 | CSO1) | Raz w roku | |||
| % | 10 | 25 | 45 | ||||||
| 1) Centralny System Odpadowy | |||||||||
STRESZCZENIE
W okresie realizacji pierwszego krajowego planu gospodarki odpadami zaobserwowano poprawę w niektórych dziedzinach gospodarki odpadami i udało się osiągnąć niektóre cele, np. w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi. Notowany jest spadek masy wytwarzanych odpadów. Wprowadzony już wcześniej system wydawania decyzji dotyczących wytwarzania odpadów przyczynił się do oddzielenia wzrostu masy wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego (PKB).
Jednakże w dalszym ciągu istnieje wiele problemów, które należy sukcesywnie rozwiązywać.
Występują trudności w monitorowaniu stanu gospodarki odpadami ze względu na bardzo rozczłonkowany system zbierania informacji na temat gospodarki odpadami (na podstawie szeregu aktów prawnych, przez wiele instytucji zarówno drogą administracyjną, jak i badań statystycznych, przy użyciu różnych metodyk). Z tego też względu trudno jest niekiedy określić, czy zainstalowane moce instalacji są wystarczające.
Ze względu na liczne zmiany prawne występują trudności ze zrozumieniem i właściwym stosowaniem przepisów w zakresie gospodarki odpadami zarówno przez przedsiębiorców, jak i organy administracji publicznej.
Pomimo wzrostu świadomości ekologicznej społeczeństwa, ciągle w niektórych dziedzinach powszechne są stare poglądy (np. na temat wysokiej szkodliwości dla środowiska i zdrowia człowieka termicznych metod zagospodarowania odpadów), które utrudniają lokalizację nowych inwestycji.
Niejednolite wytyczne odnośnie do selektywnego zbierania odpadów komunalnych (często skomplikowane, a przez to nieprzyjazne i niezrozumiałe dla przeciętnego obywatela) są jednym z hamulców rozwoju selektywnego zbierania odpadów.
Składowanie wysokiego odsetka odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, jak również składowanie innych odpadów ulegających biodegradacji, czy też stosowanie na składowiskach odpadów jako tzw. przesypek osadów ściekowych, powoduje, że składowanie odpadami jest znaczącym źródłem emisji metanu, który jest jednym z najgroźniejszych gazów cieplarnianych.
Niewykorzystywanie odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego jako źródła energii odnawialnej, szczególnie przy zastępowaniu paliw kopalnych, spowalnia proces osiągnięcia limitów wykorzystania energii odnawialnej przez Polskę.
Niestety wiele metod odzysku, w tym recyklingu, bazuje na technologiach, których jakość ekologiczna jest wątpliwa i ich stosowanie ma na celu jedynie wydawanie dokumentów potwierdzających odzysk lub recykling.
Obserwowano również tendencję do jak najszerszego stosowania odpadów na powierzchni ziemi - m.in. do makroniwelacji, do rekultywacji lub nawożenia. O ile w niektórych przypadkach jest to jak najbardziej uzasadnione ekologicznie, to jednak w wielu przypadkach była to wyłącznie forma uniknięcia składowania odpadów w przystosowanych do tego celu obiektach (składowiskach odpadów), która powodowała rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń zawartych w odpadach w środowisku.
Od 1 maja 2004 r., czyli od dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej powstały pewne nowe niepokojące zjawiska. W tym okresie napłynęło do Polski ok. 1,7 mln używanych pojazdów, z czego w większości były to pojazdy ponad 10-letnie lub powypadkowe, które w krótkim czasie stają się odpadami. Pojazdy te są sprowadzane głównie przez osoby prywatne. Powoduje to znaczące obciążenie dla dopiero rozwijającego się systemu gospodarowania tymi odpadami, tym bardziej że zgodnie z prawem, które stanowi transpozycję prawa unijnego, ostatni właściciel ma prawo do bezpłatnego oddania pojazdu wycofanego z eksploatacji. Podobną tendencję obserwuje się również w innych segmentach rynku, które zostały objęte podobnymi regulacjami na poziomie Unii Europejskiej, np. w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Odrębny problem stanowi wprowadzenie ostrzejszych wymagań w zakresie składowania odpadów komunalnych w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej niż ustanowione na poziomie Unii. Powoduje to poszukiwanie przez przedsiębiorców w tych krajach możliwych sposobów przesyłania tych odpadów do innych państw, gdzie koszty zagospodarowania są niższe. Pomimo uzyskania przez Polską okresów przejściowych w zakresie transgranicznego przemieszczenia odpadów oraz dość restrykcyjnej polityki Głównego Inspektora Ochrony Środowiska obserwuje się sprowadzanie do kraju odpadów jako jeszcze produktów (szczególnie dotyczy to prób klasyfikowania odpadów jako paliw). Powoduje to, że krajowego moce przerobowe stają się niedostępne dla przetwarzania odpadów krajowych.
Celem dalekosiężnym tworzenia krajowego planu gospodarki odpadami jest dojście do systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju, w którym w pełni realizowane są zasady gospodarki odpadami, a w szczególności zasada postępowania z odpadami zgodnie z hierarchią gospodarki odpadami, czyli po pierwsze zapobiegania i minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów oraz ograniczania ich właściwości niebezpiecznych, a po drugie wykorzystywania właściwości materiałowych i energetycznych odpadów, a w przypadku gdy odpadów nie można poddać procesom odzysku ich unieszkodliwienie, przy czym składowanie generalnie jest traktowane jako najmniej pożądany sposób postępowania z odpadami. Realizacja tego celu umożliwi osiągnięcie innych celów takich, jak: ograniczenie zmian klimatu powodowanych przez gospodarkę odpadami poprzez minimalizację emisji gazów cieplarnianych z technologii zagospodarowania odpadów czy też zwiększenie udziału w bilansie energetycznym kraju energii ze źródeł odnawialnych poprzez zastępowanie spalania paliw kopalnych spalaniem odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
W związku z powyższym, zgodnie z polityką ekologiczną państwa, przyjęto następujące cele główne w Kpgo 2010:
* utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju PKB,
* zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska,
* zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów,
* zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich krajowych składowisk niespełniających przepisów prawa,
* wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów,
* stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce,
przy czym wprowadzanie zmian prawa będzie ograniczone do niezbędnego minimum, wynikającego z konieczności transpozycji prawa unijnego oraz potrzeby wprowadzenia zmian wskazanych w niniejszym Kpgo 2010. Szczególny nacisk zostanie położony na egzekwowania przepisów prawa w odniesieniu do gospodarki odpadami, również w kontekście transgranicznego przemieszczania odpadów.
Ze względu na fakt, że kierunki zmian prawa ochrony środowiska są obecnie wyznaczane głównie na poziomie Unii Europejskiej, jednym z głównych celów w zakresie gospodarki odpadami staje się również aktywny udział Polski w pracach na forum Unii Europejskiej, w szczególności w pracach nad nowymi aktami prawnymi. Polska jako członek społeczności międzynarodowej podpisała Konwencję Sztokholmską w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych jeszcze przed przystąpieniem do Unii Europejskiej. Ze względu na fakt, że Unia Europejska już ratyfikowała tę Konwencję, celem jest ratyfikowanie Konwencji przez Polską najpóźniej do końca 2007 r.
Nie przewiduje się generalnych zmian systemu gospodarowania poszczególnymi rodzajami odpadów. Mogą wystąpić tylko korekty funkcjonujących systemów.
W zakresie zapobiegania i minimalizacji wytwarzania odpadów będą podejmowane przede wszystkim następujące działania:
* kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszenie ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
* wspieranie wprowadzania niskoodpadowych technologii produkcji oraz zapewniających wykorzystanie możliwie wszystkich składników stosowanych surowców,
* promowanie wdrażania systemu zarządzania środowiskowego,
* intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie,
* realizacja "Krajowego planu działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007 - 2009" oraz wersji na kolejne lata w zakresie zamówień publicznych,
* wykorzystywanie instrumentów ekonomicznych, w tym sukcesywne podnoszenie stawek opłat za składowanie odpadów, w szczególności zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji oraz odpadów, które można poddać procesom odzysku, w tym recyklingu.
Zaś w zakresie gospodarowania odpadami:
* intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z odpadami oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie,
* wypracowanie i monitorowanie rzeczywistych wskaźników wytwarzania i morfologii odpadów celem diagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami,
* wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania,
* weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk niespełniających wymogów prawa,
* wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
* wprowadzenie instrumentów finansowych umożliwiających realizację zadań w zakresie gospodarki odpadami przez jednostki samorządu terytorialnego i dyscyplinujących jednostki samorządu w zakresie wykonywania przez nie obowiązków,
* wyeliminowanie praktyk niewłaściwej eksploatacji i rekultywacji składowisk odpadów.
W związku z identyfikacją problemów (przedstawioną w rozdziale 2) i prognozą zmian w zakresie gospodarki odpadami (rozdział 3) oraz wyznaczonymi na ich podstawie celami (rozdział 4) i kierunkami działań (rozdział 5) określono zadania do realizacji w ramach Kpgo 2010 (rozdział 6). Wnioski z prognozy oddziaływania na środowisko, przedstawione w rozdziale 7, wskazują na słuszność przyjętych rozwiązań. W celu właściwej koordynacji i realizacji Kpgo 2010 niezbędne jest zdecydowane wzmocnienie kadrowe i techniczne służb gospodarki odpadami na wszystkich szczeblach administracji publicznej, a przed wszystkim w Ministerstwie Środowiska, Głównym i wojewódzkich inspektoratach ochrony środowiska oraz urzędach marszałkowskich.
Realizacja poszczególnych zadań określonych w Kpgo 2010 będzie oceniana w oparciu o sprawozdania z realizacji wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami oraz informacje uzyskiwane z poszczególnych resortów, natomiast w celu monitorowania osiągania celów wskazanych w rozdziale 4 Kpgo 2010 będą określane wskaźniki zestawione w rozdziale 8. Źródłem danych będą w początkowej fazie dane gromadzone w istniejących bazach danych, zbieranych w ramach systemu administracyjnego i badań statystycznych, a po utworzeniu kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce, ona stanie się głównym źródłem informacji. Do określania wartości niektórych wskaźników będą również wykorzystywane dane ze sprawozdań z realizacji wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami. Ocena będzie dokonywana w 2009 r. i 2011 r. odpowiednio według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. i 31 grudnia 2010 r., przy czym niektóre wskaźniki będą określane w skali rocznej.
Wykaz legalnych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r. (na podstawie informacji przekazanych przez urzędy marszałkowskie działające we współpracy z urzędami wojewódzkimi i wojewódzkimi inspektorami ochrony środowiska)
| Lp. | Lp. w województwie | NAZWA SKŁADOWISKA | ADRES SKŁADOWISKA |
| WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE | |||
| 1. | 1. | Składowisko odpadów komunalnych w Gręboszycach |
Gręboszyce, 56-400 Oleśnica |
| 2. | 2. | Składowisko odpadów komunalnych w Grabownie Wielkim |
Grabowno Wielkie, 56-416 Twardogóra |
| 3. | 3. | Składowisko odpadów komunalnych w Strzegomianach |
Strzegomiany, 55-010 Sobótka |
| 4. | 4. | Składowisko odpadów komunalnych w Sośnicy |
Sośnica, 55-080 Kąty Wrocławskie |
| 5. | 5. | Składowisko odpadów komunalnych w Bielawie |
Bielawa, gm. Długołęka 55-095 Mirków |
| 6. | 6. | Składowisko Zakładu Utylizacji i Recyklingu Odpadów Komunalnych w Sulęcinie |
Sulęcin, 55-010 Św. Katarzyna |
| 7. | 7. | Składowisko odpadów komunalnych w Wojczycach |
Wojczyce 55-300 Środa Śląska |
| 8. | 8. | Składowisko odpadów komunalnych w Rusku |
Rusko, 55-320 Malczyce |
| 9. | 9. | Składowisko Zakładu Gospodarowania Odpadami Sp. z o. o. Gać |
Gać 90, 55-200 Oława |
| 10. | 10. | Składowisko odpadów komunalnych w Wiązowie |
Stary Wiązów, 57-120 Wiązów |
| 11. | 11. | Składowisko odpadów komunalnych w Wąwolnicy |
Wąwolnica, 57-100 Strzelin |
| 12. | 12. | Składowisko odpadów komunalnych w Podgaju |
Podgaj, gm. Kondratowice 57-150 Prusy |
| 13. | 13. | Składowisko odpadów komunalnych w Guzowicach |
Guzowice, 56-330 Cieszków |
| 14. | 14. | Składowisko odpadów komunalnych w Wołowie |
Wołów, ul. Rawicka 56-100 Wołów |
| 15. | 15. | Zakład Utylizacji, Recyklingu, Przerobu i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych i Przemysłowych w Rudnej Wielkiej |
Rudna Wielka 56-210 Wąsosz |
| 16. | 16. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Legnicy |
ul. Rzeszotarska/ Dobrzejowska, 59-220 Legnica |
| 17. | 17. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Biechowie |
Biechów k/Głogowa 67-200 Głogów |
| 18. | 18. | Składowisko odpadów komunalnych w Wierzchosławicach |
Wierzchosławice, 59-420 Bolków |
| 19. | 19. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Jaworze |
ul. Słowackiego, 59-400 Jawor |
| 20. | 20. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Lubinie |
ul. Zielona 1, 59-300 Lubin |
| 21. | 21. | Składowisko odpadów komunalnych w Trzebczu |
Trzebcz 59-100 Polkowice |
| 22. | 22. | Składowisko odpadów komunalnych w Przemkowie | 59-170 Przemków |
| 23. | 23. | Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Pielgrzymka | 59-524 Pielgrzymka |
| 24. | 24. | Składowisko odpadów komunalnych w Wojcieszowie | 59-550 Wojcieszów |
| 25. | 25. | składowisko odpadów komunalnych Gilów-Byszów | 58-200 Dzierżoniów |
| 26. | 26. | Składowisko odpadów komunalnych w Przystroniu |
Przystronie, 58-210 Łagiewniki |
| 27. | 27. | Składowisko odpadów komunalnych przy ul. Beethovena w Wałbrzychu | 58-300 Wałbrzych |
| 28. | 28. | Składowisko odpadów komunalnych w Czarnym Borze, dz. Nr 49 | 58-379 Czarny Bór |
| 29. | 29. | Składowisko odpadów komunalnych w Mieroszowie | 58-350 Mieroszów |
| 30. | 30. | Składowisko balastu przy kompostowni odpadów komunalnych w Lądku Zdroju | 57-540 Lądek Zdrój |
| 31. | 31. | Składowisko odpadów komunalnych w Międzylesiu | 57-530 Międzylesie |
| 32. | 32. | Składowisko odpadów komunalno-przemysłowych w Stroniu Śl. - Wsi | 57-550 Stronie Śląskie |
| 33. | 33. | Składowisko odpadów komunalnych w Ścinawce Dolnej | 57-420 Radków |
| 34. | 34. | Składowisko odpadów komunalnych w Starym Jaworowie |
Stary Jaworów, 58-140 Jaworzyna Śląska |
| 35. | 35. | Składowisko odpadów komunalnych w Jaroszowie (wyrobisko Halina) | 58-120 Jaroszów |
| 36. | 36. | Składowisko odpadów komunalnych w Żarowie | 58-130 Żarów |
| 37. | 37. | Składowisko odpadów komunalnych w Sulisławicach, Zawiszów 5 |
Zawiszów 5, 58-100 Świdnica |
| 38. | 38. | Składowisko odpadów komunalnych w Bogatyni | 59-920 Bogatynia |
| 39. | 39. | Składowisko odpadów komunalnych i Stabilizacji Osadów Ściekowych w Jędrzychowicah Zakład nr 2 |
Jędrzychowice 59-900 Zgorzelec |
| 40. | 40. | Składowisko odpadów komunalnych w Pieńsku |
Stojanówek 59-930 Pieńsk |
| 41. | 41. | Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych dla Miasta i Gminy Bolesławiec w Trzebieniu |
Trzebień ul. Spacerowa 24 59-700 Bolesławiec |
| 42. | 42. | Składowisko odpadów -komunalno-przemysłowych w Świętoszowie |
Świętoszów 59-724 Osiecznica |
| 43. | 43. | Składowisko odpadów komunalnych w Nowogrodźcu | 59-730 Nowogrodziec |
| 44. | 44. | Składowisko Tomaszów Bolesławiecki | 59-708 Tomaszów Bolesławiecki |
| 45. | 45. | Składowisko Raciborowice Dolne | 59-720 Raciborowice Dolne |
| 46. | 46. | Składowisko Warta Bolesławiecka | 59-722 Warta Bolesławiecka |
| 47. | 47. | Centrum Utylizacji Odpadów Gmin Łużyckich w Księginkach |
ul. Bazaltowa 1, Księginki 59-800 Lubań |
| 48. | 48. | Składowisko odpadów komunalnych w Olszynie | 59-830 Olszyna |
| 49. | 49. | Składowisko odpadów komunalnych w Ciechanowicach | 58-410 Marciszów |
| 50. | 50. | Składowisko odpadów komunalnych w Lubawce |
ul. Zielona 58-420 Lubawka |
| 51. | 51. | Składowisko odpadów komunalnych w Płóczkach Dolnych |
Płóczki Dolne 59-600 Lwówek Śl. |
| 52. | 52 | Składowisko odpadów komunalnych w Wieży |
Wieża 59-620 Gryfów |
| 53. | 53. | Składowisko odpadów komunalnych w Karłowcu |
Karłowiec 59-630 Mirsk |
| 54. | 54. | Składowisko odpadów komunalnych w Lubomierzu | 59-623 Lubomierz |
| 55. | 55. | Składowisko odpadów komunalnych w Siedlęcinie |
Siedlęcin 58-521 Jeżów Sudecki |
| 56. | 56. | Składowisko odpadów komunalnych w Ścięgnach-Kostrzycy |
Ścięgny-Kostrzyca 58-533 Mysłakowice |
| 57. | 57 | Składowisko odpadów komunalnych w Mienicach |
Mienice, 55-111 Wisznia Mała |
| 58. | 58 | Składowisko odpadów komunalnych w Stróży |
Stróża, 55-081 Mietków |
| 59. | 59 | Składowisko odpadów komunalnych w Wierzchowicach |
Wierzchowice, 56-320 Krośnice |
| 60. | 60 | Składowisko odpadów komunalnych w Kudowie Zdroju - Brzozowiu | 57-350 Kudowa Zdrój |
| 61. | 61 | Składowisko odpadów komunalnych w Polanicy Zdroju | 57-320 Polanica Zdrój |
| 62. | 62 | Składowisko przemysłowo-komunalne KGHM | 59-305 Rudna - Orsk |
| Polska Miedź S.A. Oddział Huta Miedzi Cedynia i Gminy Rudna - Rudna - Orsk | |||
| WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE | |||
| 63. | 1. | Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Służewie | ul. Polna 87, 87-710 Służewo |
| 64. | 2. | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Trzemiętówku | Trzemiętówek, 86-014 Sicienko |
| 65. | 3. | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Stanominie | Stanomin, 88-133 Dąbrowa Biskupia |
| 66. | 4. | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Karczynie | Karczyn, 88-100 Inowrocław |
| 67. | 5. | Składowisko Odpadów dla miasta i gminy Dobrzyń nad Wisłą w Płomianach | Płomiany, 87-610 Dobrzyń nad Wisłą |
| 68. | 6. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Grodzeniu | Grodzeń, 87-620 Kikół |
| 69. | 7. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Lipnie | ul. Wyszyńskiego 47, 87-600 Lipno |
| 70. | 8. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Skępem | ul. Warszawska, 87-630 Skępe |
| 71. | 9. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Teodorowie | Teodorowo, 87-603 Wielgie |
| 72. | 10. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Wandynowie | Wandynowo, 88-231 Bytoń |
| 73. | 11. | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Byczynie | Byczyna, 88-210 Dobre |
| 74. | 12. | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Borucinie | Borucin, 88-220 Osięciny |
| 75. | 13. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Jerzycach | Jerzyce, 88-230 Piotrków Kujawski |
| 76. | 14. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Broniewku | Broniewek, 88-200 Radziejów |
| 77. | 15. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Puszczy Miejskiej (Regionalny Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych "Rypin") | Puszcza Miejska, 87-500 Rypin |
| 78. | 16. | Składowisko Odpadów w Szczawnie | Szczawno, 87-510 Skrwilno |
| 79. | 17. | Gminne Składowisko Odpadów w Radzikach Dużych | Radziki Duże, 87-337 Wąpielsk |
| 80. | 18. | Składowisko Odpadów w Białych Błotach | Białe Błota, 86-131 Świecie |
| 81. | 19. | Składowisko Odpadów w Sulnówku | Sulnówek, 86-100 Świecie |
| 82. | 20. | Miejskie Składowisko Odpadów w Toruniu | ul. Kociewska 37, 87-100 Toruń |
| 83. | 21. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Kurowie Kolonii | Kurowo Kolonia, 87-821 Baruchowo |
| 84. | 22. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Machnaczu | Machnacz, 87-880 Brześć Kujawski |
| 85. | 23. | Składowisko Odpadów Komunalnych Stary Brześć | Stary Brześć, 87-880 Brześć Kujawski |
| 86. | 24. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Niemojewie | Niemojewo, 87-850 Choceń |
| 87. | 25. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Mielnie Lubieńcu | Mielno Lubieniec, 87-860 Chodecz |
| 88. | 26. | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Wilczeńcu Fabiańskim | Wilczeniec Fabiański, 87-811 Fabianki |
| 89. | 27. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Naczachowie | Naczachowo, 87-865 Izbica Kujawska |
| 90. | 28. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Przydatkach Gołaszewskich | Przydatki Gołaszewski, 87-820 Kowal |
| 91. | 29. | Składowisko Odpadów w Kucerzu | Kucerz, 87-732 Lubanie |
| 92. | 30. | Składowisko Odpadów w Nartach "Narty" | Narty, 87-840 Lubień Kujawski |
| 93. | 31. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Agnieszkowie | Agnieszkowo, 87-890 Lubraniec |
| 94. | 32. | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Białkowie | Białkowo 51, 87-400 Golub-Dobrzyń |
| 95. | 33. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Skotnikach | Skotniki, 88-150 Kruszwica |
| 96. | 34. | Miejskie Składowisko Odpadów w Brodnicy | ul. Ustronie, 87-300 Brodnica |
| 97. | 35. | Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Niedźwiedziu | Niedźwiedź 1, 87-207 Dębowa Łąka |
| 98. | 36. | Międzygminne Składowisko Odpadów w Bladowie | Bladowo, 89-500 Tuchola |
| 99. | 37. | Składowisko Odpadów Komunalnych w Rojewie -Jaszczółtowie | Jaszczółtowo, 88-111 Rojewo |
| WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE | |||
| 100. | 1 | Składowisko odpadów komunalnych - Janów Podlaski | 21-505 Janów Podlaski |
| 101. | 2 | Składowisko odpadów komunalnych - Międzyrzec Podlaski | ul. Zahajkowska 21-560 Międzyrzec Podl |
| 102. | 3 | Składowisko odpadów komunalnych - Komarno | 21-543 Komarno |
| 103. | 4 | Składowisko odpadów komunalnych - Kodeń I | ul. 1-go Maja 20, 21-509 Kodeń |
| 104. | 5 | Składowisko odpadów komunalnych - Kol. Piszczac | 21-530 Piszczac |
| 105. | 6 | Składowisko odpadów komunalnych - Lebiedzew | 21-550 Terespol |
| 106. | 7 | Składowisko odpadów komunalnych - kol. Wisznice | 21-581 Wisznice |
| 107. | 8 | Składowisko odpadów komunalnych - Wola Obszańska | 23-413 Obsza |
| 108. | 9 | Składowisko odpadów komunalnych - Korczów | 23-400 Biłgoraj |
| 109. | 10 | Składowisko odpadów komunalnych - Radzięcin | 23-440 Frampol |
| 110. | 11 | Składowisko odpadów komunalnych - Józefów | 23-460 Józefów |
| 111. | 12 | Składowisko odpadów komunalnych - Króle | 23-425 Księżpol |
| 112. | 13 | Składowisko odpadów komunalnych - Biszcza II | 23-425 Biszcza |
| 113. | 14 | Składowisko odpadów komunalnych - Potok Górny_ | 22-435 Potok Górny |
| 114. | 15 | Składowisko odpadów komunalnych - Turobin-Żabno | 23-465 Turobin |
| 115. | 16 | Składowisko odpadów komunalnych - Srebrzyszcze | 22-100 Chełm |
| 116. | 17 | Składowisko odpadów komunalnych - Świerże | 22-175 Dorohusk |
| 117. | 18 | Składowisko odpadów komunalnych - Strachosław | 22-113 Kamień |
| 118. | 19 | Składowisko odpadów komunalnych - Kol. Rudka | 22-110 Ruda Huta |
| 119. | 20 | Składowisko odpadów komunalnych - Malinówka | 22-107 Sawin |
| 120. | 21 | Składowisko odpadów komunalnych - Władysławów | 22-150 Wierzbica 5 |
| 121. | 22 | Składowisko odpadów komunalnych - Wojsławice | 22-120 Wojsławice |
| 122. | 23 | Składowisko odpadów komunalnych - Żmudź | 22-114 Żmudź |
| 123. | 24 | Składowisko odpadów komunalnych - Podsośnina | 23-412 Łukowa |
| 124. | 25 | Składowisko odpadów komunalnych - Hulcze | 22-540 Dołhobyczów |
| 125. | 26 | Składowisko odpadów komunalnych - Kopyłów | 22-523 Horodło |
| 126. | 27 | Składowisko odpadów komunalnych - Trzeszczany | 22-554 Trzeszczany, |
| 127. | 28 | Składowisko odpadów komunalnych - Uchanie | 22-510 Uchanie |
| 128. | 29 | Składowisko odpadów komunalnych - Batorz I | 23-320 Batorz |
| 129. | 30 | Składowisko odpadów komunalnych - Chrzanów III | 23-305 Chrzanów |
| 130. | 31 | Składowisko odpadów komunalnych - Godziszów | 23-302 Godziszów |
| 131. | 32 | Składowisko odpadów komunalnych - Potok Wielki | 23-313 Potok Wielki |
| 132. | 33 | Składowisko odpadów komunalnych - Suchodoły | 22-355 Fajsławice |
| 133. | 34 | Składowisko odpadów komunalnych - Łasków | 22-530 Mircze |
| 134. | 35 | Składowisko odpadów komunalnych - Wincentów | 22-302 Wincentów |
| 135. | 36 | Składowisko odpadów komunalnych - Zagroda | 22-304 Siennica Różana |
| 136. | 37 | Składowisko odpadów komunalnych - Wola Żółkiewska | 22-335 Żółkiewka |
| 137. | 38 | Składowisko odpadów komunalnych - Annopol | 27-635 Annopol |
| 138. | 39 | Składowisko odpadów komunalnych - Księżmierz Gościeradowska | 23-210 Kraśnik |
| 139. | 40 | Składowisko odpadów komunalnych - Polichna IV | 23-225 Szastarka |
| 140. | 41 | Składowisko odpadów komunalnych - Rzeczyca Ziemiańska | 23-230 Trzydnik Duży |
| 141. | 42 | Składowisko odpadów komunalnych - Nowodwór | 21-100 Lubartów |
| 142. | 43 | Składowisko odpadów komunalnych - Sosnówka | 21-143 Abramów |
| 143. | 44 | Składowisko odpadów komunalnych - Kamionka | 24-132 Kamionka |
| 144. | 45 | Składowisko odpadów komunalnych - Kock II | 21-150 Kock |
| 145. | 46 | Składowisko odpadów komunalnych - Rokitno | 21-100 Lubartów |
| 146. | 47 | Składowisko odpadów komunalnych - Michów | 21-140 Michów |
| 147. | 48 | Składowisko odpadów komunalnych - kolNiedźwiada | 21-104 Niedźwiada |
| 148. | 49 | Składowisko odpadów komunalnych - Luszawa | 21-102 Ostrówek |
| 149. | 50 | Składowisko odpadów komunalnych - Bełżyce | 24-200 Bełżyce |
| 150. | 51 | Składowisko odpadów komunalnych - Zdrapy | 23-110 Bychawa |
| 151. | 52 | Składowisko odpadów komunalnych - Tuszów | 23-114 Jabłonna |
| 152. | 53 | Składowisko odpadów komunalnych - Iżyce | 23-107 Strzyżewice |
| 153. | 54 | Składowisko odpadów komunalnych - Wysokie | 23-145 Wysokie |
| 154. | 55 | Składowisko odpadów komunalnych - Zakrzew | 23-155 Zakrzew |
| 155. | 56 | Składowisko odpadów komunalnych - Kol.Dratów | 21-075 Ludwin |
| 156. | 57 | Składowisko odpadów komunalnych - Kol. Stara Wieś | 21-010 Łęczna |
| 157. | 58 | Składowisko odpadów komunalnych - Stoczek Łukowski | 21-450 Stoczek Łukowski |
| 158. | 59 | Składowisko odpadów komunalnych - Adamów | 21-412 Adamów |
| 159. | 60 | Składowisko odpadów komunalnych - Krzywda | 21-470 Krzywda |
| 160. | 61 | Składowisko odpadów komunalnych - Wola Myslawska | 21-426 Wola Mysławska |
| 161. | 62 | Składowisko odpadów komunalnych - Łuków | 21-400 Łuków |
| 162. | 63 | Składowisko odpadów komunalnych - Ożarów II | 24-300 Opole Lub. |
| 163. | 64 | Składowisko odpadów komunalnych - Rogów | 24-313 Wilków |
| 164. | 65 | Składowisko odpadów komunalnych - Poniatowa Wieś | 24-320 Poniatowa |
| 165. | 66 | Składowisko odpadów komunalnych - Królewski Dwór | 21-200 Parczew |
| 166. | 67 | Składowisko odpadów komunalnych - Hołowno | 21-222 Podedwórze |
| 167. | 68 | Składowisko odpadów komunalnych - Cichostów | 21-210 Milanów |
| 168. | 69 | Składowisko odpadów komunalnych - Sosnowica | 21-230 Sosnowica |
| 169. | 70 | Składowisko odpadów komunalnych - Puławy | ul. Dęblińska 96, 24-110 Puławy |
| 170. | 71 | Składowisko odpadów komunalnych - Baranów | 24-105 Puławy |
| 171. | 72 | Składowisko odpadów komunalnych - Gołąb | 24-111 Puławy |
| 172. | 73 | Składowisko odpadów komunalnych - Dąbrówka | 24-120 Kazimierz Dolny |
| 173. | 74 | Składowisko odpadów komunalnych - Markuszów | 24-173 Markuszów |
| 174. | 75 | Składowisko odpadów komunalnych - Szumów | 24-170 Kurów |
| 175. | 76 | Składowisko odpadów komunalnych - Adamki | 21-300 Radzyń Podlaski |
| 176. | 77 | Składowisko odpadów komunalnych - Derewiczna | 21-311 Komarówka Podlaska |
| 177. | 78 | Składowisko odpadów komunalnych - Rozwadów | 21-307 Ulan Majorat |
| 178. | 79 | Składowisko odpadów komunalnych - Wohyń | 21-310 Wohyń |
| 179. | 80 | Składowisko odpadów komunalnych - Przestrzeń | 08-504 Nowodwór |
| 180. | 81 | Składowisko odpadów komunalnych - Ryki, ulica Janiszewska | 08-504 Ryki |
| 181. | 82 | Składowisko odpadów komunalnych - Brzeźce | 08-540 Stężyca |
| 182. | 83 | Składowisko odpadów komunalnych - Sobieszyn | 08-504 Ułęż |
| 183. | 84 | Składowisko odpadów komunalnych - Dorohucza | 21-044 Trawniki |
| 184. | 85 | Składowisko odpadów komunalnych - Wereszczyca | 22-664 Jarczów |
| 185. | 86 | Składowisko odpadów komunalnych - Zimno | 22-650 Łaszczów |
| 186. | 87 | Składowisko odpadów komunalnych - Grodysławice | 22-640 Rachanie |
| 187. | 88 | Składowisko odpadów komunalnych - Susiec | 22-672 Susiec |
| 188. | 89 | Składowisko odpadów komunalnych - Tarnawatka | 22-604 Tarnawatka |
| 189. | 90 | Składowisko odpadów komunalnych - Telatyn | 22-652 Telatyn |
| 190. | 91 | Składowisko odpadów komunalnych - Tomaszów Lubelski | 22-600 Tomaszów Lub. |
| 191. | 92 | Składowisko odpadów komunalnych - Dyniska | 22-678 Ulhówek |
| 192. | 93 | Składowisko odpadów komunalnych - Włodawa | 22-200 Włodawa |
| 193. | 94 | Składowisko odpadów komunalnych - Hanna | 22-220 Hanna |
| 194. | 95 | Składowisko odpadów komunalnych - Dubeczno | 22-235 Hańsk |
| 195. | 96 | Składowisko odpadów komunalnych - Hańsk II | 22-235 Hańsk |
| 196. | 97 | Składowisko odpadów komunalnych - Stary Brus | 22-244 Stary Brus |
| 197. | 98 | Składowisko odpadów komunalnych - Bytyń | 22-230 Wola Uhruska |
| 198. | 99 | Składowisko odpadów komunalnych - Andrzejów | 22-234 Urszulin |
| 199. | 100 | Składowisko odpadów komunalnych - Wyryki - Połód | 22-205 Wyryki |
| 200. | 101 | Składowisko odpadów komunalnych - Grabowiec | 22-425 Grabowiec |
| 201. | 102 | Składowisko odpadów komunalnych - Grabnik | 22-440 Krasnobród |
| 202. | 103 | Składowisko odpadów komunalnych - Zaboreczno | 22-460 Krasnobród |
| 203. | 104 | Składowisko odpadów komunalnych - Dębowiec | 22-420 Skierbieszów |
| 204. | 105 | Składowisko odpadów komunalnych - Strzelce | Strzelce 22-135 Białopole |
| 205. | 106 | Składowisko odpadów komunalnych - Pawłów |
Pawłów 22-169 Rejowiec Fabryczny |
| 206. | 107 | Składowisko odpadów komunalnych - Hrubieszów |
Ul. Gródecka 22-500 Hrubieszów |
| 207. | 108 | Składowisko odpadów komunalnych - Dubienka | 22-145 Dubienka |
| 208. | 109 | Składowisko odpadów komunalnych - Błonie | 22-460 Szczebrzeszyn |
| WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE | |||
| 209. | 1 | Składowisko odpadów Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych "USKOM", ul. Moniuszki 7, 67-120 Kożuchów | Stypułów, gm Kożuchów, działka nr 15, obręb Stypułów |
| 210. | 2 | Składowisko Jasienice, Przedsiębiorstwo Ochrony Środowiska "Mrówka" | Trzciel |
| 211. | 3 | Składowisko Gminne Bledzew, Zakład Gospodarki Komunalnej | Bledzew |
| 212. | 4 | Składowisko " Słonów", Dobiegniew, PUK "KOMUNALNI" | Dobiegniew |
| 213. | 5 | Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Jeziorach | Jeziory, Urząd Miejski, Świebodzin |
| 214. | 6 | Składowisko Odpadów Komunalnych Spółka Komunalna "Wschowa", Tylewice | Tylewice, 67-400 Wschowa |
| 215. | 7 | Wysypisko Odpadów Komunalnych Kleśno | Kleśno dz. Nr 66, nr 472/3 |
| 216. | 8 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Kiełczu | Kiełcz, gm Nowa Sól |
| 217. | 9 | Składowisko Odpadów Komunalnych ZGKiM w Lubsku | Przy ul. Złotej |
| 218. | 10 | Przedsiębiorstwo Komunalne "PEKOM" S.A., ul. Bohaterów Getta 9-11, Żary | ul. Żurawia |
| 219. | 11 | Składowisko Odpadów Komunalnych Gozdnica | Gozdnica ul. Kościuszki |
| 220. | 12 | Składowisko Odpadów komunalnych -Kunowice, PUK Sp. z o.o. - Słubice | Kunowice, powiat słubicki |
| 221. | 13 | Składowisko Odpadów w Czyżówku | ZGKiM, ul. Żagańska 7, Iłowa |
| 222. | 14 | Składowisko Odpadów komunalnych w Dryżynie, ZGKiM Szlichtyngowa | Szlichtyngowa |
| 223. | 15 | Składowisko Odpadów "Racula" | Przy ul. Wrocławskiej 73 Zielona Góra |
| 224. | 16 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Kargowej | Obręb Wojnowa i Jaromierza Starego |
| 225. | 17 | Wysypisko Łochowice | Mieczysław Zarzycki, ul. Piastów 14/6. 66-600 Krosno Odrzańskie |
| 226. | 18 | Mikroregionalne Wysypisko Odpadów Komunalnych | Rejon wsi Klępina, gm. Nowogród Bobrzański |
| 227. | 19 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Strzelcach Krajeńskich | 66-500 Strzelce Krajeńskie, ul. Al. Piastów |
| 228. | 20 | Zakład Gospodarki Odpadami "RE-KOM" Sp. z o.o. w Kartowicach | Kartowice 37, 67-300 Szprotawa, pow. żagański |
| 229. | 21 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Krześniczce | 66-461 Krześniczka, gm. Witnica, obszar wiejski, pow. Gorzowski |
| 230. | 22 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Lutynce | Lutynka gm. Wymiarki, pow. Żagański |
| 231. | 23 | ZGKiM Trzebiel, Składowisko Odpadów Komunalnych w Buczynach | Buczyny, Gm. Trzebiel |
| 232. | 24 | Miejskie Wysypisko Odpadów Komunalnych w Łęknicy | Przy ul. Wiejskiej, 68-208 Łęknica |
| 233. | 25 | Składowisko Odpadów w Bukowcu, CZG-12 Długoszyn | Bukowiec gm. Międzyrzecz |
| 234. | 26 | Składowisko Odpadów w Kolsku | Gm. Kolsko, pow. Nowosolski |
| 235. | 27 | Składowisko Odpadów w Drzeńsku Małym | Gm. Gubin, pow. Krośnieński |
| 236. | 28 | Składowisko Odpadów w Górkach Noteckich | Zwierzyn, pow. Strzelecko-drezdenecki |
| 237. | 29 | Odpadów Komunalnych Składowisko w Dziećmiarowicach | Szprotawa |
| WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE | |||
| 238. | 1 | Gminne Składowisko Odpadów Stałych w Rudzisku |
Rudzisko 97-420 Szczerców |
| 239. | 2 | Składowisko Odpadów Wola Kruszyńska |
Wola Kruszyńska 97-400 Bełchatów |
| 240. | 3 | Składowisko Odpadów w Rogowcu |
Rogowiec 97-410 Kleszczów |
| 241. | 4 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Brzezinach |
ul. Łódzka 11 95-060 Brzeziny |
| 242. | 5 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne |
Krzyżanówek 99-314 Krzyżanów |
| 243. | 6 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne we Frankach |
Franki 99-340 Krośniewice |
| 244. | 7 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Brodni Górnej |
Brodnia Górna 98-113 Buczek |
| 245. | 8 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Borek |
Borek 99-100 Łęczyca |
| 246. | 9 | Składowisko Odpadów w Sławęcinie |
Sławęcin 99-150 Grabów |
| 247. | 10 | Gminne Składowisko Odpadów w Czatolinie |
Czatolin 99-420 Łyszkowice |
| 248. | 11 | Składowisko Odpadów dla Łowicza w Jastrzębi |
Jastrzębia 99-400 Łowicz |
| 249. | 12 | Składowisko Odpadów w Łaskowicach |
Ul. Łaskowicka 93-460 Łódź |
| 250. | 13 | Składowisko odpadów w Rzgowie |
ul. Ogrodowa 115 95-030 Rzgów |
| 251. | 14 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Kruszowie |
ul. Wolborska 97-315 Tuszyn |
| 252. | 15 | Miejskie Składowisko Odpadów w Koluszkach |
Ul. Reymonta 95-040 Koluszki |
| 253. | 16 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Sławnie Kolonii |
Sławno Kolonia 26-332 Sławno |
| 254. | 17 | Składowisko Odpadów Komunalnych Różanna Karwice |
Różanna Karwice 26-300 Opoczno |
| 255. | 18 | Składowisko Odpadów Obojętnych i Innych niż Niebezpieczne w Domasznie |
Domaszno 26-430 Drzewica |
| 256. | 19 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Dylowie "A" |
Dylów A 98-330 Pajęczno |
| 257. | 20 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Działoszynie |
Ul. Cmentarna 98-355 Działoszyn |
| 258. | 21 | Składowisko odpadów w Studziennicy |
Studziennica 98-358 Kiełczygłów |
| 259. | 22 | Składowisko odpadów komunalnych w Łochyńsku |
Łochyńsko 97-340 Rozprza |
| 260. | 23 | Składowisko odpadów w Mąkolicach |
Mąkolice 97-371 Wola Krzysztoporska |
| 261. | 24 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Sulejowie |
Ul. Wschodnia 97-330 Sulejów |
| 262. | 25 | Składowisko odpadów w Krzemieniewicach |
Krzemieniewice 97-350 Gorzkowice |
| 263. | 26 | Składowisko Odpadów Komunalnych dla Miasta Piotrkowa Tryb w Dołach Brzeskich |
Doły Brzeskie 97-306 Grabica |
| 264. | 27 | Składowisko Odpadów w Młynarach |
Młynary 97-320 Wolbórz |
| 265. | 28 | Gminne Składowisko Odpadów w Moszczenicy |
Ul. Cegielniana 97-310 Moszczenica |
| 266. | 29 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Czarnocinie |
ul. Reymonta 97-318 Czamocin |
| 267. | 30 | Gminne składowisko odpadów komunalnych w starym Gostkowie |
Stary Gostków 99-220 Wartkowice |
| 268. | 31 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Poddębicach |
ul. Łódzka 95 99-200 Poddębice |
| 269. | 32 | Gminne składowisko odpadów w Zygrach |
Zygry 99-232 Zadzim |
| 270. | 33 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Uniejowie |
ul. Dąbska 99-210 Uniejów |
| 271. | 34 | Składowisko "Złota Góra" |
Pławno 97-540 Gidle |
| 272. | 35 | AMEST Kamieńsk Sp. z o.o. |
ul. Wieluńska 50 97-360 Kamieńsk |
| 273. | 36 | Składowisko odpadów inne niż niebezpieczne i obojętne Jadwinówka k/Radomska |
Jadwinówka 97-500 Radomsko |
| 274. | 37 | Składowisko odpadów komunalnych Strzelce Małe |
Strzelce Małe 97-515 Masłowice |
| 275. | 38 | Składowisko Odpadów w Pukininie |
Pukinin 96-200 Rawa Mazowiecka |
| 276. | 39 | Składowisko Odpadów stałych Rokszyce Nowe |
Rokszyce Nowe 96-230 Biała Rawska |
| 277. | 40 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Bartochowie |
Bartochów 98-290 Warta |
| 278. | 41 | Składowisko Odpadów Innych niż Niebezpieczne i Obojętne w Julkowie |
Julków 96-100 Skierniewice |
| 279. | 42 | Gminne Składowisko Odpadów w Sokołówce |
Sokołówka 97-146 Żelechlinek |
| 280. | 43 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Będkowie | 97-319 Będków |
| 281. | 44 | Składowisko Odpadów Innych niż Niebezpieczne i Obojętnych w Brzustowie |
Brzustów 97-215 Inowłódz |
| 282. | 45 | Składowisko Odpadów Stałych w Roszkowej Woli |
Roszkowa Wola 97-220 Rzeczyca |
| 283. | 46 | Składowisko odpadów w Rudzie |
ul. Leśna Ruda 998-300 Wieluń |
| 284. | 47 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Strobinie |
Strobin 1 98-313 Konopnica |
| 285. | 48 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Kraszkowicach |
Kraszkowice 98-324 Wierzchlas |
| 286. | 49 | Składowisko Odpadów Stałych w Mokrsku | 98-345 Mokrsko |
| 287. | 50 | Międzygminne Składowisko Odpadów Maręże |
Maręże 98-346 Skomlin |
| 288. | 51 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Łubnicach | 98-432 Łubnice |
| 289. | 52 | Składowisko Odpadów Stałych Nie segregowanych w Krzyżu |
Krzyż 98-410 Czastary |
| 290. | 53 | Gminne Składowisko Odpadów w Kluskach |
Kluski 98-360 Lututów |
| 291. | 54 | Składowisko odpadów komunalnych w Teklinowie |
Teklinów 98-400 Wieruszów |
| 292. | 55 | Składowisko odpadów w Mostkach |
Mostki 25 98-220 Zduńska Wola |
| 293. | 56 | Składowisko odpadów w Modlnej |
Modlna 95-035 Ozorków |
| 294. | 57 | Składowisko Odpadów Innych Niż Niebezpieczne i Obojętne w Piaskach |
Piaski 97-410 Kleszczów |
| 295. | 58 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Żychlinie |
ul. Graniczna 38 99-320 Żychlin |
| 296. | 59 | Gminne składowisko Odopadów w Kraczynkach |
Kręczynki 99-235 Pęczniew |
| 297. | 60 | Składowisko odpadów komunalnych w Lubochni Górki | Lubochnia Górki 68/74 97-217 Lubochnia |
| WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE | |||
| 298. | 1 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Oświęcimiu | Oświęcim, ul. Nadwiślańska 36 |
| 299. | 2 | Składowisko Komunalne w Kętach | Kęty, Kęckie Góry Północne |
| 300. | 3 | Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych -ZONIÓWKA | Zakopane, ul. Gawlaki 25 |
| 301. | 4 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Andrychowie | Andrychów, ul. Biała Droga |
| 302. | 5 | Składowisko Komunalne w Choczni | Chocznia, ul. Kościuszki 304 |
| 303. | 6 | Rejonowa Sortownia i Składowisko Odpadów Komunalnych - Sucha Beskidzka | Sucha Beskidzka, ul. Wadowicka 4a |
| 304. | 7 | Składowisko Komunalne Barycz | Kraków, ul. Krzemieniecka 40 |
| 305. | 8 | Składowisko Komunalne w Żębocinie | Żębocin |
| 306. | 9 | Składowisko Komunalne w Niepołomicach | Niepołomice, ul. Wodna 1 |
| 307. | 10 | Składowisko Komunalne w Szczawnicy-Jaworkach | Jaworki |
| 308. | 11 | Składowisko Komunalne w Myślenicach-Borzęta | Myślenice/Borzęta |
| 309. | 12 | Składowisko Komunalne w Sułkowicach | Sułkowice, ul. Tysiąclecia |
| 310. | 13 | Składowisko Odp. Kom. w Miechowie | Miechów, ul. Doły Komorowskie |
| 311. | 14 | Składowisko Komunalne w Kulerzowie | Kulerzów |
| 312. | 15 | Składowisko Komunalne w Polanowicach | Polanowice |
| 313. | 16 | Składowisko Komunalne w Trzebini | Trzebinia, ul. Piłsudskiego |
| 314. | 17 | Składowisko odpadów komunalnych | ul. Głogowa 75 |
| 315. | 18 | Składowisko Komunalne w Gołaczewach | Gołaczewy kol. Piaski |
| 316. | 19 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Brzeszczach | ul. Graniczna 48 |
| 317. | 20 | Składowisko Komunalne w Ujkowie Starym | ul. Osadowa 1 |
| 318. | 21 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Krynica Zdrój | Krynica Zdrój, Uroczysko-Głębokie |
| 319. | 22 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Biała Niżna - Nowe | Biała Niżna - Nowe |
| 320. | 23 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Słupnice | Słopnice |
| 321. | 24 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Piaski w Starym Sączu | Piaski w Starym Sączu |
| 322. | 25 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Nowy Sącz-Zabełcze | Nowy Sącz-Zabełcze |
| 323. | 26 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Podegrodzie - Osowo | Podegrodzie - Osowo |
| 324. | 27 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Muszyna | Muszyna |
| 325. | 28 | Składowisko Odpadów Komunalnych - Świdnik | Świdnik |
| 326. | 29 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Tarnowie - Krzyżu | 33-100 Tarnów ul. Cmentarna |
| 327. | 30 | Składowisko Odpadów w Borku | Borek, 32-765 Rzezawa |
| 328. | 31 | Składowisko Odpadów w Nowym Wiśniczu | Nowy Wiśnicz |
| 329. | 32 | Składowisko Odpadów w Tuchowie | 33-170 Tuchów, ul. Tarnowska |
| 330. | 33 | Składowisko Odpadów w Szarwarku | Szarwark |
| 331. | 34 | Składowisko Odpadów w Maszkienicach | Maszkienice |
| 332. | 35 | Składowisko Odpadów w Lipnicy Murowanej | 32-724 Lipnica Murowana |
| WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE | |||
| 333. | 1. | Składowisko odpadów komunalnych w m. Wyśmierzyce | 26-811 Wyśmierzyce |
| 334. | 2. | Gminne składowisko komunalne w m. Sucha | Sucha, 26-800 Białobrzegi |
| 335. | 3. | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Woli Pawłowskiej | Wola Pawłowska, ul. Gostkowska 83,06-400 Ciechanów |
| 336. | 4. | Składowisko odpadów komunalnych Humięcino-Kostki | Humiecino-Kostki, 06-460 Grudusk |
| 337. | 5. | Gminne składowisko odpadów w m. Puznówka | Al.. Wyzwolenia 2, 08-440 Pilawa |
| 338. | 6. | Składowisko odpadów komunalnych dla m. Łaskarzew | Las "Dworska Choina", ul. Kolejowa |
| 339. | 7. | Składowisko odpadów w m. Słup Pierwszy | Słup Pierwszy, 08-412 Borowie |
| 340, | 8. | Gminne składowisko odpadów komunalnych w m. Krępa | Krępa, 08-460 Sobolew |
| 341. | 9. | Skłądowsko odpadów komunalnych w Gostyninie | ul. Kowalska, 09-500 Gostynin |
| 342. | 10. | Gminne Składowisko odpadów w Petrykozach | Petrykozy, 96-321 Żabia Wola |
| 343. | 11. | Składowisko odpadów w m. Wężowiec | Wężowiec, 05-640 Mogielnica |
| 344. | 12. | Składowisko odpadów komunalnych w Częstonienie | Częstoniew, 05-600 Grójec |
| 345. | 13. | Składowisko odpadów komunalnych Łęgonice | Łęgonice, Nowe Miasto Nad Pilicą |
| 346. | 14. | Składowisko odpadów komunalnych w Warce | ul. Fabryczna 41, 05-660 Warka |
| 347. | 15. | Składowisko odpadów komunalnych w Kozienicach | ul. Chartowa, 26-900 Kozienice |
| 348. | 16. | Gminne składowisko odpadów stałych Garbatka Zbyczyn | Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej, ul. Skrzyńskich 1, 26-930 Garbatka-Letnisko |
| 349. | 17. | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Dębem | Dębe, 05-140 Serock |
| 350. | 18. | Miejsko-gminne składowisko odpadów w m. Wola Solecka | Wola Solecka, 27-300 Lipsko |
| 351. | 19. | Składowisko odpadów komunalnych w m.Stara Kornica | Stara Kornica 191,08-205 |
| 352. | 20. | Międzygminne składowisko odpadów w Łosicach | ul. Ekologiczna 1, Łosice 08-200 |
| 353. | 21. | Gminne wysypisko śmieci w Jaciażku | Jaciążek, 06-210 Płoniawy-Bramura |
| 354. | 22. | Składowisko odpadów w m. Krasnosielc Leśny | Krasnosielc Leśny, 06-212 Krasnosielc |
| 355. | 23. | Wysypisko Komunalne w m. Mroczki Rębiszewo | Mroczki Rębiszewo, 06-320 Różan |
| 356. | 24. | Składowisko odpadów w Chylinach | Chyliny, 06-220 Szelków |
| 357. | 25. | Gminne wysypisko odpadów komunalnych w Małkach | Małki, 06-225 Rzewnie |
| 358. | 26. | Składowisko odpadów w Makowie Mazowieckim | 06-200 Maków Mazowiecki |
| 359. | 27. | Gminne składowisko odpadów Dąbrówka | Dąbrówka, Czerwonka |
| 360. | 28. | Składowisko odpadów komunalnych w Moczydłach | Moczydła, 05-306 Jakubów |
| 361. | 29. | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Siennicy | Siennica 05-332 |
| 362. | 30. | Gminne składowisko odpadów w m. Latowicz-Rozstanki | Latowicz-Rozstanki, 05-334 Latowicz |
| 363. | 31. | Składowisko odpadów w m. Mińsk Mazowiecki | ul. Przemysłowa, 05-300 Mińsk Mazowiecki |
| 364. | 32. | Składowisko odpadów komunalnych w m. Woźbin | Cegłów |
| 365. | 33. | Składowisko odpadów w m. Makowiec Duży | Makowiec Duży, 05-307 Dobre |
| 366. | 34. | Składowisko odpadów w Uniszkach Cegielni | Uniszki Cegielnia, 06-500 Wieczfnia Kościelna |
| 367. | 35. | Gminne składowisko komunalne w Konotopie | Konotopie, 06-530 Strzegowo |
| 368. | 36. | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Miączynie Dużym | Miączyn Duży, 06-550 Szreńsk |
| 369. | 37. | Międzygminne składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jaskółowie | Jaskółowo, 05-190 Nasielsk |
| 370. | 38. | Składowisko odpadów stałych w Zakroczymiu | 05-170 Zakroczym |
| 371. | 39. | Składowisko odpadów komunalnych we wsi Goworki | ul. Turskiego 1, 07-410 Ostrołęka |
| 372. | 40. | Składowisko odpadów w Myszyńcu | ul. Kolejowa, 07-430 Myszyniec |
| 373. | 41. | Gminne składowisko odpadów w Gibalce | Gibałka, 07-402 Lelis |
| 374. | 42. | Gminne składowisko odpadów w m. Troszyn | Troszyn, 07-405 Troszyn |
| 375. | 43. | Składowisko odpadów w m. Stare Lubiejewo | Stare Lubiejewo, 07-300 Ostrów Mazowiecka |
| 376. | 44. | Składowisko odpadów w Bogutach Piankach | Boguty-Pianki, 07-325 Boguty |
| 377. | 45. | Gminne składowisko odpadów | Ludwinowo, 07-306 Brok |
| 378. | 46. | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Brzezienku Rościszewskim | Brzezienko Rościszewskie, 07-311 Wąsewo |
| 379. | 47. | Gminne składowisko odpadów w m. Lubotyń Włóki | Lubotyń Włóki, 07-303 Stary Lubotyń |
| 380. | 48. | Składowisko odpadów w Zawistach Podleśnych | Zawisty Podleśne, 07-320 Małkinia Górna |
| 381. | 49. | Ekologiczne składowisko odpadów komunalnych w Otwocku Świerku | ul. Lennona 4, 05-400 Otwock |
| 382. | 50. | Kwatery składowania odpadów komunalnych oraz balastowych z ZUOK - Kobierniki | Kobierniki 42, 09-413 Kobierniki, gm. Stara Biała |
| 383. | 51. | Składowisko odpadów Komunalnych w Wilczkowie | Wilczkowo, 09-450 Wyszogród |
| 384. | 52. | Składowsko odpadów innych niż obojętne i niebezpieczne w Łącku | ul. Dluga, Łąck 09-520 |
| 385. | 53. | Składowisko odpadów komunalnych w Grabowcu | Grabowiec, 09-533 Słubice |
| 386. | 54. | Składowisko odpadów komunalnych w Cieszewie | Cieszewo, 09-210 Drobin |
| 387. | 55. | Składowisko odpadów komunalnych w Dalanówku | Dalanówek, 09-100 Płońsk |
| 388. | 56. | Składowisko odpadów w Oględzie | Oględa, 06-300 Przasnysz |
| 389. | 57. | Składowisko odpadów w Chorzelach, ul. Cmentarna | 06-330 Chorzele |
| 390. | 58. | Składowisko odpadów w Jednorożcu | Jednorożec |
| 391. | 59. | Składowisko gminne odpadów komunalnych w m. Odrzywół | Odrzywół 26-320 |
| 392. | 60. | Składowisko odpaów w m. Gielniów | ul. Szkolna, 26-434 Gielniów |
| 393. | 61. | Składowisko odpadów komunalnych w Woli Więcierzowej | Wola Więcierzowa, 26-400 Przysucha |
| 394. | 62. | Składowisko odpadów komunalnych Płocochowo | Płocochowo, 06-100 Pułtusk |
| 395. | 63. | Składowisko odpadów komunalnych w Zatorach-Biele | 07-217 Zatory |
| 396. | 64. | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jadlance Starej | Jedlanka Stara, 27-100 Iłza |
| 397. | 65. | Gminne składowisko odpadów w m. Cudnów | Cudnów, 26-630 Jedlnia-Letnisko |
| 398. | 66. | Składowisko odpadów w m. Urbanów | Urbanów, 26-660 Jedlińsk |
| 399. | 67. | Składowisko odpadów komunalnych w Bieniędzicach | Bieniędzice, 26-625 Wolanów |
| 400. | 68. | Miejsko-Gminne składowisko odpadów w Skaryszewie | ul. Piaseckiego 15,26-640 Skaryszew |
| 401. | 69. | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Radomiu | ul. Witosa 76,26-600 Radom |
| 402. | 70. | Składowisko odpadów komunalnych Kolonia Mordy | Kolonia Mordy, 08-140 Mordy |
| 403. | 71. | Składowisko odpadów w m. Oleśnica | Oleśnica, 08-117 Wodynie |
| 404. | 72. | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne we wsi Bale | Bale, Mokobody 08-124 |
| 405. | 73. | Składowisko odpadów w Kotuniu | Kotuń 08-130 |
| 406. | 74. | Gminne składowisko odpadów Dąbrówka-Ług | 08-114 Skórzec |
| 407. | 75. | Składowisko odpadów w m. Wola Suchożebrska | Wola Suchożebrska, 08-125 Suchożebry |
| 408. | 76. | Składowisko odpadów komunalnych miasta Sierpc w Rachocinie | Sierpc 09-200 |
| 409. | 77. | Składowisko odpadów komunalnych w m.Gozdy | Gozdy, 09-214 Mochowo 20 |
| 410. | 78. | Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych Topołowa | Topołowa, 96-515 Teresin |
| 411. | 79. | Składowisko Odpadów komunalnych Suchodół Włościański | Suchodół Włościański, 08-331 Sabnie |
| 412. | 80. | Miejskie składowisko śmieci Szydłowiec | 26-500 Szydłowiec |
| 413. | 81. | Składowisko odpadów stałych w m. Guzów | Guzów, 26-505 Orońsko |
| 414. | 82. | Składowisko odpadów w m. Węgrów-Ruszczyzna | Węgrów-Ruszczyzna, 07-100 Węgrów |
| 415. | 83. | Miedzygminne składowisko odpadó komunalnych dla gmin Wierzbno i Grębków | Wierzbno |
| 416. | 84. | "Międzygminne składowisko odpadów w m. Gajówka Zachodnia" | Gajówka Zachodnia, 07-104 Stoczek |
| 417. | 85. | Składowisko odpadów w Łojewie | |
| 418. | 86. | Składowisko odpadów w m. Wólka Kozłowska | Wólka Kozłowska, 05-220 Zielonka |
| 419. | 87. | Skadowisko odpadów w m. Lipiny Stare | Lipiny Stare, 05-200 Wołomin |
| 420. | 88. | Składowisko odpadów stałych w Nowym Bosewie | Nowe Bosewo, 07-210 Długosiodło |
| 421. | 89. | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Jankach | Janki, 07-203 Somianka |
| 422. | 90. | Składowisko odpadów komunalnych - Zwoleń | ul. Partyzantów 65,26-700 Zwoleń |
| 423. | 91. | Gminne składowisko odpadów komunalnych - Kuczbork-Osada, Kuczbork-Wieś | 09-310 Kuczbork-Osada, Kuczbork-Wieś |
| 424. | 92. | Składowisko odpadów komunalnych w m.Brudnice | Brudnice, 09-300 Żuromin |
| 425. | 93. | Składowisko odpadów komunalnych Marków-Świnice | Marków Świnice, 96-320 Mszczonów |
| 426. | 94. | Składowisko odpadów komunalnych "Słabomierz-Krzyżówka" | ul. Czysta 5,96-300 Żyrardów |
| WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE | |||
| 427. | 1 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne we Wronowie |
Wronów, 49-125 Skorogoszcz |
| 428. | 2 | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Obórkach |
Obórki, 49-351 Przylesie |
| 429. | 3 | Gminne składowisko odpadów w Przylesiu Dolnym |
Przylesie Dolne, 49-220 Lipowa |
| 430. | 4 | Miejsko Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Dzierżysławiu |
Dzierżysław, 48-135 Dzierżysław |
| 431. | 5 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Głubczycach |
ul. Rożnowska, 48-100 Głubczyce |
| 432. | 6 | Miejsko-Gminne Składowisko Odpadów w Baborowie |
ul. Głubczycka 48-120 Baborów |
| 433. | 7 | Składowisko Odpadów Komunalnych "Zębowiec-Malinów" |
ul. Murka 2 46-048 Zębowice |
| 434. | 8 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Błachowie |
Błachów, ul. Opolska 46-380 Dobrodzień |
| 435. | 9 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Kowalach |
Kowale, 46-320 Praszka |
| 436. | 10 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Krzyżanowicach |
Krzyżanowice, 46-310 Gorzów Śląski |
| 437. | 11 | Składowisko Odpadów Komunalnych Świercze |
Świercze, 46-300 Olesno |
| 438. | 12 | Składowisko odpadów komunalnych w Radłowie | 46-331 Radłów |
| 439. | 13 | Składowisko odpadów komunalnych w Rudnikach | 46-325 Rudniki |
| 440. | 14 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Fałkowicach |
Fałkowice, 46-034 Pokój |
| 441. | 15 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Ziemiełowice |
Ziemiełowice, 46-161 Smarchowice Wielkie |
| 442. | 16 | Składowisko Odpadów Komunalnych Szymiszów | 47-161 Szymiszów |
| 443. | 17 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Krasowa |
Krasowa, 47-150 Leśnica |
| 444. | 18 | Gminne składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Suchodańcu |
Suchodaniec, 46-049 Izbicko |
| 445. | 19 | Składowisko odpadów Komunalno-Przemysłowych w Kielczy, ul. Nowe Osiedle |
ul. Nowe Osiedle, 47-126 Kielcza |
| 446. | 20 | Gminne Składowisko Stałych Odpadów Komunalnych Ciężkowice |
Ciężkowice, 47-260 Polska Cerekiew |
| 447. | 21 | Miejskie Składowisko Odpadów Kędzierzyn-Koźle | ul. Naftowa 7 47-230 Kędzierzyn -Koźle |
| 448. | 22 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych Grabówka |
Grabówka, ul. Gliwicka, 47-240 Bierawa |
| 449. | 23 | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Pawłowiczkach | 47-280 Pawłowiczki |
| 450. | 24 | Gminne Składowisko Odpadów Bierdzany |
Bierdzany, 46-046 Ligota Turawska |
| 451. | 25 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Dylakach | 46-043 Dylaki |
| 452. | 26 | Składowisko Odpadów Komunalnych Kępa |
Kępa, 46-022 Luboszyce |
| 453. | 27 | Międzygminne Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Domecku | 46-064 Domecko |
| 454. | 28 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Chróścicach | 46-080 Chróścice |
| 455. | 29 | Miejskie Składowisko Odpadów w Opolu |
ul. Podmiejska 69, 45-574 Opole |
| 456. | 30 | Składowisko odpadów komunalnych innych niż niebezpieczne w Kosorowicach |
Kosorowice, 46-050 Tarnów Opolski |
| 457. | 31 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Rogach |
Rogi, 49-156 Gracze |
| 458. | 32 | Składowisko Odpadów w Gogolinie |
ul. Ligonia, 47-320 Gogolin |
| 459. | 33 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Rozkochowie (Miasta Głogówek i Gminy Walce) |
Rozkochów, 47-344 Walce |
| 460. | 34 | Składowisko osadów i odpadów komunalnych w Prudniku |
ul. Wiejska, 48-200 Prudnik |
| 461. | 35 | Składowisko odpadów komunalnych w Gołkowicach |
Gołkowice, 46-220 Byczyna |
| 462. | 36 | Miejskie Składowisko Odpadów Innych niż Niebezpieczne i Obojętne w Gotartowie |
Gotartów, 46-211 Kujakowice Górne |
| 463. | 37 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Wierzbicy Górnej | 46-255 Wierzbica Górna |
| 464. | 38 | Składowisko Odpadów Komunalnych Ujeździec |
Ujeździec, 48-368 Dziewiętlice |
| 465. | 39 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych w Okopach k/Łambinowic |
Okopy, 46-074 Łambinowice |
| 466. | 40 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych w Konradowie |
Konradów, 48-340 Głuchołazy |
| 467. | 41 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Domaszkowicach |
Domaszkowice, 48-321 Niwnica |
| 468. | 42 | Gminne składowisko odpadów w Chróścinie |
Chróścina, 49-223 Skoroszyce |
| 469. | 43 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Puszynie |
Puszyna, 49-137 Korfantów |
| 470. | 44 | Składowisko odpadów poremontowych i komunalnych Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. |
ul. Mostowa 30A skr. pocz. 163 47-220 Kędzierzyn - Koźle |
| WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE | |||
| 471. | 1 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Sokołowie Młp. (stare) | 36-050 Sokołów Małopolski |
| 472. | 2 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Kozodrzy | Kozodrza |
| 473. | 3 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Sokołowie Młp (nowe) | 36-050 Sokołów Małopolski |
| 474. | 4 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Strzyżowie | Strzyżów |
| 475. | 5 | Miejskie Składowisko Odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Paszczynie | Paszczyna |
| 476. | 6 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jaworniku Niebyleckim | Jawornik Niebylecki |
| 477. | 7 | Gminne składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Paszczynie | Paszczyna |
| 478. | 8 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Giedlarowej | Giedlarowa |
| 479. | 9 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Strzegocicach | Strzegocice |
| 480. | 10 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętneh w Woli Zarczyckiej | Wola Zarczycka |
| 481. | 11 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jodłowej | Jodłowa |
| 482. | 12 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Dynowie | Dynów |
| 483. | 13 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Przemyślu | Przemyśl ul Piastowska 22 |
| 484. | 14a | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Młyny I, II komora | Młyny |
| 485. | 14b | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Młyny III komora | Młyny |
| 486. | 15 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jarosławiu | Jarosław ul Kamienna |
| 487. | 16 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Przeworsku | Przeworsk ul Czanieckiego |
| 488. | 17 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Wólce Pełkińskiej | Wólka Pełkińska |
| 489. | 18 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Bóbrce Kańczuckiej | Bóbrka Kańczucka |
| 490. | 19 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Lubaczowie | Lubaczów |
| 491. | 20 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Narolu | Narol |
| 492. | 21 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Stężnica | Stężnica 38-606 Baligród |
| 493. | 22 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Dukli | 38-450 Dukla ul. Pocztowa |
| 494. | 23 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Krosno | 38-400 Krosno ul. Białobrzeska |
| 495. | 24 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Brzozów | 36-200 Brzozów ul. Zdrojowa |
| 496. | 25 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Jasło | 38-200 Jasło ul. Żniwna |
| 497. | 26 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Brzegi Dolne | 38-700 Ustrzyki Dolne |
| 498. | 27 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętneh Radoszyce | 38-543 Komańcza |
| 499. | 28 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Średnie Wielkie | Średnie Wielkie 38-540 Zagórz |
| 500. | 29 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Smolnik | 38-713 Lutowiska |
| 501. | 30 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Karlików | Karlików, 38-505 Bukowsko |
| 502. | 31 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Jaszczew | 38-405 Jaszczew |
| 503. | 32 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Lipie | Lipie 38-710 Czarna |
| 504. | 33 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Stalowej Woli | 37-450 Stalowa Wola |
| 505. | 34 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jeżowem | 37-430 Jeżowe |
| 506. | 35 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Borowa | Borowa |
| 507. | 36 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Padwi Narodowej | Padew Narodowa |
| 508. | 37 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne Sigiełki | Sigiełki, gm. Krzeszów |
| 509. | 38 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jeziórku | Jeziórko |
| 510. | 39 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Nisku | 37-400 Nisko |
| 511. | 40 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Krzątce | Krzątka |
| 512. | 41 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Zaklikowie | 37-470 Zaklików |
| 513. | 42 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Kolbuszowej | Kolbuszowa |
| 514. | 43 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Pysznicy | Pysznica-Kaczyłów |
| 515. | 44 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Jarocinie | 37-405 Jarocin |
| 516. | 45 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Mielcu | 39-300 Mielec |
| 517. | 46 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętneh w Rudniku | 37-420 Rudnik |
| WOJEWÓDZTWO PODLASKIE | |||
| 518. | 1 | Składowisko odpadów komunalnych w Hryniewiczach | ZUOK w Hryniewiczach, 16-061 Juchnowiec Kościelny |
| 519. | 2 | Składowisko odpadów komunalnych w Czerwonce | Czerwonka, 16-423 Bakałarzewo |
| 520. | 3 | Składowisko odpadów komunalnych we wsi Augustowo | Augustowo, 17-100 Bielsk Podlaski |
| 521. | 4 | Składowisko odpadów komunalnych w Siemiatyczach | 17-300 Siemiatycze |
| 522. | 5 | Składowisko odpadów komunalnych w Wojdach | Wojdy, 19-206 Rajgród |
| 523. | 6 | Składowisko odpadów komunalnych w Brańsku | 17-120 Brańsk |
| 524. | 7 | Składowisko odpadów komunalnych w Konstantynówce | Konstantynówka, 16-500 Sejny |
| 525. | 8 | Składowisko odpadów komunalnych w Świerznieniu | Świerzbienie, 19-100 Mońki |
| 526. | 9 | Składowisko odpadów komunalnych w Piątnicy | 18-421 Piątnica |
| 527. | 10 | Składowisko odpadów komunalnych w Czartorii | Czartoria, 18-413 Miastkowo |
| 528. | 11 | Składowisko odpadów komunalnych w Szołtanach | Szołtany, 16-515 Puńsk |
| 529. | 12 | Składowisko odpadów komunalnych w Kol.Karcze | 16-100 Sokółka, Kol.Karcze |
| 530. | 13 | Składowisko odpadów komunalnych w Gródku | 16-040 Gródek |
| 531. | 14 | Składowisko odpadów komunalnych w Studziankach | Studzianki, 16-010 Wasilków |
| 532. | 15 | Składowisko odpadów komunalnych w Czerwonym Borze | Czerwony Bór, 18-300 Zambrów |
| 533. | 16 | Składowisko odpadów komunalnych w Kroszówce | Kroszówka, 16-320 Bargłów Kościelny |
| 534. | 17 | Składowisko odpadów komunalnych w Filipowie | 16-424 Filipów |
| 535. | 18 | Składowisko odpadów komunalnych Suwałkach składowisko w Zielonem Kamedulskiem | ZUOK w Suwałkach 16-400, ul. M. Buczka 150 A |
| 536. | 19 | Składowisko odpadów komunalnych w Dąbrowie Białostockiej | 16-200 Dąbrowa Białostocka |
| WOJEWÓDZTWO POMORSKIE | |||
| 537. | 1 | Składowisko odpadów komunalnych dla Miasta i Gminy Miastko w miejscowości Gatka | Gatka 77-200 Miastko |
| 538. | 2 | Składowisko odpadów komunalnych Kozy | 76-243 Mikorowo |
| 539. | 3 | Składowisko odpadów komunalnych Rokity | 77-116 Czarna Dąbrówka |
| 540. | 4 | Składowisko odpadów komunalnych w Unichowie, g. Czarna Dąbrówka | 77-116 Czarna Dąbrówka |
| 541. | 5 | Zakład Zagospodarowania Odpadów Komunalnych - Sierżno | Sierżno 1a/1, 77-100 Bytów |
| 542. | 6 | Składowisko odpadów komunalnych w Bądkach | 82-515 Kwidzyn |
| 543. | 7 | Wysypisko komunalne w Gontach | Gonty, 82-515 Prabuty |
| 544. | 8 | Składowisko odpadów w Jałowcu | Jałowiec, 82-420 Ryjewo |
| 545. | 9 | Gminne wysypisko odpadów w Karpinach | Karpiny, 82-522 Sadlinki |
| 546. | 10 | Gminne Wysypisko Odpadów Komunalnych w Bietowie | Bietowo, 83-240 Lubichowo |
| 547. | 11 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Bobrowcu | Borowiec, 83-230 Smętowo Graniczne |
| 548. | 12 | Składowisko Odpadów w Linowcu | Linowiec, 83-200 Starogard Gdański |
| 549. | 13 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Osieku | 83-221 Osiek |
| 550. | 14 | Wysypisko Odpadów Komunalnych w Osówku | 83-242 Osieczna |
| 551. | 15 | Wysypisko Wiejsko Gminne Skarszewy | 83-250 Skarszewy |
| 552. | 16 | Tymczasowe Składowisko Odpadów Komunalnych w Skórczu | ul. Leśna 1, 83-220 Skórcz |
| 553. | 17 | Wysypisko Odpadów Komunalnych Strych | 83-260 Kaliska |
| 554. | 18 | Składowisko Odpadów w Zblewie | 83-210 Zblewo |
| 555. | 19 | Składowisko odpadów komunalnych w Nowym Dworze k/Angowic |
Nowy Dwór k/Angowic 89-600 Chojnice |
| 556. | 20 | Składowisko odpadów komunalnych w Chojniczkach | 89-606 Chojniczki |
| 557. | 21 | Składowisko odpadów komunalnych w Ciechocinie | 89-662 Ciechocin |
| 558. | 22 | Składowisko odpadów komunalnych w Gockowicach | 89-661 Gockowice |
| 559. | 23 | Składowisko odpadów komunalnych w m. Kosobudy | 89-632 Kosobudy |
| 560. | 24 | Składowisko odpadów komunalnych w Nieżurawie | 89-650 Nieżurawa |
| 561. | 25 | Składowisko odpadów komunalnych w Swornychgaciach | 89-608 Swornegacie |
| 562. | 26 | Składowisko odpadów komunalnych w Zielonej Hucie | 89-607 Zielona Huta |
| 563. | 27 | Składowisko odpadów komunalnych w Grzymisławiu | 77-310 Debrzno |
| 564. | 28 | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Kiełpinie | Kiełpin, 77-300 Człuchów |
| 565. | 29 |
Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Nadziejecie |
ul. Moniuszki 12, 77-330 Czarne |
| 566. | 30 | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Przechlewie |
ul. Człuchowska 61, 77-320 Przechlewo |
| 567. | 31 | Składowisko odpadów komunalnych w Kaplicy | Kaplica, 83-314 Somonino |
| 568. | 32 | Gminne składowisko Kłodno | 83-320 Sulęczyno |
| 569. | 33 | Składowisko odpadów komunalnych w Liniewskich Górach, | 83-420 Liniewo |
| 570. | 34 | Składowisko odpadów komunalnych w Gostomiu | 83-400 Kościerzyna |
| 571. | 35 | Składowisko odpadów komunalnych w Osowie | 83-440 Karsin |
| 572. | 36 | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Dziemianach | 83-425 Dziemiany |
| 573. | 37 | Przedsiębiorstwo Składowania i Przerobu Odpadów Sp. z o.o. w Czarnówku | 84-351 Nowa Wieś Lęborska |
| 574. | 38 | Składowisko odpadów komunalnych w Lucinie | 84-352 Wicko |
| 575. | 39 | Składowisk o odpadów w m. Świerki | 82-230 Nowy Staw |
| 576. | 40 | Wysypisko odpadów komunalnych w Lisewie Malborskim | 82-224 Lichnowy |
| 577. | 41 | Wysypisko odpadów komunalnych w m. Szaleniec | 82-220 Stare Pole |
| 578. | 42 | Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Gdańsku-Szadółki |
ul. Jabłoniowa 55, 80-180 Gdańsk |
| 579. | 43 | Składowisko odpadów komunalnych w Miłocinie | 83-020 Miłocin |
| 580. | 44 | Składowisko odpadów komunalnych w Łebczu | 84-100 Puck |
| 581. | 45 | Zakład Eksploatacji Wysypiska Miejskiego i Gazyfikacji Bezprzewodowej - Bierkowo |
Bierkowo 120, 76-206 Słupsk |
| 582. | 46 | Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych w Chlewnicy | 76-230 Potęgowo |
| 583. | 47 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Obłężu | Obłęże, 77-230 Kępice |
| 584. | 48 | Składowisko odpadów komunalnych w Miniętach | 82-440 Dzierzgoń |
| 585. | 49 | Składowisko odpadów komunalnych w Nowej Wsi Sztumskiej | 82-400 Sztum |
| 586. | 50 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Nicponiu | 83-140 Gniew |
| 587. | 51 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Rokitkach | ul. Rokicka 16, 80-110 Tczew |
| 588. | 52 | Wysypisko Odpadów Komunalnych w Ropuchach | 83-130 Pelplin |
| 589. | 53 | Składowisko Odpadów w Gniewinie | 84-250 Gniewino |
| 590. | 54 |
"EKO DOLINA" Sp. z o. o. Łężyce |
Łężyce, 84-207 Koleczkowo |
| 591. | 55 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Rybskiej Karczmie |
Rybska Karczma, 84-200 Wejherowo |
| WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE | |||
| 592. | 1 | Składowisko odpadów komunalnych w Wojkowicach Zarządzający "Recykling Wojkowice" Sp. z o.o. w Wojkowicach | ul. Długosza 27; 42-580 Wojkowice |
| 593. | 2 | Składowisko odpadów komunalnych w Bielsku-Białej Zarządzający Zakład Gospodarki Odpadami S.A w Bielsku-Białej | ul. Krakowska 315d, 43-300 Bielsko Biała |
| 594. | 3 | Składowisko odpadów komunalnych w Czechowicach-Dziedzicach Zarządzający Administracja Zasobów Komunalnych w Czechowicach- Dziedzicach | ul. Bestwińska 2; 43-502 Czechowice-Dziedzice |
| 595. | 4 | Składowisko odpadów komunalnych w Wilkowicach Zarządzający "EKO-ŁAD" Sp. z o.o. w Wilkowicach | ul. Woprowska 1; 43-365 Wilkowice |
| 596. | 5 | Składowisko odpadów komunalnych w Bytomiu Zarządzający Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Bytomiu | al. Jana Pawła II nr 10; 41-902 Bytom |
| 597. | 6 | Składowisko odpadów komunalnych w Pałyszu Zarządzający Urząd Gminy w Konopiskach |
ul. Przemysłowa 20; 42-274 Konopiska |
| 598. | 7 | Składowisko odpadów komunalnych w Radoszewnicy Zarządzający Zakład Usług Komunalnych w Koniecpolu | Radoszewnica, gm. Koniecpol, pow. Częstochowski |
| 599. | 8 | Składowisko odpadów komunalnych w Sobuczynie Zarządzający Częstochowskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Sobuczynie | Sobuczyna, ul. Konwaliowa 1; 42-263 Wrzosowa |
| 600. | 9 | Składowisko komunalnych osadów ściekowych w Cieszynie Zarządzający Zakład Gospodarki Komunalnej w Cieszynie | ul. Motokrosowa Cieszyn-Marklowice |
| 601. | 10 | Składowisko odpadów komunalnych w Cieszynie Zarządzający Zakład Gospodarki Komunalnej w Cieszynie | ul. Motokrosowa Cieszyn-Boguszowice |
| 602. | 11 | Składowisko odpadów komunalnych w Chorzowie Zarządzający Przedsiębiorstwo Techniki Sanitarnej "ALBA" w Chorzowie | ul. Brzezińska; 41-508 Chorzów |
| 603. | 12 | Składowisko odpadów komunalnych "Lipówka I" w Dąbrowie Górniczej Zarządzający MPGK "ALBA" Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej | ul. Koksownicza 4 42-523 Dąbrowa Górnicza |
| 604. | 13 | Składowisko odpadów komunalnych w Gliwicach Zarządzający Przedsiębiorstwo Składowania i Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. w Gliwicach | ul. Rybnicka 44-100 Gliwice |
| 605. | 14 | Składowisko odpadów komunalnych w Trachach Zarządzający ZGKiM w Sośnicowicach | ul. Leboszowska Trachy |
| 606. | 15 | Składowisko odpadów komunalnych w Knurowie Zarządzający P.P.H.U. "Komart" Sp. z o.o. w Knurowie | ul. Szybowa 44; 44-193 Knurów |
| 607. | 16 | Składowisko odpadów komunalnych w Pyskowicach Zaolszanach Zarządzający "Ekofol II" S.A. w Bytomiu | ul. Wrzosowa; 44-120 Pyskowice |
| 608. | 17 | Składowisko odpadów komunalnych w Jastrzębiu Zdroju Zarządzający "Cofinco-Poland" Sp. z o.o . w Katowicach | ul. Dębiny 36,44-335 Jastrzębie Zdrój |
| 609. | 18 | Składowisko odpadów komunalnych w Katowicach Zarządzający Zakład Utylizacji Odpadów Szpitalnych i Komunalnych w Katowicach | ul. Żwirowa; 40-310 Katowice |
| 610. | 19 | Składowisko odpadów komunalnych w Więckach, Zarządzający Urząd Gminy w Popowie | Więcki, działka nr 973, gm. Popów, powiat kłobucki |
| 611. | 20 | Składowisko odpadów komunalnych w Krzepicach Zarządzający Zakład Działalności Komunalnej i Mieszkaniowej w Krzepicach | ul. Targowa 19; 42-160 Krzepice powiat Kłobucki |
| 612. | 21 | Składowisko odpadów komunalnych w Lipiu Śląskim Zarządzający ITOŚ w Warszawie | ul. Cegielniana 22, Lipie Śląskie, 42-700 Lubliniec, gm. Pawonków |
| 613. | 22 | Składowisko odpadów komunalnych w Sadowie Górnym Zarządzający "ASA EKO- Polska" Sp. z o.o. w Katowicach | gm. Koszęcin, pow. Lubliniec |
| 614. | 23 | Składowisko odpadów komunalnych w Łaziskach Górnych Zarządzający PGKiM Sp. z o.o. w Łaziskach Górnych | ul. Łazy, 43-170 Łaziska Górne |
| 615. | 24 | Składowisko odpadów komunalnych w Piekarach Śląskich Zarządzający PUPH "Ecorobud" S.C. w Piekarach Śląskich | Piekary Śląskie, ul. 1 Maja |
| 616. | 25 | Składowisko odpadów komunalnych w Tworkowie Zarządzający Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Krzyżanowicach z siedzibą w Roszkowie | ul. Dworcowa Tworków |
| 617. | 26 | Składowisko odpadów komunalnych w Raciborzu Zarządzający Miejskie Składowiska Odpadów w Raciborzu | ul. Rybnicka 125 Racibórz |
| 618. | 27 | Składowisko odpadów komunalnych w Jankowicach Zarządzający GZGK w Świerklanach | ul. Ks. Walentego 3; Jankowice Rybnickie 44-264 |
| 619. | 28 | Składowisko odpadów komunalnych w Rybniku Zarządzający Rybnickie Służby Komunalne w Rybniku | ul. Kolberga 67; Rybnik |
| 620. | 29 | Składowisko odpadów komunalnych w Siemianowicach Śląskich Zarządzający " Landeco" Sp. z o.o. w Siemianowicach Śląskich | ul. Zwycięstwa 4 Siemianowice Śląskie "Landeco" Sp. z o.o. |
| 621. | 30 | Składowisko odpadów komunalnych w Sosnowcu Zarządzający Miejski Zakład Składowania Odpadów w Sosnowcu | ul. Grenadierów; 41-200 Sosnowiec |
| 622. | 31 | Składowisko odpadów komunalnych w Świętochłowicach Zarządzający MPGK Sp. z o. o. w Świętochłowicach | rejon ul. Wojska Polskiego; 41-600 Świętochłowice |
| 623. | 32 | Składowisko odpadów komunalnych w Tarnowskich Górach - Rybnej Zarządzający Remondis Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach |
ul. Laryszowska; 42-680 Tarnowskie Góry |
| 624. | 33 | Składowisko odpadów komunalnych w Tychach Zarządzający Międzygminne Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami "Master" Sp. z o.o. w Tychach | ul. Serdeczna 100; 43-100 Tychy |
| 625. | 34 | Składowisko odpadów komunalnych w Porębie Zarządzający MPGKiM w Porębie | ul. Partyzantów 42-480 Poręba |
| 626. | 35 | Składowisko odpadów komunalnych w Zawierciu Zarządzający ZGK w Zawierciu (stare składowisko) | ul. Podmiejska, 42-400 Zawiercie |
| 627. | 36 | Składowisko odpadów komunalnych w Ogrodzieńcu Zarządzający Zakład Przerobu i Składowania Odpadów Sp. z o.o w Ogrodzieńcu | ul. Bzowska, 42-440 Ogrodzieniec |
| 628. | 37 | Składowisko odpadów komunalnych we Włodowicach Zarządzający Komunalny Zakład Budżetowy we Włodowicach | 42-421 Włodowice pow. zawierciański |
| 629. | 38 |
Składowisko odpadów komunalnych w Żywcu Zarządzający "Beskid" Sp. z o.o. w Żywcu |
ul. Kabaty 2; Żywiec |
| 630. | 39 | Miejski Zakład Przetwarzania Odpadów Komunalnych LIPÓWKA II Dąbrowa Górnicza | ul. Główna 144 a, 42-530 Dąbrowa Górnicza |
| WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE | |||
| 631. | 1. | Składowisko odpadów komunalnych - "Promnik" | Promnik, gm. Strawczyn, 26-067 Strawczyn |
| 632. | 2. | Składowisko odpadów komunalnych - "Janik" | ul. Borowska 1, Janik, gm. Kunów, 27-415 Kunów |
| 633. | 3. | Składowisko odpadów komunalnych - "Grabowiec" | Grabowiec, gm. Osiek, 28-221 Osiek |
| 634. | 4. | Składowisko odpadów komunalnych - "Przededworze" | Przededworze, gm. Chmielnik, 26-020 Chmielnik |
| 635. | 5. | Składowisko odpadów komunalnych - "Piaseczno" | Piaseczno, gm. Łoniów, 27-670 Łoniów |
| 636. | 6. | Składowisko odpadów komunalnych - "Janczyce" | Janczyce, gm. Baćkowice, 27-552 Baćkowice |
| 637. | 7. | Składowisko odpadów komunalnych - "Szymanowice Dolne" | Szymanowice Dolne, gm. Klimontów, 27-640 Klimontów |
| 638. | 8. | Składowisko odpadów komunalnych - "Dobrowoda" | Dobrowoda, gm. Busko-Zdrój, 28-100 Busko-Zdrój |
| 639. | 9. | Składowisko odpadów komunalnych - "Końskie" | 26-200 Końskie, ul. Spacerowa, gm. Końskie |
| 640. | 10. | Składowisko odpadów komunalnych - "Staszów" | ul. Pocieszka, 28-200 Staszów |
| WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE | |||
| 641. | 1. | Składowisko Miejskie w Medynach | Medyny |
| 642. | 2. | Gminne składowisko odpadów w Srokowie | ul. Węgorzewska 7, 11-420 Srokowo |
| 643. | 3. | Składowisko odpadów komunalnych Czerwony Dwór | Czerwony Dwór |
| 644. | 4. | Składowisko odpadów w Zakrzewie | Zakrzewo |
| 645. | 5. | Składowisko odpadów komunalnych Orneta-Nowy Dwór | Nowy Dwór |
| 646. | 6. | Składowisko odpadów w Worpławkach | Worpławki |
| 647. | 7. | Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. - składowisko - Elbląg | ul. Mazurska 42, 82-300 Elbląg |
| 648. | 8. | Składowisko Stare Dolno | Stare Dolno |
| 649. | 9. | Składowisko odpadów w Zbożnem | ul. Wenecka 1, Morąg |
| 650. | 10. | Składowisko odpadów w Mażanach | Mazany, 11-400 Kętrzyn |
| 651. | 11. | Składowisko w Iławie | 11-200 Iława |
| WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE | |||
| 652. | 1 | Składowisko odpadów komunalnych w Łucjanowie | Łucjanowo, 64-840 Budzyń powiat chodzieski |
| 653. | 2 | Składowisko odpadów komunalnych w Kamionce | Kamionka, 64-800 Chodzież powiat chodzieski |
| 654. | 3 | Składowisko odpadów komunalnych w Jaktorowie | Jaktorowo, 64-820 Szamocin powiat chodzieski |
| 655. | 4 | Składowisko odpadów komunalnych w m. Huta Szklana, gmina Krzyż | Huta Szkła, 64-721 Krzyż powiat czarn.-trzcian. |
| 656. | 5 | Składowisko odpadów komunalnych w m. Sławienko, gmina Lubasz | Sławienko, 64-720 Lubasz powiat czarn.-trzcian. |
| 657. | 6 | Składowisko Odpadów Komunalnych dla Gmin Połajewo i Ryczywół w Sierakówku | Sierakówko, 64-710 Połajewo powiat czarn.-trzcian. |
| 658. | 7 | Gminne Składowisko Odpadów w Trzciance | Trzcianka, 64-980 Trzcianka powiat czarn.-trzcian. |
| 659. | 8 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Lulkowie | Lulkowo, 62-200 Gniezno |
| 660. | 9 | Gminne składowisko - Karolew | Karolew, 63-810 Borek Wlkp. powiat gostyński |
| 661. | 10 | składowisko odpadów komunalnych w Dalabuszkach | Dalabuszki, 63-800 Gostyń powiat gostyński |
| 662. | 11 | Składowisko odpadów komunalnych - Karzec | Karzec, 63-840 Krobia powiat gostyński |
| 663. | 12 | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Czeluścinie | Czeluścin, 63-830 Pępowo powiat gostyński |
| 664. | 13 | Gminne składowisko odpadów komunalnych w Smogorzewie | Smogorzewo, 63-820 Piaski powiat gostyński |
| 665. | 14 | Gminne składowisko odpadów komunalnych - Wydawy | Wydawy k/Ponieca, 64-125 Poniec, powiat gostyński |
| 666. | 15 | Składowisko odpadów komunalnych w Granowie | Granowo, 62-066 Granowo powiat grodziski |
| 667. | 16 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Czarnej Wsi | Czarna Wieś, 62-065 Grodzisk powiat grodziski |
| 668. | 17 | Składowisko odpadów komunalnych w Goździnie | Goździn, 62-067 Rakoniewice powiat grodziski |
| 669. | 18 | Składowisko odpadów komunalnych w Łubnicy | Łubnica, 64-050 Wielichowo powiat grodziski |
| 670. | 19 | Sładowisko odpadów w Witaszyczkach dla miasta i gminy Jarocin | Witaszyczki 1A, 63-200 Jarocin, powiat jarociński |
| 671. | 20 | Składowisko odpadów komunalnych w Kamieniu | 62-863 Kamień, gm. Ceków Kolonia, powiat kaliski |
| 672. | 21 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Zbójnie | Zbójno, 62-650 Kłodawa powiat kolski |
| 673. | 22 | Skąłdowisko odpadów w Maciejewie | Maciejewo, 62-613 Osiek Mały, powiat kolski |
| 674. | 23 | Miejskie Składowisko odpadów Komunalnych w Bonikowie | Bonikowo, ul. Dworcowa 48, 64-000 Kościan |
| 675. | 24 | Składowisko odpadów komunalnych w Czerwonej Wsi | Czerwona Wieś, 64-010 Krzywiń, powiat kościański |
| 676. | 25 | Składowisko odpadów komunalnych dla miasta i gminy Koźmin Wielkopolski w m. Orla | Sapieżyn-Orla, 63-720 Koźmin Wlkp., powiat krotoszyński |
| 677. | 26 | Składowisko odpadów w m. Chwałki gm. Rozdrażew | Chwałki, 60-708 Rozdrażew powiat krotoszyński |
| 678. | 27 | Składowisko odpadów komunalnych Sulmierzyce | ul. Kaliska, 63-750 Sulmierzyce |
| 679. | 28 | Składowisko odpadów komunalnych w Konarzewie | Konarzew, 63-760 Zduny powiat krotoszyński |
| 680. | 29 | Składowisko odpadów komunalnych - Krzemieniewo | ul. Leśna, 64-120 Krzemieniewo powiat leszczyński |
| 681. | 30 | Składowisko odpadów w Trzebani | Trzebania, 64-113 Osieczna, powiat leszczyński |
| 682. | 31 | Składowisko odpadów Komunalnych w Moraczewo | Moraczewo, 64-130 Rydzyna powiat leszczyński |
| 683. | 32 | Miejski Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Koninie | ul. Sulańska 13,62-510 Konin |
| 684. | 33 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Mnichy |
ul. Piłsudskiego 2, 64-400 Międzychód powiat międzychodzki |
| 685. | 34 | Składowisko Odpadów Komunalnych Grobia | Grobia, 64-410 Sieraków powiat międzychodzki |
| 686. | 35 | Wysypisko Odpadów Komunalnych w Kuślinie | Kuślin, 64-316 Kuślin, powiat nowotornyski |
| 687. | 36 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Nowym Dworze | Nowy Dwór, 64-360 Zbąszyń powiat nowotomyski |
| 688. | 37 | Składowisko odpadów w Uscikówcu | wieś Uścikówiec 64-600 Oborniki Wlkp., powiat obornicki |
| 689. | 38 | Składowiska odpadów w Ostrowie Wielkopolskim |
ul. Staroprzygrodzka 121 63-400 Ostrów Wlkp. powiat ostrowski |
| 690. | 39 | Międzygminne składowisko odpadów komunalnych-Psary | ul. Komunalna 8, Psary, 62-731 Przykona, powiat turecki |
| 691. | 40 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Luchowie | Luchowo, 89-310 Łobżenica powiat pilski |
| 692. | 41 | Miejskie Składowisko Odpadów Komunalnych w m. Kłoda gm. Szydłowo | m. Kłoda, 64-930 Szydłowo powiat pilski |
| 693. | 42 | Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Wyrzysku sp. z o.o. | Wyrzysk, 89-300 Wyrzysk powiat pilski |
| 694. | 43 | Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych - Pleszew | Dobra Nadzieja, 63-300 Pleszew powiat pleszewski |
| 695. | 44 | Składowisko Odpadów Komunalnych dla Miasta i Gminy Buk - Wysoczka | Wysoczka, 64-320 Buk powiat poznański |
| 696. | 45 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Owińskach | Owińska, 62-004 Czerwonak powiat poznański |
| 697. | 46 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Dopiewie | ul. Trzcielińska, 62-070 Dopiewo powiat poznański |
| 698. | 47 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Białęgach | Białęgi 15,62-095 Murowana Goślina powiat poznański |
| 699. | 48 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Borówku | Borówko; 62-010 Pobiedziska powiat poznański |
| 700. | 49 | Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Suchym Lesie | ul. Meteorytowa 1, 62-002 Suchy Las, powiat poznański |
| 701. | 50 | Składowisko Odpadów Komunalnych w miejscowości Rabowice | ul. Świerkowa, 62-020 Swarzędz powiat poznański |
| 702. | 51 | Składowisko Odpadów Komunalnych w Rumianku |
Rumianek, 62-080 Tarnowo Podgórne, powiat poznański |
| 703. | 52 | Składowisko odpadów komunalnych dla Gminy Bojanowo w miejscowości Sowiny | Sowiny, 63-940 Bojanowo powiat rawicki |
| 704. | 53 | Składowisko odpadów komunalnych Rawicz-Sarnowa | Rawicz-Sarnowa, 63-900 Rawicz powiat rawicki |
| 705. | 54 | Składowisko Odpadów Komunlanych w Nadziejewie | Nadziejewo gm. Środa Wlkp powiat średzki |
| 706. | 55 | Międzygminne składowisko odpadów komunalnych w Mateuszewie | Mateuszewo, 63-100 Śrem powiat śremski |
| 707. | 56 | Miejskie wysypisko śmieci Turek-Dzierżązna | Dzierżązna, 62-720 Turek powiat turecki |
| 708. | 57 | Składowisko odpadów komunalnych w Niemczynie | Niemczyn, 62-110 Damasławek powiat wągrowiecki |
| 709. | 58 | Składowisko odpadów komunalnych w m. Aleksandrowo | Aleksandrowo, 62-120 Wapno powiat wągrowiecki |
| 710. | 59 | Międzygminne składowisko odpadów Kopaszyn - Toniszewo Nowe | Kopaszyn, 62-100 Wągrowiec powiat wągrowiecki |
| 711. | 60 | Gminne Wysypisko odpadów komunalnych w Bardzie | Bardo, 62-300 Września powiat wrzesiński |
| 712. | 61 | Międzygminne składowisko odpadów komunalnych w Międzybłociu | Międzybłocie, 77-400 Złotów powiat złotowski |
| WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE | |||
| 713. | 1 | Składowisko odpadów komunalnych - Krzywopłoty | Krzywopłoty, 78-230 Karlino |
| 714. | 2 | Składowisko odpadów komunalnych - Pławienko | Pławienko gm. Bierzwnik |
| 715. | 3 | Składowisko odpadów komunalnych - Stradzewo | Stradzewo, 73-200 Choszczno |
| 716. | 4 | Składowisko odpadów komunalnych - Niwka | Niwka, 78-440 Czaplinek |
| 717. | 5 | Składowisko odpadów komunalnych - Mielenko | Mielenko, 78-500 Drawsko Pomorskie |
| 718. | 6 | Składowisko odpadów komunalnych - Stawno | Sławno, 78-520 Złocieniec |
| 719. | 7 | Składowisko odpadów komunalnych - Podańsko | Podańsko gm. Goleniów |
| 720. | 8 | Składowisko odpadów komunalnych - Godowo | Godowo, 72-130 Maszewo |
| 721. | 9 | Składowisko odpadów komunalnych - Osina | Osina gm. Osina |
| 722. | 10 | Składowisko odpadów komunalnych - Dragosław | Dargosław gm. Brojce |
| 723. | 11 | Składowisko odpadów komunalnych - Smolęcin | Smolęcin,72-300 Gryfice |
| 724. | 12 | Składowisko odpadów komunalnych - Włodarka | Wlodarka gm. Trzebiatów |
| 725. | 13 | Składowisko odpadów komunalnych - Gryfino | 74-100 Gryfino |
| 726. | 14 | Składowisko odpadów komunalnych - Lubiechów | Lubiechów Górny,74-520 Cedynia |
| 727. | 15 | Składowisko odpadów komunalnych - Kaliska | Kaliska gm. Chojna |
| 728. | 16 | Składowisko odpadów komunalnych - Kurzycko | Kurzycko, 74-133 Mieszkowice |
| 729. | 17 | Składowisko odpadów komunalnych - Drzesz | Drzesz, 74-225 Trzcińsko Zdrój |
| 730. | 18 | Składowisko odpadów komunalnych - Dębogóra | Dębogóra gm. Widuchowa |
| 731. | 19 | Składowisko odpadów komunalnych - Mirowo | Leszczyn Kalina, 78-125 Rymań |
| 732. | 20 | Składowisko odpadów komunalnych - Cewlin | Cewlino gm. Manowo |
| 733. | 21 | Składowisko odpadów komunalnych - Wietrzno | Wietrzno gm. Polanów |
| 734. | 22 | Składowisko odpadów komunalnych - Sianów | Sianów gm. Sianów |
| 735. | 23 | Składowisko odpadów komunalnych - Komorowo | Komorowo, 72-315 Resko |
| 736. | 24 | Składowisko odpadów komunalnych - Kraśnik | Kraśnik, 73-320 Węgorzyno |
| 737. | 25 | Składowisko odpadów komunalnych - Dalsze | Dalsze gm. Myślibórz |
| 738. | 26 | Składowisko odpadów komunalnych - Smolęcin II | Smolęcin gm. Kołbaskowo |
| 739. | 27 | Składowisko odpadów komunalnych - N. Warpno | 72-022 Nowe Warpno |
| 740. | 28 | Składowisko odpadów komunalnych - Leśno. Górne | Leśno Górne gm. Police, 72-004 Tanowo |
| 741. | 29 | Składowisko odpadów komunalnych - Karniewo | Karniewo gm. Pyrzyce |
| 742. | 30 | Składowisko odpadów komunalnych - Bylica | Bylica, 76-113 Postomino |
| 743. | 31 | Składowisko odpadów komunalnych - Gwiazdowo | Gwiazdowo, 76-100 Sławno |
| 744. | 32 | Składowisko odpadów komunalnych - Dolice | Dolice gm. Dolice |
| 745. | 33 | Składowisko odpadów komunalnych - Marianowo | 73-121 Marianowo |
| 746. | 34 | Składowisko odpadów komunalnych - Klucz | Klucz m. Szczecin |
| 747. | 35 | Składowisko odpadów komunalnych - Powalice | Powalice, 73-140 Ińsko |
| 748. | 36 | Składowisko odpadów komunalnych - Łęczyca | Łęczyca gm. Stara Dąbrowa |
| 749. | 37 | Składowisko odpadów komunalnych - Bor.Sulinow | 78-449 Borne Sulinowo |
| 750. | 38 | Składowisko odpadów komunalnych - Grzmiąca | 78-450 Grzmiąca |
| 751. | 39 | Składowisko odpadów komunalnych - Trzesieka | Trzesieka gm. Szczecinek |
| 752. | 40 | Składowisko odpadów komunalnych - Przyt.Ognica | Przytór Ognica, 72-065 Świnoujście |
| 753. | 41 | Składowisko odpadów komunalnych - Świdwinek | Świdwinek II, 78-300 Swidwin |
| 754. | 42 | Składowisko odpadów komunalnych - Czł.-Bogda. | Człopa-Bogdank, 78-630 Człopa |
| 755. | 43 | Składowisko odpadów komunalnych - Mirosławiec | Mirosławiec gm. Mirosławiec |
| 756. | 44 | Składowisko odpadów komunalnych - Wałcz II | Wałcz II, 78-600 Wałcz |
| 757. | 45 | Składowisko odpadów komunalnych - Kunowo | Kunowo, gm. Banie |
| 758. | 46 | Składowisko odpadów komunalnych - Kłęby | Kłęby gm. Golczewo |
| 759. | 47 | Składowisko odpadów komunalnych - Janiska | Janiska gm. Kołobrzeg |
| 760. | 48 | Składowisko odpadów komunalnych - Lepino | Lepino gm. Sławoborze |
| 761. | 49 | Składowisko odpadów komunalnych - Kołacz | Kołacz gm. Połczyn Zdrój |
| 762. | 50 | Składowisko odpadów komunalnych - Chrząstowo | Chrząstowo, 72-400 Kamień Pomorski |
| 763. | 51 | Składowisko odpadów komunalnych - Recław | Recław, 72-510 Wolin |
| 764. | 52 | Składowisko odpadów komunalnych - Sierakowo | Sierakowo gm. Police |
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025| Identyfikator: | M.P.2006.90.946 |
| Rodzaj: | Uchwała |
| Tytuł: | "Krajowy plan gospodarki odpadami 2010". |
| Data aktu: | 29/12/2006 |
| Data ogłoszenia: | 29/12/2006 |
| Data wejścia w życie: | 01/01/2007 |
