Szkolnictwo wyższe

Bezmyślne "przeklejki" z ChataGPT w setkach naukowych publikacji

Prawo AI Szkolnictwo wyższe Prawo autorskie

Coraz więcej publikacji naukowych zawiera fragmenty wygenerowane przez sztuczną inteligencję — często bez ujawnienia tego faktu. Jak alarmują prof. Artur Strzelecki z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach oraz eksperci cytowani przez „Nature”, problem ma charakter systemowy i może podważać wiarygodność badań. Ukryte użycie narzędzi AI, „cicha korekta” tekstów już opublikowanych i kaskadowe powielanie niezweryfikowanych treści pokazują, że nauka musi pilnie wypracować jasne zasady korzystania z AI.

28.04.2025

Ruszył program wspomagający komercjalizację badań naukowych

Szkolnictwo wyższe

Ruszył pierwszy w Polsce nabór do ogólnokrajowego programu, który ma pomóc naukowcom z sektora deep tech w pozyskaniu inwestorów, międzynarodowych zespołów menedżerskich oraz w tworzeniu spółek spin-off, by ich technologie szybciej trafiły na rynek. Potrwa do 30 maja.

24.04.2025

Senat za większą elastycznością ustalania wynagrodzenia pracowników NCN

Szkolnictwo wyższe

Dyrektor Narodowego Centrum Nauki zyska prawo do ustalania regulaminu wynagradzania koordynatorów dyscyplin oraz pracowników Biura NCN. Dokument będzie zatwierdzany przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Senat w środę bez poprawek przyjął nowelizację ustawy.

23.04.2025

Trudniej o wizę na studia w Polsce

Szkolnictwo wyższe

Rząd chce ukrócić proceder, polegający na pomocy cudzoziemcom w uzyskaniu wiz, świadczonej przez niektóre uczelnie. Pomagały one cudzoziemcom w uzyskiwaniu wiz w teorii na studia, a w praktyce po to, by pracować w Polsce lub innym kraju należącym do strefy Schengen. Senat zajmie się ustawą uszczelniającą wydawanie wiz studenckich. Przepisy wprowadzają m.in. limit przyjęć cudzoziemców na studia na danej uczelni w roku akademickim.

23.04.2025

Dłuższy status doktoranta - ulgi nawet po złożeniu pracy

Szkolnictwo wyższe Deregulacja

Wśród propozycji deregulacyjnych znalazł się postulat doprecyzowania statusu doktoranta w okresie pomiędzy oddaniem pracy a oczekiwaniem na decyzję o przyznaniu stopnia. Obecnie jest to okres zawieszenia - nie ma się ani uprawnień przysługujących doktorantom, ani tych, powiązanych ze stopniem naukowym.

16.04.2025

Rusza program wsparcia dla naukowców objętych ochroną międzynarodową

Szkolnictwo wyższe

Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej udzieli wsparcia osobom, które mają stopień doktora lub wyższy oraz otrzymały decyzję szefa Urzędu ds. Cudzoziemców o udzieleniu jednej z form ochrony międzynarodowej. W 2025 roku przeznaczono 4 368 000 zł na finansowanie 10 wybranych projektów. Wnioski należy składać za pomocą systemu teleinformatycznego NAWA. Nabór ma charakter ciągły, co oznacza, że wnioski są przyjmowane na bieżąco począwszy od 14 kwietnia 2025 do 15 grudnia 2025.

15.04.2025

Nowela ustawy o szkolnictwie wyższym obejmie przepisy antymobbingowe

Szkolnictwo wyższe

Wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk zapowiedziała w czwartek, że nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce będzie zawierać rozwiązania wspierające przeciwdziałanie mobbingowi. Podkreśliła również, że resort przygotowuje szereg inicjatyw mających na celu poprawę dobrostanu psychicznego studentów i pracowników akademickich.

10.04.2025

Bezpłatne studia wyższe a sprawiedliwość społeczna

Szkolnictwo wyższe

W toku kampanii wyborczej na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarejestrowany kandydat zakwestionował w dość „miękki” sposób zasadność gwarantowania przez państwo bezpłatności studiów wyższych. Pogląd ten szeroko uznano za kontrowersyjny, niekiedy nawet za zupełnie niepoważny, wręcz obrazoburczy. Czy kwestionowanie bezpłatności studiów wyższych mieści się w ramach racjonalnej debaty publicznej - zastanawia się dr Paweł Bała.

09.04.2025

Nowe terminy na składanie wniosków o dofinansowanie infrastruktury

Szkolnictwo wyższe

Resort nauki przygotował projekt rozporządzenia dotyczącego finansowania aparatury naukowo-badawczej. Rozporządzenie w nowym brzmieniu skraca termin składania wniosków o dofinansowanie z 31 sierpnia na 30 kwietnia, co pozwoli na wcześniejsze zakończenie procedury ich oceny oraz przekazywania środków finansowych.

08.04.2025

Rektorzy apelują o unijne fundusze na badania naukowe

Szkolnictwo wyższe

Trzy konferencje rektorów z Polski, Niemiec i Francji zaapelowały o unijne fundusze na badania naukowe, które powinny być dostosowane do przyszłych wyzwań, a jednocześnie oparte na zasadach otwartości i doskonałości. Zgodziły się także na kontynuację programu ramowego UE dotyczącego badań naukowych i innowacji. Konferencje te reprezentują krajowe instytucje szkolnictwa wyższego i nauki.

08.04.2025

Przerwa w studiach nie resetuje okresu pobierania stypendiów

Szkolnictwo wyższe

Niektóre uczelnie uznają, że do limitu dwunastu semestrów uprawniających do stypendiów wliczają się także przerwy między studiami. Oznacza to, że student, który przerwał naukę i po latach wrócił na studia, może stracić prawo do świadczeń i to nawet, jeżeli przed przerwaniem studiów studiował jedynie przez jeden semestr.

03.04.2025

Prof. Węgrzyn: Rada Doskonałości Naukowej ocenia wyłącznie dorobek merytoryczny

Szkolnictwo wyższe

Prof. Grzegorz Węgrzyn, wiceprzewodniczący Rady Doskonałości Naukowej, podkreślił w rozmowie z PAP, że przy ocenie kandydatów do tytułu profesora RDN koncentruje się wyłącznie na ich dorobku naukowym, a nie na działalności publicznej czy politycznej. W poniedziałek Rada zdecydowała, że nie skieruje do prezydenta wniosku o nadanie tytułu profesora Małgorzacie Manowskiej, pierwszej prezes Sądu Najwyższego. Jej sprawa była rozpatrywana dwukrotnie podczas głosowania.

02.04.2025

Zarzuty dotyczące Sieci Łukasiewicz mają urzędniczy charakter?

Szkolnictwo wyższe

Były prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz, Andrzej Dybczyński, skomentował najnowszy raport Najwyższej Izby Kontroli, opublikowany w poniedziałek. Zaznaczył, że część zarzutów NIK ma charakter czysto biurokratyczny i jego zdaniem nie odzwierciedla realiów związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem instytucji naukowej. Według raportu w latach 2019–2024 SBŁ otrzymała z budżetu państwa ponad 2,8 mld zł, jednak efekty prowadzonych przez nią działań miały być znikome lub wręcz żadne.

01.04.2025

Co robić po prawie? – podcast o karierze prawnika bez tabu i utartych schematów

Prawnicy Szkoła i uczeń Strefa aplikanta Szkolnictwo wyższe

Zastanawiałeś się kiedyś, jak powstaje prawo, którego używasz na co dzień? W najnowszym odcinku podcastu "Prawo na Oko" przeżyjesz wyjątkową podróż po kulisach legislacji. Posłuchaj, co o pracy eksperta ds. legislacji mówi Daniela Wybrańczyk. "Prawo na Oko" to podcast dla młodych adeptów prawa, którzy zastanawiają się, jaką ścieżkę zawodową wybrać. Rozmowy ze starszymi kolegami po fachu pozwalają spojrzeć na zawód z innej perspektywy i poznać nie zawsze oczywiste ścieżki kariery. Zapraszamy do wysłuchania.

01.04.2025

NIK punktuje wydatki Sieci Łukasiewicz

Szkolnictwo wyższe

Dane Sieci Łukasiewicz były gromadzone w sposób nierzetelny, co uniemożliwiało skuteczne zarządzanie - stwierdziła Najwyższa Izba Kontroli. Wskazała, że sieć zawyżała dochody z komercjalizacji, a Centrum Łukasiewicz nie opracowało wymaganych ustawowo 4- i 10-letnich strategii działania aż do końca 2024 r.

31.03.2025

Zapomoga losowa tylko w wyjątkowych przypadkach – WSA o granicach wsparcia dla studentów

Szkolnictwo wyższe

Student i doktorant może ubiegać się o zapomogę losową, jeżeli zmaga się z przejściowo trudną sytuacją życiową. Nie chodzi jednak o każdą trudną materialnie sytuację, a tylko stan nadzwyczajny. Za taki nie można jednak uznać wzrostu kosztów życia wywołanego rosnącą inflacją cen orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.

28.03.2025

Wiceminister zapowiada wycofanie ministerialnego projektu ustawy o PAN

Szkolnictwo wyższe

Ministerialny projekt zakładający reformę Polskiej Akademii Nauk ma być wycofany - zapowiedziała wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk po spotkaniu władz resortu z przedstawicielami akademii. Nad kierunkowymi zmianami do obecnie obowiązującej ustawy będzie pracował 12-osobowy zespół. To kolejne podejście do reformy PAN, poprzedni rząd również podejmował próby, które zakończyły się fiaskiem.

26.03.2025

Prof. Barbucha: Konieczna skuteczniejsza walka z "papierniami"

Szkolnictwo wyższe

Prorektor ds. nauki Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, dr hab. Dariusz Barbucha, podkreśla potrzebę zaktualizowania wytycznych dotyczących polityki publikacyjnej oraz dokonania przeglądu dorobku naukowego badaczy. Według niego tzw. "papiernie", czyli masowe fabryki artykułów naukowych, są efektem braku poszanowania zasad rzetelności i uczciwości w prowadzeniu i upowszechnianiu badań – problemu, który dotyczy nie tylko Polski, ale i całego świata.

26.03.2025

Trwają rozmowy o zmianach w ustawie o szkolnictwie wyższym

Szkolnictwo wyższe

Minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek zapowiedział powołanie zespołu złożonego z przedstawicieli środowiska akademickiego i naukowego, który przygotuje projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Jak podkreślił, wiele przepisów wymaga aktualizacji, bo od momentu uchwalenia ustawy w 2018 roku świat znacząco się zmienił.

26.03.2025

Patent Index 2024: Polska poza czołówką, ale liczba zgłoszeń rośnie

Szkolnictwo wyższe Własność intelektualna Własność przemysłowa

Europejski Urząd Patentowy otrzymał w 2024 roku prawie 200 tys. zgłoszeń patentowych. Polska znalazła się na 26. miejscu wśród krajów zgłaszających. Liczba zgłoszeń z naszego kraju rośnie jednak piąty rok z rzędu. W 2020 roku było ich 478, a w 2024 roku – już 692. Najczęściej polskie zgłoszenia dotyczą takich dziedzin jak technologia medyczna, inżynieria lądowa i chemia organiczna.

25.03.2025